h8 metalen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

programma 20 januari

• 1e uur: 
  - hulp openavonden
  - uitleg par 8.1 (t/m slide 9!) 
  - start met maken 8.1 
• 2e uur: inzage tentamen en bespreken moeilijkste opdrachten
• hw: leren en maken 8.1 (9 niet!) 
  

hst 8 metalen 4TL

Metalen

- Als ze zuiver zijn (dus gecorodeerde metalen schuren)

-behalve kwik (dus deze eigenschap kun je beter niet noemen)

Edele metalen 

• Edel betekent:   niet of nauwelijks reagerend met andere stoffen.
• daarom  vaak gevonden als zuivere stof, in een "ader" (in een mijn).
• 24 karaat goud =100 %  zuiver goud , 18 karaat = 18/24 x100%= 75 % goud (en 25 %  andere metalen meestal zilver of koper)

Onedele metalen

• reageren wel  met andere stoffen. (b.v.zuurstof, water of zuren) 
• worden daarom bijna altijd gevonden als erts = verbinding van metaal met een niet- metaal (=dus een zout)
• hoe onedeler het metaal hoe reactiever het is.

zeer onedele metalen

• alle metalen uit groep 1 = alkalimetalen, zijn zeer reactief.
• ze reageren zo heftig met b.v. zuurstof en water dat ze onder een laagje olie bewaard worden
• de aardalkalimetalen = groep 2 reageren ook heftig maar iets minder heftig 

metalen beschermen

is voorkomen dat er zuurstof (of andere stoffen)bijkomen door:

-verven

-invetten

-vertinnen

-verzinken/galvaniseren

-verchromen

-emailleren

 legeringen maken = metalen mengen

Dit doe je om betere eigenschappen te krijgen. Veel legeringen zijn harder dan de zuivere  stoffen.

Goud is puur erg zacht --> mengen met zilver(=witgoud) of met koper (=roodgoud) zie vorige les over karaat

Gebruik binas tabel 37

programma 21 jan:

• vervolg uitleg 8.1:  legering, zware metalen, reacties van metalen kort (max 10 minuten)
• vragen hw en zelf nakijken, verder werken
• hw: leren 8.1 en 8.2 en maken: t/m 33

legeringen: vliegtuigen worden van duraluminium gemaakt

duraluminium (=koper + aluminium) andere legeringen zijn:

- zilveramalgaam (kwik+zilver) vroeger voor vullingen  in  kies

- staal (ijzer + beetje koolstof)

- roestvaststaal (ijzer + chroom of nikkel)

- brons (koper+tin)

-messing(koper+zink)

Zware metalen

•  metalen met een hoge dichtheid (kwik, lood, cadmium) én zeer schadelijk voor de gezondheid.
• Afval met zware metalen,  bij kca-afval (kca = klein chemisch afval)-

reacties van metalen

• het aangetasten van onedele metalen  door stoffen uit de atmosfeer heet corrosie
• roesten= corroderen van ijzer 
• roest is poreus, daaronder roest het ijzer verder
• aluminiumoxide en zinkoxide zijn niet poreus en beschermen juist tegen verder corroderen
  

anders dan in het boek staat: de groene kleur is kopercarbonaat

programma 24 jan 

• bespreken moeilijke opdrachten 
• uitleg 8.3 en 8.4  
• hw: leren 8.1 t/m 8.4 : maken 44 t/m 51 en 56 t/m 60
  

De metalen worden in hoogovens uit erts bereid.

ijzer maak je uit ijzererts

1. ijzererts bestaat voor het grootste deel uit ijzeroxide(=roest)
2. ijzeroxide + cokes (=koolstof)+ zuurstof--> ruwijzer+koolstofdioxide
3. ruwijzer bevat nog te veel koolstof--> is bros--> nog

meer bewerken b.v. tot staal

aluminium uit aluminiumerts(=bauxiet)

• aluminium heeft een kleine dichtheid en toch redelijk sterk --> veel toegepast
• het erts bauxiet +_ 50 % aluminiumoxide
• dat laat je smelten
• dan via elektrolyse ontleden en aluminum aftappen

 (zie plaatje)

programma 27 jan

van deze soorten reacties moet je zelf de kloppende vergelijking kunnen opstellen!!!

1. het roesten van ijzer: 
2. 4 Fe_(s) + 3O_{2 (g)}--> 2Fe₂O_{3(s) als er ijzer(III) oxide ontstaat} 
    of 2 Fe(s) + O₂ (g)-->2 FeO(s) _{als er ijzer(II) oxide ontstaat} 
3. het etsen van metalen bijvoorbeeld zink:
4. Zn_(s) + 2 H⁺_(aq)---> Zn²⁺_(aq) + H_{2 (g)} 
5. het ontleden van alumininiumoxide:
6. 2 Al₂O_3(l)--->4 Al_(l)+ 3 O_2(g)    (elektrolyse van gesmolten bauxiet, je tapt dus vloeibaar Al af)
7. het bereiden van ijzer uit  ijzer(III) oxide  mbv koolstof of met behulp van koolstofmonoxide
8.  2Fe₂O_3(s) + 3C--> 4 Fe(l) + 3CO_{2 (g)}                                    ^{of   Fe}₂^O₃^{(s) + 3CO--> 2 Fe(l) + 3CO}₂ ^(g)

brandende metalen moeilijk te blussen

geef de reactievergelijking van het blussen van magnesium met water 

Als je een magnesium brand wilt blussen met water ontstaat er een wit poeder (magnesiumoxide) en een explosief gas

1. geef de reactievergelijking in woorden (incl explosief gas)
2. noteer daaronder de juiste molecuulformules
3. bekijk welke atoomsoort er na de reactie nog niet staat--> formule voor het explosieve gas
4. maak kloppend incl toestandsaanduiding

uitwerking magnesium met water blussen:

1. reactievergelijking in woorden:
   magnesium + water--> magnesiumoxide + explosief gas
2. in symbolen (dan weet je waarschijnlijk welk gas het was)
    Mg(s)+H₂O(l)->  MgO(s) + H₂(g)
   magnesium reageert met zuurstof uit het water--> H over, denk aan Brenda regel dus H₂,  dat is inderdaad explosief  (denk aan elektrolyse water)
   
3. kloppend maken: Mg(s)+H2O(l)->  MgO(s) + H2(g)  (klopt al)

geef de reactievergelijking van het blussen van magnesium met koolstofdioxide 

Als je een magnesium brand wilt blussen met koolstofdioxide ontstaat er een wit poeder en een zwarte vaste stof

1. geef de reactievergelijking in woorden 
2. noteer daaronder de juiste molecuulformules bekijk welke atoomsoorten er na de reactie nog niet staan--> formule voor deze stoffen
3. maak kloppend incl toestandsaanduiding

uitwerking magnesium met koolstofdioxide blussen:

1. reactievergelijking in woorden:
   magnesium + koolstofdioxide--> wit poeder + zwarte stof
2. in symbolen (dan weet je waarschijnlijk welke stoffen het waren)
   Mg(s)+CO_2(g)->  MgO(s) + C(s)     
   (Mg oxideert met zuurstof uit CO₂ --> MgO en C  over
   
3. kloppend maken:
   2 Mg(s)+CO2(g)->  2 MgO(s) + C(s) 

uitwerking magnesium met koolstofdioxide blussen:

1. reactievergelijking in woorden:
   magnesium + koolstofdioxide--> wit poeder + zwarte stof
2. in symbolen (dan weet je waarschijnlijk welke stoffen het waren)
   Mg(s)+CO_2(g)->  MgO(s) + C(s)     
   (Mg oxideert met zuurstof uit CO₂ --> MgO en C  over
   
3. kloppend maken:
   2 Mg(s)+CO2(g)->  2 MgO(s) + C(s) 

Wat zijn zware metalen? Zware metalen zijn metalen die:

1. een hoge dichtheid hebben
2. erg giftig zijn
3. heel goed met andere stoffen reageren
4. een hoge dichtheid hebben én erg giftig zijn

Sommige metalen kunnen zeer heftig met water reageren. Welke twee metalen zijn dat?

1. ijzer en koper
2. natrium en kalium
3. lood en tin
4. cadmium en kwik

Wat is corrosie van metalen? Corrosie is:

1. roesten
2. het aantasten van metaal door een zuur
3. de aantasting van metalen door stoffen uit de lucht
4. een laagje zink over een metaal aanbrengen

Bekijk de volgende beweringen:
1 Hoe edeler een metaal, des te reactiever het metaal is.
2 De metalen natrium en kalium reageren met water.

Welke bewering(en) is/zijn juist?

1. Alleen 1
2. Alleen 2
3. Zowel 1 als 2
4. Geen van beiden

Er zijn onedele metalen en edelmetalen. Wat geeft men aan als men spreekt van een edelmetaal?

1. Hoe edeler des te duurder het proces is om het te winnen
2. Hoe edeler des te beter het metaal reageert met andere stoffen
3. Hoe edeler des te slechter het metaal reageert met andere stoffen
4. Hoe edeler des te zwaarder het metaal is

Men gebruikt vaker legeringen dan zuivere metalen. Wat is de belangrijkste reden waarom legeringen in plaats van zuivere metalen gebruikt worden?

1. Zuivere metalen zijn veel duurder dan legeringen
2. Zuivere metalen vertonen sneller corrosie dan legeringen
3. Zuivere metalen zijn veel zachter dan legeringen
4. Zuivere metalen hebben veel hogere smeltpunten dan legeringen

Wat is een zout?

1. Een verbinding van een metaal en een niet-metaal
2. een verbinding van twee metalen
3. een verbinding van twee niet-metalen
4. een moleculaire stof die kan oplossen in water

Hoe heet een mengsel tussen twee metalen

1. moleculaire stof
2. ionaire stof
3. atomaire stof
4. legering

Welk van deze metalen is zeer onedel?

1. Ag
2. Au
3. Li
4. Pb

Wat zijn de voornaamste grondstoffen van het hoogoven proces

1. Erts + zuurstof
2. Erts + kolen
3. Kolen + andere metalen
4. Kolen + zuurstof