Trede 23 - voorbereiding toets

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Theorie toets

Voorbereiding

Nederlands

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet je wat je voor de theorietoets moet leren
  
  
• kun je bepalen aan welke onderdelen jij nog (extra) aandacht moet besteden.
  
  
• kun je drie vragen bedenken die je mij nog wilt stellen m.b.t. de theorietoets.

• kun je jezelf goed voorbereiden voor de theorietoets.

Doelen stroom rood/wit

• Je spelt woorden met een trema en een accent goed (de woorden uit de voorbereidende oefeningen kan je foutloos spellen).
  

• Je kan het verschil uitleggen tussen een accent aigu, accent grave en een circonflexe. 

• Je kunt vertellen wat het verschil is tussen formeel en informeel taalgebruik.  

• Je kan het verschil uitleggen tussen een standpunt en een argument.

• Je kan het verschil uitleggen tussen een novelle, een roman, een kort verhaal, proza en poëzie.

• Je kent de vijf beoordelingscriteria voor de bruikbaarheid en betrouwbaarheid van een internetbron.
   
• Je herkent en benoemt de volgende stijlfiguren: vergelijking, metafoor, personificatie en synesthesie. 

Doelen stroom blauw

• Je spelt woorden met een trema en een accent goed (de woorden uit de voorbereidende oefeningen kan je foutloos spellen). 

• Je kan het verschil uitleggen tussen een accent aigu, accent grave en een circonflexe. 

• Je kunt vertellen wat het verschil is  tussen formeel en informeel taalgebruik. 

• Je kan het verschil uitleggen tussen een standpunt en een argument. 
  
  

• Je kan het verschil uitleggen tussen een novelle, een roman, een kort verhaal, proza en poëzie.
   
• Je kent de vijf beoordelingscriteria voor de bruikbaarheid en betrouwbaarheid van een internetbron.
  
  
• Je herkent en benoemt de volgende stijlfiguren: vergelijking, metafoor, metonymia, personificatie en hyperbool, understatement, eufemisme, antithese, repetitio, enumeratie, parallelisme, pleonasme en tautologie. 

Beeldspraak

Vergelijking

• Je vergelijk iemand/iets met iemand/iets anders.

• Iets of iemand lijkt wel/is echt een brombeer

Metafoor

• Met het beeld iets of iemand anders bedoelen.

• Zoals een spreekwoord.

• Onkruid vergaat niet.

Personificatie

• Een ding/voorwerp menselijke eigenschappen geven.

• De M&M's kijken mij verleidelijk aan.

Metonymie (1)

Je zegt niet rechtstreeks wat je bedoelt, maar je gebruikt een woord  dat daarmee te maken heeft. 

• Zo kun je spreken van koppen tellen, terwijl je bedoelt: 'mensen tellen'. In plaats van het 'geheel' (mens) noem je een onderdeel (kop). 
• En wie zegt dat hij een mooie zonsondergang boven z'n bank heeft hangen, gebruikt ook metonymie: er hangt een afbeelding van een zonsondergang boven zijn bank. 
  

Metonymie (2)

Wie metonymie gebruikt, 'verschuift' zijn woordgebruik: in plaats van precies te zeggen wat bedoeld is, wordt een ander woord gebruikt, dat het bedoelde begrip oproept.

Wij krijgen een nieuwe badkamer. (bedoeld is: een nieuwe inrichting van de badkamer)

Marianne Timmer won in 1998 en in 2006 goud. (bedoeld is: een gouden medaille)

Ghana speelde vanavond zijn laatste wedstrijd. (bedoeld is: het Ghanese team, voetbalelftal o.i.d.)

Onze buren hebben lekkage. (bedoeld is: (in) het huis van de buren lekt (het))

Proza

• Bij proza gebruikt het hele papier.

• De tekst is altijd verdeeld in hoofdstukken en alinea's.

• De drie genres van proza: roman, novelle en verhaal. En voorbeelden van subgenres: sprookjes, oorlogsromans, liefdesverhalen, detectives.

Roman, novelle, kort verhaal

• Roman: lange tekst (meer dan 100 pagina's), verschillende personages die zich ontwikkelen en vaak verschillende verhaallijnen.

• Novelle korte tekst (minder dan 100 bladzijdes), minder personages en minder uitgewerkt dan in een roman. Er is maar 1 verhaallijn.

• Een kort verhaal is compact (minder dan 50 pagina's), nadruk ligt op 1 gebeurtenis. Soms afgeleid van een groter verhaal, bundels en een open einde.

Sleep de kenmerken naar het juiste onderdeel

Roman

Kort verhaal

Novelle

Meer dan 40.000 woorden

Ongeveer 20.000 tot 40.000 woorden

Nadruk op 1 gebeurtenis

uitgebreide personages

Simpele personages

Minder dan 20.000 woorden

Poëzie

• Poëzie gebruikt een gedeelte van de pagina (veel wit).

• De regels  zijn niet volgeschreven en zijn vaak ongelijk in lengte. 

• De tekst wordt soms verdeelt in strofen.

• Voorbeelden subgenres van poëzie: ode, lied, haiku, limerick.
  
• Rijm en ritme zijn belangrijk.

Voorbeeld poëzie

Welke onderwerpen wil je nog met bij bespreken ter voorbereiding op de toets?