Slow fashion: duurzame kleding, vroeger en nu

• Burgerschapskunde
• Aardrijkskunde
• +1
• Basisschool
• Groep 7,8

Slow fashion

Duurzame kleding: vroeger en nu

Over Huis Van Gijn

In Huis Van Gijn beleef je van kelder tot kap hoe een welgestelde familie en hun personeel woonden en werkten rond 1900.
 

Naast prachtig aangeklede kamers, heeft meneer Simon van Gijn (1836-1922) ook kunst, antiek en (duurzame) kleding verzameld. 

We gaan nu kijken naar duurzame kleding, van vroeger en nu.

Waar denk jij aan bij

'duurzaam'?

Bij het bespreken van het woordweb kun je vertellen dat 'duurzaam' betekent dat het milieu zo min mogelijk wordt belast.

Wanneer is kleding NIET milieuvriendelijk, denk je?

Mogelijke goede antwoorden:

• Kleding die snel uit de mode is en dus maar kort gedragen wordt
• Kleding van slechte kwaliteit, die dus snel kapot gaat
• Kleding waarvan heel veel geproduceerd wordt, waardoor er veel (nieuw!) weggegooid wordt
• Kleding die ver weg gemaakt wordt
• Kleding die onder slechte arbeidsomstandigheden gemaakt wordt, bijv. in sweat shops (waar vaak kinderen werken die veel te lange dagen moeten maken, voor weinig loon)
• Kleding waarvan de productie slecht voor het milieu is, omdat er bijv. schadelijke verfstoffen (die soms ook in de natuur worden geloosd!) of heel veel water en/of energie gebruikt wordt
• ...vul maar aan!

In een sweat shop moeten mensen lange dagen voor weinig geld werken

Een rivier vervuild door afval en textielverf van een kledingfabrikant

Gloednieuwe onverkochte kleding wordt vernietigd

Tijdlijn van

vrouwenmode

Hier zie je dat - ook 

vroeger - de mode elk 

jaar veranderde!
Wat is daar niet duurzaam
aan?

Welke verschillen zie jij in mouwen, vorm (silhouet), rokken, kleuren en patronen?

Je kunt hier enkele leerlingen om een reactie vragen. Welke verschillen hebben zij gespot?

Elk jaar een nieuwe mode betekent ook dat die modieuze kleding snel weer uit de mode is. Als je mee wil doen met de nieuwste trends, zou je dan eigenlijk elk jaar je garderobe moeten vernieuwen.

Wie hergebruikte vroeger kleding, denk je?

1. Alleen arme mensen
2. Alleen rijke mensen
3. Iedereen
4. Niemand

Uit bijvoorbeeld de kasboekjes van de moeder van meneer Simon van Gijn weten we dat zij (hoewel ze erg rijk was!) zorgvuldig met haar geld omging, en dat ze vaak betaalde om bijvoorbeeld:

• Hoeden opnieuw op te maken
• Jassen te keren
• Kleding te verven
• Een nieuwe voering in liet zetten
• Een stuk stof in een japon liet vervangen

De geruite jurk (die op de achtergrond te zien is) is ook vermaakt; er zijn oude naaisporen te zien. De Schotse ruit werd populair omdat de Engelse koningin Victoria zo van Schotland hield, en er een landgoed had met haar man.

In welk opzicht was kleding in de 19de eeuw duurzaam, denk je?

Verdeel onderstaande stellingen in "waar" en "niet waar".

Waar

Niet waar

Er werd toen weinig 

stof voor een kledingstuk gebruikt.

Kleding werd vaak aangepast (vermaakt) zodat het bleef passen.

Iedereen had weinig kleding, arme en rijke mensen.

Kleding was van goede kwaliteit en ging niet snel stuk.

Kleding werd vaak dicht(er)bij huis gemaakt.

Oude jurken werden vaak vermaakt zodat ze weer modieus waren.

Waar werd/wordt welke kleding gemaakt, denk je? 

Sleep het naar de goede plek!

