Vaccineren: waarom en hoe werkt het?

• Wereldoriëntatie
• Basisschool
• Groep 5-8

Introductie

De eerste mensen zijn gevaccineerd tegen het coronavirus. Maar wat is een vaccin nou precies? Hoe werkt een vaccin en hoe wordt het gemaakt? We vroegen het aan Bart Haagmans. Hij is viroloog bij het Erasmus MC, dat is een ziekenhuis in Rotterdam waar ze ook onderzoek doen.

Vaccineren

Waarom? En hoe werkt het?

Even opfrissen!

Wat weet jij al over het coronavirus? Draai aan het rad en bedenk of de bewering WAAR of NIET WAAR is. Als de bewering niet waar is, kun je dan uitleggen waarom-ie niet waar is?

Wat wil jij graag leren over de vaccinatie tegen het coronavirus?
Schrijf je vragen op en plak ze op de vragenmuur!

Dit ga je leren!

Aan het eind van de les:

• weet ik wat een vaccin is en hoe het ervoor zorgt dat je beschermd bent tegen het coronavirus.
• weet ik waarom vaccinaties belangrijk zijn.
  
• weet ik hoe vaccins ontwikkeld worden.
  
• weet ik welke rol de wetenschap speelt in het ontwikkelen van vaccinaties.
  
• begrijp ik de belangrijke woorden die met vaccineren te maken hebben.

Ken jij iemand die is ingeënt tegen het coronavirus? Of ken jij iemand die binnenkort ingeënt gaat worden? Wat kun je erover vertellen?

Lezen & Woordenschat

Arceer de woorden die jij nog niet goed begrijpt. Arceer in ieder geval:

• het vaccin
• de viroloog
• het virus
• de ziekteverschijnselen
• de antistoffen
• immuniteit
• de vaccinatie
• gevaccineerd
• verspreiden
• het laboratorium
• de proefpersonen

het vaccin / de vaccinatie / gevaccineerd

Het vaccin is een vloeistof waarmee je wordt ingeënt om te voorkomen dat je ziek wordt. Dat gebeurt door middel van een prikje. Als je de prik met het vaccin hebt gehad, ben je gevaccineerd. 

de viroloog

De viroloog is een beroep van iemand die erg veel weet over virussen. Een viroloog is een wetenschapper. Hij doet onderzoek naar virussen.

het virus

Een hele kleine ziekteverwekker die ervoor kan zorgen dat je ziek wordt.

de ziekteverschijnselen

Dat wat bij een ziekte hoort. Ziekteverschijnselen van het coronavirus zijn bijvoorbeeld koorts, hoesten en verkoudheid. 

de antistoffen

Stoffen die het lichaam aanmaakt om vreemde indringers zoals virussen aan te vallen. 

verspreiden

Als meerdere mensen dezelfde ziekte krijgen, heeft de ziekte zich verspreid.

het laboratorium

Een ruimte waarin proeven worden gedaan voor onderzoek. Het wordt ook weleens het lab genoemd. 

de proefpersonen

Iemand die meedoet aan een onderzoek of experiment.  

vaccineren tegen het coronavirus

Wat hoort bij elkaar? Slepen maar!

de antistoffen

immuun

de vaccinatie

Dit kun je vergelijken met een legertje soldaten dat tegen het virus vecht. 

Als je lijf weet hoe hij een virus moet bestrijden, waardoor je niet meer ziek wordt van het virus. Je bent beschermd tegen het virus.

Je krijgt een beetje van het virus in je lichaam door middel van een prik. De ziekmakende stoffen zijn uit het virus gehaald, waardoor je niet ziek wordt. Je lichaam maakt vast antistoffen aan, zodat je als je het virus echt krijgt, niet of minder ziek wordt.

Hoe werkt de vaccinatie tegen het coronavirus?
Slepen maar!

1

2

3

4

5

Wetenschappers onderzoeken welke onderdelen van het virus ervoor zorgen dat je ziek wordt en welke onderdelen ervoor zorgen dat je lichaam antistoffen gaat aanmaken.

Weten-schappers halen de onderdelen die je ziek maken uit het virus.

Het vaccin wordt getest in het laboratorium.

Het vaccin wordt getest op proef-personen.

Als het vaccin goed werkt en veilig is wordt er heel veel van gemaakt en kan het vaccineren beginnen.

00:52

Een vaccin laat je denken dat het virus in je lichaam is. Hierdoor start je natuurlijke ... en maakt je lichaam ... aan. 

Wat hoort er op de puntjes?

1. 1. gezondheid 2. afweer.
2. 1. afweer 2. antistoffen
3. 1. gezelligheid 2. voedingsstoffen
4. 1. conditie 2. bloed

01:28

Er zijn verschillende soorten vaccins!

WAAR of NIET WAAR?

1. WAAR
2. NIET WAAR

00:52

Als je wordt gevaccineerd tegen het
coronavirus, word je eerst heel erg ziek.

WAAR of NIET WAAR?

