Mens & MaatschappijMiddelbare schoolvmbo b, kLeerjaar 1
In deze les zitten 48 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.
Lesduur is: 90 min
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Herhaling vorige les
Kennen en kunnen
Start 1.2 uitleg
Zelfstandig werken
Terugblik
Slide 2 - Tekstslide
Hoe noemen we de manier waarop mensen in een grote groep samenleven?
A
Zelfvoorzienend
B
Samenleving
C
Nomaden
D
Prehistorie
Slide 3 - Quizvraag
Wat doet een archeoloog?
Slide 4 - Open vraag
Is dit een geschreven of ongeschreven bron?
A
Geschreven bron
B
Ongeschreven bron
Slide 5 - Quizvraag
Hoe noemen we de periode waarvan geen geschreven bronnen zijn?
A
Prehistorie
B
Historie
C
Samenleving
D
Oudheid
Slide 6 - Quizvraag
Leg uit waarom er geen verschil tussen arm en rijk was in deze tijd?
Slide 7 - Open vraag
De eerste boeren
Landbouw, akkerbouw, veeteelt
Landbouwrevolutie
Uitleggen waarom de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw plaatsvond.
Benoemen waar de eerste boeren ontstonden.
Uitleggen wat de landbouwrevolutie was.
Slide 8 - Tekstslide
Slide 9 - Video
Bekijk beide afbeeldingen: 1. Welke afbeelding is van de jagers en welke van de boeren 2. Leg uit waarom.
1
2
Slide 10 - Open vraag
De eerste boeren
Jager-verzamelaars in het Midden-Oosten werden zo’n 11000 jaar geleden boeren. Ze ontdekten dat je plantaardig voedsel kon verbouwen.
3 gevolgen:
De boeren waren geen nomaden meer.
Omdat ze niet meer rondtrokken kregen ze meer bezit.
Er kwam verschil tussen arm en rijk.
Het ontstaan van de landbouw noemen ze de landbouwrevolutie
Wat is een revolutie? Een grote verandering in de geschiedenis van de mensen
Slide 11 - Tekstslide
De eerste boeren
Wat ontstond er tijdens de landbouwrevolutie?
akkerbouw
veeteelt
akkerbouw + veeteelt noemen we landbouw
Jagen en vissen bleven bestaan
Slide 12 - Tekstslide
Landbouw
samenleving
landbouwsamenleving: de mens gingen leven als boeren
De mensen gingen op een vaste plek wonen
bouwden huizen maakten andere werktuigen
aten ander voedsel
mensen wilden voor hun doden een vaste begraafplaats die vaker te gebruiken was (hunebed)
Sociale veranderingen
Welke sociale veranderingen ontstonden er in een landbouwsamenleving?
er ontstonden rijke en arme families
er ontstond ongelijkheid in macht
de sociale verschillen werden groter
Slide 13 - Tekstslide
Slide 14 - Tekstslide
Grote en belangrijke verandering
99% van de geschiedenis van de mens, heeft de mens geleefd als jager-verzamelaars
Slide 15 - Tekstslide
Wat: Maak opdracht 1 t/m 5 op blz. 19 t/m 21
Hoe: alleen
Hulp: leerstof in je boek en mevrouw de Vries
Tijd: 10 min.
Uitkomst: klassikaal bespreken
Klaar: Maak de herhaling van 1.2 op blz. 24 of de verdieping op blz. 25
timer
5:00
Slide 16 - Tekstslide
Waar is de landbouw ontstaan?
A
Midden-Oosten
B
Amerika
C
Afrika
D
Europa
Slide 17 - Quizvraag
Ok, landbouw... Welke 'optelsom' is juist over landbouw?
A
akkerbouw + landbouw = veeteelt
B
landbouw + veeteelt = akkerbouw
C
veeteelt + akkerbouw = landbouw
Slide 18 - Quizvraag
Wat is de landbouwrevolutie?
A
De periode waarin er geschreven bronnen kwamen
B
De periode waarin de landbouw is ontstaan
C
Een groot gevecht tussen jagers en boeren
D
Het ontstaan van de landbouw in Nederland
Slide 19 - Quizvraag
Welke middelen van bestaan hadden de mensen vóór de Landbouwrevolutie?
A
Jagen en verzamelen
B
Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
C
Akkerbouw en veeteelt
D
Verzamelen, akkerbouw en veeteelt
Slide 20 - Quizvraag
Welke middelen van bestaan hadden de mensen tijdens de Landbouwrevolutie?
A
Jagen en verzamelen
B
Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
C
Akkerbouw en veeteelt
D
Verzamelen, akkerbouw en veeteelt
Slide 21 - Quizvraag
Waarom gingen mensen over op de landbouw?
Slide 22 - Open vraag
Slide 23 - Tekstslide
Herhaling vorige les
Kennen en kunnen
1.2 deel 2
Zelfstandig werken
Terugblik
Slide 24 - Tekstslide
Waar is de landbouw ontstaan?
A
Midden-Oosten
B
Amerika
C
Afrika
D
Europa
Slide 25 - Quizvraag
Ok, landbouw... Welke 'optelsom' is juist over landbouw?
