2T 8.1 Geluid Maken en Horen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Paragraaf 8.1 - Geluid maken en horen

Leerdoelen 

8.1.1 Je kunt een aantal geluidsbronnen noemen.

8.1.2 Je kunt uitleggen hoe het geluid van een luidspreker zich verspreidt tot je oren het geluid opvangen.

8.1.3 Je kunt uitleggen wat een tussenstof is.

8.1.4 Je kunt de geluidssnelheid in lucht van 20 °C noemen.

8.1.5 Je kunt beschrijven hoe je geluid hoort.

Introductie

In de natuur kun je allerlei geluiden horen, bijvoorbeeld het rommelen van de donder, het

ruisen van de zee en het fluiten van vogels. Ook mensen veroorzaken geluid. Ze praten,

zingen, schreeuwen, maken muziek, rijden in auto’s, steken vuurwerk af enzovoort.

Wat is geluid?

Geluid is een trilling

als je praat, trillen je stembanden

In dat geval zijn jou stembanden een geluidsbron

Een geluidsbron  is een plek waar de trilling, oftewel het geluid vandaan komt

Trillingen

Geluid ontstaat als een geluidsbron trillingen veroorzaakt.

• Bij je stem zijn het de stembanden die trillen.

• Bij een luidspreker is het de conus die trilt.

• Bij een gitaar zijn het de snaren die trillen.

Van de geluidsbron naar je oren

In afbeelding 2 is getekend hoe het geluid van een luidspreker zich verspreidt. De conus van de luidspreker beweegt snel heen en weer. Als de conus naar buiten gaat, wordt de lucht rond de conus een klein beetje samengeperst. Als de conus naar binnen gaat, wordt de lucht iets ‘verdund’. Daardoor verandert de luchtdruk steeds een klein beetje en gaat de lucht in alle richtingen trillen.

https:

www.edumedia-sciences.com

De tussenstof

Je kunt een geluid alleen horen als er een tussenstof is: een stof waardoor de trillingen zich kunnen verplaatsen van de geluidsbron naar je oren. Meestal is lucht de tussenstof. Maar geluid kan zich ook verplaatsen door een vloeistof of een vaste stof (zoals metaal). Het geluid van je stem hoor je bijvoorbeeld niet alleen ‘buitenom’ (via de lucht), maar ook ‘binnendoor’ (via de botten van je schedel).

Hoe horen wij?

In ons oor zit een trommelvlies

Dit vlies begint te trillen als er via de lucht trillingen binnen komen die van uit de geluidsbron worden verzonden

De stof tusssen ons trommelvlies en de geluidsbron wordt de tussenstof  genoemd.

De geluidssnelheid

Geluid heeft tijd nodig om zich door een stof te verplaatsen. Je merkt dit bijvoorbeeld als het onweert. Het licht van de bliksem gaat veel sneller dan het geluid. Daardoor hoor je de donder pas als je de bliksem al gezien hebt. Hoe snel het geluid zich verplaatst, verschilt van stof tot stof. De geluidssnelheid in lucht is ongeveer 340 meter per seconde (ongeveer 1225 km/h).

Als de conus van een luidspreker naar buiten gaat, wordt de lucht rond de conus:.......................

1. een klein beetje verdund.
2. heel erg verdund.
3. een klein beetje samengeperst.
4. heel erg samengeperst.

Welk voorwerp is geen geluidsbron?

1. een deurbel
2. een gitaar
3. een motor
4. een oor

Een geluidsbron:

1. is een stof waardoor trillingen zich verplaatsen.
2. vangt trillingen van de lucht op.
3. veroorzaakt trillingen in de lucht.
4. zet trillende lucht om in geluid.

Met twee blikjes en een touwtje kun je een ‘telefoon’ maken. Als het touwtje strak gespannen wordt, kun je met elkaar praten via de blikjes. Door welke tussenstof verplaatst het geluid zich dan?

Kruis de geluidsbronnen aan.

1. een radio die aan staat
2. een pratende man
3. een snaar van een gitaar
4. een bliksemschicht die inslaat

Kies onder ieder woord de omschrijving die er het beste bij past.

luidspreker

lucht

microfoon

Geluidsbron

Tussenstof

Ontvanger

Geluidsbron

Tussenstof

Trilling

Vul het ontbrekende woord in. 

Je kunt het geluid van een geluidsbron alleen horen 

als er een                                   is tussen de geluidsbron 

en je oren.

Eliza zwemt onder water. De badmeester fluit hard op zijn fluit. Eliza hoort de fluit. 

Geef aan door welke twee tussenstoffen het geluid achtereenvolgens gaat vanaf de fluit tot aan het oor van Eliza. 

Het geluid verplaatst zich eerst door                      en dan door  

  

 

.

Water

Lucht

De tijd die geluid nodig heeft om zich te verplaatsen door lucht hangt af van de geluidssnelheid.
Vul de juiste eenheid in bij de geluidssnelheid in lucht.
De geluidssnelheid in lucht is 340

Als het onweert, dan zie je eerst de bliksem. Later hoor je de donder.
Vul de juiste woorden in.
Je ziet de bliksem voordat je de donder hoort, omdat de snelheid van het licht …...……………….de geluidssnelheid.

De tijd die geluid nodig heeft om zich door lucht te verplaatsen, hangt af van de geluidssnelheid.
Vul de juiste geluidssnelheid in lucht in.
De geluidssnelheid in lucht is ………………..m/s. Vul een getal in.

Als het onweert, dan zie je eerst de bliksem. Later hoor je de donder.
Kruis de juiste bewering aan.

1. De geluidsnelheid en de snelheid van het licht zijn even groot
2. De geluidsnelheid is groter dan de snelheid van het licht.
3. De geluidsnelheid is kleiner dan de snelheid van het licht.

Waar kan geluid zich niet doorheen bewegen?

1. Lucht
2. Water
3. Beton
4. Vacuüm

Wat hebben jullie geleerd van deze les?

Leerdoelen 

8.1.1 Je kunt een aantal geluidsbronnen noemen.

8.1.2 Je kunt uitleggen hoe het geluid van een luidspreker zich verspreidt tot je oren het geluid opvangen.

8.1.3 Je kunt uitleggen wat een tussenstof is.

8.1.4 Je kunt de geluidssnelheid in lucht van 20 °C noemen.

8.1.5 Je kunt beschrijven hoe je geluid hoort.

Opdrachten maken

Wat: lees paragraaf 8.1 en maak de online opdrachten

Hoe: ieder voor zichzelf, maar je mag overleggen in je groepje

Opdrachten af: maakt Test jezelf