Maak een foto van een kledingstuk in de klas: wat is volgens jullie 

het meest modieuze item van dit moment?

Fotovraag

Fotovraag kun je leerlingen in LessonUp een of meerdere foto's en/of (scherm)afbeeldingen laten uploaden in LessonUp. Dit kan een nieuw gemaakte foto zijn, maar ook een (scherm)afbeelding die al op het device van de leerlingen staat. 

Standaard kunnen de leerlingen één foto uploaden naar LessonUp, maar via de knop Optioneel kun je dit ook verhogen naar vijf foto's. 

de docent de regie over de antwoorden: die bepaalt welke antwoorden, één voor één of allemaal tegelijk worden getoond.

Wat zou jij zelf willen doen in de strijd tegen

milieuvervuilende kleding? (Er is geen goed/fout!)

Kleding van duurzame merken kopen

(Veel) minder kleding kopen

Tweedehands kleding kopen (bijv. op Vinted)

Kapotte kleding (laten) maken

Kleding dragen die niet meer van de laatste mode is

Geen kleding meer kopen van 'slechte' merken

Anders, namelijk . . .

Koningin Máxima in een pak van de ontwerper Jan Taminiau, gemaakt van oude postzakken

Liam Payne, oud-lid van de band One Direction, in army pants (gemaakt van hergebruikte stukken stof) van Ronald van der Kemp

Recyclen kan ook modieus zijn!

Over welk kledingstuk in Huis Van Gijn wil jij meer weten?

Robe à l'anglaise, 1766, zijden damast, verzameling Huis Van Gijn.

Deze chique jurk uit 1766 werd in de 19de eeuw vermaakt, zodat hij weer voor verkleedpartijen gebruikt kon worden. Deze partijen waren erg populair in die tijd!

H. Köhlenberg, trouwjapon, 1915, verzameling Huis Van Gijn

Een trouwjurk werd vroeger niet slechts één dag gedragen. Na hun bruiloft lieten veel vrouwen hun japon aanpassen, zodat ze deze nog op feestelijke of plechtige gebeurtenissen konden dragen. Dat is ook met deze jurk gebeurd, die bovendien bij een lokaal naaiatelier in Dordrecht is gemaakt.

Avondjurk, ca. 1925, zijde, verzameling Huis Van Gijn.

In de jaren 20 gingen vrouwen voor het eerst kortere jurken dragen, waardoor er minder stof nodig was. Ook hoefde je als vrouw geen korset meer te dragen, waardoor de jurk losser viel. Korsetten werden vaak gemaakt van balein. Dit is een soort zeef die sommige walvissen in hun bek hebben. Het is natuurlijk niet erg duurzaam als je walvissen moet vangen en doden om jezelf te kleden, dus het was fijn dat dat nu niet meer hoefde!

Japonnen uit dezelfde stof, 1820-1840, zijde, verzameling Huis Van Gijn

Deze jurken kwamen tientallen jaren na elkaar in onze verzameling. Later werd ontdekt dat ze uit dezelfde rol bruine stof zijn gemaakt! Dat betekent dat ze dus ook lokaal (in Dordrecht) moeten zijn genaaid. De linker jurk is iets lichter omdat deze te lang in de zon heeft gehangen. De enorme mouwen van de rechter jurk waren kort in de mode. Dit werden schapenboutmouwen genoemd! Deze jurk is voor een zwangerschap uitgelegd (groter gemaakt) en later weer ingenomen (kleiner gemaakt).

Los lijf (achterzijde), zijde en linnen, verzameling Huis Van Gijn

Dat stof van kleding werd hergebruikt, is hier goed te zien. Dit is de achterkant van een lijfje van een jurk (het bovenste gedeelte van een jurk, wat boven de rok zit). Er is een stuk stof uitgeknipt, dat weer ergens anders voor is benut.

Bedankt!

Wil je meer weten of antieke duurzame kleding in het echt zien? Kijk dan op www.huisvangijn.nl of bezoek Huis Van Gijn in Dordrecht!