A
akkerbouw + landbouw = veeteelt
B
landbouw + veeteelt = akkerbouw
C
veeteelt + akkerbouw = landbouw
Slide 26 - Quizvraag
Wat is de landbouwrevolutie?
A
De periode waarin er geschreven bronnen kwamen
B
De periode waarin de landbouw is ontstaan
C
Een groot gevecht tussen jagers en boeren
D
Het ontstaan van de landbouw in Nederland
Slide 27 - Quizvraag
Welke middelen van bestaan hadden de mensen vóór de Landbouwrevolutie?
A
Jagen en verzamelen
B
Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
C
Akkerbouw en veeteelt
D
Verzamelen, akkerbouw en veeteelt
Slide 28 - Quizvraag
Welke middelen van bestaan hadden de mensen tijdens de Landbouwrevolutie?
A
Jagen en verzamelen
B
Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
C
Akkerbouw en veeteelt
D
Verzamelen, akkerbouw en veeteelt
Slide 29 - Quizvraag
Waarom gingen mensen over op de landbouw?
Slide 30 - Open vraag
Landbouwsamenleving
Sociale veranderingen
Macht
Cultuur
Hunebedden
Uitleggen hoe de landbouwsamenleving eruitzag.
Drie verschillen noemen tussen de jagers-verzamelaars en de eerste boeren.
De sociale veranderingen in de landbouwsamenleving beschrijven.
Uitleggen waar hunebedden voor bedoeld waren.
Slide 31 - Tekstslide
Eerste boeren in Nederland
5000 v. chr. in Zuid-Limburg
3400 v. chr. in Drenthe (hunebedbouwers)
Slide 32 - Tekstslide
Landbouw
samenleving
landbouwsamenleving: de mens gingen leven als boeren
De mensen gingen op een vaste plek wonen
bouwden huizen maakten andere werktuigen
aten ander voedsel
mensen wilden voor hun doden een vaste begraafplaats die vaker te gebruiken was (hunebed)
Sociale veranderingen
Welke sociale veranderingen ontstonden er in een landbouwsamenleving?
er ontstonden rijke en arme families
er ontstond ongelijkheid in macht
de sociale verschillen werden groter
Slide 33 - Tekstslide
Sociale veranderingen
Sociale veranderingen - mensen in een landbouw samenleving gingen anders met elkaar om.
3 veranderingen:
De boeren waren geen nomaden meer. Ze woonden op een vaste plek.
Boeren hadden meer bezit dan jagers-verzamelaars.
Er kwam verschil tussen arm en rijk.
Dit kwam, omdat jagers-verzamelaars nomaden waren. Ze trokken van plek naar plek. Veel spullen hebben is dan niet handig, want ze moesten alles mee sjouwen. Boeren woonden op een vaste plek, dus konden wel veel spullen verzamelen.
Slide 34 - Tekstslide
Door het verschil in bezittingen nam ook de kans op oorlog tussen stammen toe.
Slide 35 - Tekstslide
Natuurgodsdienst
Cultuur: de manier waarop mensen leven.
taal,
geloof,
gebruiksvoorwerpen
en gewoonten
De eerste boeren geloofden dat de goden zouden zorgen voor een goede oogst. Zo’n geloof heet een
natuurgodsdienst.
Meisje van Yde
in 1897 gevonden in het veen (veenlijk), meisje van 16 , gewurgd door dorpsgenoten als geschenk aan de natuurgoden
Slide 36 - Tekstslide
Slide 37 - Video
Slide 38 - Tekstslide
Wat: kader: maak opdracht 6 t/m 11 op blz. 23 t/m 25
- basis blz. 22 t/m 23 opdracht 6 t/m 10
Hoe: alleen
Hulp: leerstof in je boek en mevrouw de Vries
Tijd: 10 min.
Uitkomst: klassikaal bespreken
Klaar: Maak de herhaling van 1.2 of de verdieping.
Slide 39 - Tekstslide
Noem drie verschillen tussen de jagers en verzamelaars en de jagers en boeren.
Slide 40 - Open vraag
Wat is cultuur?
A
De manier waarop mensen aan voedsel komen
B
De manier waarop mensen leven: taal, geloof, voorwerpen en gewoonten
C
Het ontstaan van de landbouw
D
Het geloof van mensen in natuurgoden
Slide 41 - Quizvraag
Hunebedden waren ... ?
A
Beschermplek voor de goden
B
Schuilplaatsen voor onweer
C
Graven voor rijke boeren
D
Afvalplaats voor grote stenen
Slide 42 - Quizvraag
Extra
Man van Tollund
Slide 43 - Tekstslide
De Man van Tollund
Op 6 mei 1950, toen de familie Højgaard in het veen turf aan het steken was, werd de man gevonden. Eerst dacht men dat het een verdwenen jongeman was, dus de politie werd erbij gehaald. De politie schakelde een archeoloog in die na onderzoek vaststelde dat het lichaam al 2300-2400 jaar oud was.
Slide 44 - Tekstslide
Wie is de Man van Tollund?
De Man van Tollund is omstreeks 350 v.Chr. om het leven gekomen. Hij was toen waarschijnlijk ongeveer 30-40 jaar oud.