1. WAAR
2. NIET WAAR

03:13

Het ontwikkelen van een vaccin verloopt in verschillende fases. Hoe zien die eruit? Slepen maar!

vooraf

fase 1

fase 2

fase 3

fase 4

Als het vaccin goed werkt in het laboratorium wordt het vaccin getest op een kleine groep vrijwillige proefpersonen.

Het vaccin wordt getest in een labo-ratorium.

Op een grote groep mensen wordt getest hoeveel vaccin toegediend moet worden en of de proefpersonen voldoende antistoffen maken.

Artsen houden tijdens het gebruik van het vaccin alles goed in de gaten.

Het vaccin wordt getest onder een hele grote groep vrijwillige proefpersonen. De helft krijgt het vaccin. De andere helft niet. Als blijkt dat genoeg mensen die het vaccin hebben gehad niet ziek zijn geworden, dan biedt het vaccin bescherming!

Leg in je eigen woorden uit waarom
vaccinaties belangrijk zijn. 

Verwerking

Jij bent inmiddels een echte expert op het gebied van vaccineren tegen het coronavirus! Je gaat straks een explainer maken, waarin je leeftijdsgenoten uitlegt hoe het vaccineren tegen het coronavirus precies werkt. Bekijk eerst een voorbeeld van een explainer hiernaast.

Wat is het doel van de maker van een explainer, denk je?

1. Hij wil je iets uitleggen. Dat doet hij door informatie te geven.
2. Hij wil je overhalen om iets te doen.
3. Hij wil je vooral vermaken door grapjes te maken.
4. Hij vertelt hoe je iets stap voor stap moet doen.

Laten we de explainer verder onderzoeken. Hij bestaat uit een inleiding - een middenstuk (de kern) en een afsluiting. Maar welk gedeelte uit het filmpje hoort bij wat? Op de volgende slide zie je gedeeltes van de tekst uit de explainer. Kun jij ontdekken wat bij de inleiding, de kern en de afsluiting hoort?

Inleiding, kern of slot?

inleiding

kern

slot

Een geschminkt gezicht, een absurd grote mond en een rode neus. Ik was vroeger doodsbang voor clowns. En ik ben niet de enige. Veel meer mensen krijgen de kriebels van clowns. Dit is uitgezocht. In elke aflevering hebben we één onderwerp helemaal voor jullie uitgezocht. Dit keer: angst voor clowns.

Dit zijn de belangrijkste redenen waarom mensen bang zijn voor clowns:

1. Het masker van schmink. Je kunt niet zien wie er achter de schmink zit en hoe die persoon zich voelt. En dat vertrouw je niet. 2. Net niet menselijk. Clowns hebben vaak een overdreven grote neus, een brede mond en enorme handen en voeten. 3. Onvoorspelbaar gedrag. Je weet nooit wat je kunt verwachten bij een clown.

Als je nu heel erg bang bent voor clowns of ze gewoon een beetje eng vindt, houd dan dit in je achterhoofd: clowns zijn ook maar gewoon mensen!

• Een explainer is een uitlegfilmpje. 

• In een explainer 
  wil de maker je iets leren door iets uit te leggen. Hij geeft informatie over een onderwerp. 

• Een explainer heeft een logische opbouw: het bestaat uit een inleiding, een middenstuk met informatie en een pakkende afsluiting.
  

Conclusies

Schrijf eerst de tekst voor je explainer. Denk je aan een inleiding, een middenstuk met informatie en een afsluiting? Oefen daarna je tekst en vraag iemand om jou te filmen. De tips hiernaast kunnen je helpen.
Veel succes!

Aan de slag!

Tip 1

Zorg ervoor dat je in jouw explainer in ieder geval uitlegt:

• wat een vaccin is en hoe het ervoor zorgt dat je beschermd bent tegen het coronavirus.
• waarom vaccins belangrijk zijn.
• hoe vaccins ontwikkeld worden.
• welke rol de wetenschap speelt in het ontwikkelen van vaccinaties.

Tip 2

Als je moeilijke woorden gebruikt in je explainer, leg dan uit wat ze betekenen.

Tip 3

Je mag uiteraard gebruikmaken van hulpmiddelen zoals een tekening of een poster. 

Terugkoppeling lesdoelen & reflectie

• Ik weet wat een vaccin is en hoe het ervoor zorgt dat je beschermd bent tegen het coronavirus.
  
• Ik weet waarom vaccinaties belangrijk zijn.
  
• Ik weet hoe vaccins ontwikkeld worden.
  
• Ik weet welke rol de wetenschap speelt in het ontwikkelen van vaccinaties.
  
• Ik begrijp de belangrijke woorden die met vaccineren te maken hebben.
  
  

Draai aan het rad en beantwoord de vraag.

Terugkoppeling eigen leervragen

Zijn jouw vragen beantwoord? Zo niet, wat kun je nog doen om achter het antwoord te komen?

Als straks de meeste mensen zijn ingeënt en we het coronavirus onder controle hebben, wat zou jij dan het liefst als eerst gaan doen?

Nepnieuws

Iedere maand komt een nieuwe les online. De volgende keer: