Bs 13.1: Een constant inwendig milieu

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Gaswisseling en uitscheiding

Wat doen we vandaag?

-Introductie (10 minuten)

-Uitleg basisstof 13.1

-Aan het werk

Introductie

Wat weet je nog?

Maak de introductie (10 minuten)

Leerdoel

-Je kunt beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd. 

Inwendig milieu

= het bloedplasma en weefselvloeistof 

De huid en slijmvliezen in je

luchtwegen en darmen zijn

een grens tussen inwendig

en uitwendig milieu

Uitwendig milieu

= alles buiten je lichaam

Longen, darmen en 

blaas hebben een 

open verbinding met

het uitwendige milieu 

en horen dus hierbij

Maar ook bacteriën, 

virussen, schimmels

Constant inwendig milieu

Je lichaam houdt de hoeveelheid stoffen in je bloed zoveel mogelijk gelijk. Hierdoor kun je op elk moment van de dag de juiste stoffen gebruiken voor alle processen.

Je lichaam gebruikt 3 processen om het inwendige milieu constant te houden:

-Opname v. stoffen

-Opslag v. stoffen

-Uitscheiding v. stoffen

Opname van stoffen:

•    Opname van stoffen uit het uitwendige milieu naar/in het inwendige milieu
•    Zuurstof uit de lucht.
•    Voedingsstoffen uit de voedselbrij in de darmen.

Opslaan van stoffen

•    De stoffen worden uit het inwendige milieu gehaald en ergens opgeslagen.

Opslaan van stoffen voorbeelden:

o    Glucose: wordt door insuline omgezet naar glycogeen  opgeslagen in de spieren en lever. = uit het inwendige milieu maar niet in het lichaam.
o    Vet: wordt opgeslagen in het gele beenmerg van pijpbeenderen en in onderhuids bindweefsel,
o    Sommige vitamine en mineralen worden opgeslagen.
o    Bij een tekort van een stof worden de stoffen weer in het inwendige milieu gestopt.

Uitscheiden van stoffen:

•    Stof wordt uit het inwendig milieu (weefselvloeistof & bloedplasma) verwijderd  en verlaat het lichaam.
•    Longen: scheiden water(-damp) en CO2 uit.
•    Nieren: afvalstoffen en water
•    Lever: uitscheiding  van afvalstoffen. O.a. gifstoffen zoals medicijnen, alcohol, drugs. Maar ook dode rode bloedcellen.

Instandhouding van inwendig milieu

Om het inwendig milieu constant te houden spelen hormonen een belangrijke rol. Zoals insuline en glucagon.

Hormonen, zintuigen en zenuwcellen werken samen. 

Aantekening

inwendig milieu: Het bloedplasma en de weefselvloeistof samen.

uitwendig milieu: Omgeving buiten het bloedplasma en de weefselvloeistof. 

Opname van stoffen:

= opname van stoffen uit het uitwendige milieu 

naar/in het inwendige milieu

•    Zuurstof uit de lucht.
•    Voedingsstoffen uit de voedselbrij in de darmen.

Opslag van stoffen

= De stoffen worden uit het inwendige milieu 

gehaald en ergens opgeslagen.

• Glucose: wordt door insuline omgezet naar glycogeen -> 

       opgeslagen in de spieren en lever.

• Vet: wordt opgeslagen in het gele beenmerg van  

        pijpbeenderen en in onderhuids bindweefsel 

Uitscheiden van stoffen:

= stof wordt uit het inwendig milieu (weefselvloeistof & bloedplasma) verwijderd  en verlaat het lichaam.

•    Longen: scheiden water(-damp) en koolstofdioxide uit.
•    Nieren: urine (afvalstoffen en water)
•    Lever: uitscheiding  van gal en van afvalstoffen, zoals gifstoffen (medicijnen, alcohol, drugs).

Aan het (huis)werk

Lees blz. 164 t/m 166

Maak basisstof 13.1: opdracht 1, 2, 3, 5, 6

Klaar? 

Lees om te onthouden

Flits de begrippen

Oefen examenopdrachten