T1B2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Thema 1 - Planten  

B2 Wortels en stengels

Leerdoelen

Je kunt uitleggen welke functie wortels en stengels hebben
Je kunt uitleggen hoe water (met mineralen) vervoert worden
Je kunt het verschil tussen bastvaten en houtvaten benoemen
Je kunt uitleggen wat turgor is

• Vastzetten in de grond
• Water met voedingsstoffen (mineralen) opnemen
• Opslag van reservevoedsel

• Dragen van bladeren en bloemen
• Transport van water en voedingsstoffen (mineralen)
• Opslag reservevoedsel

Wortels

Stengels

Opname van water en mineralen

Opname van water en opgeloste mineralen d.m.v wortelharen

cellen aan de onderkant van de wortel blijven zich delen -> wortel groeit

Transport door vaten

Alle organen van een plant moeten goed functioneren om te kunnen leven

Bladeren krijgen water en voedingsstoffen via

wortels en stengels uit de bodem

Vaatbundels

Houtvaten

• Transport water en mineralen -> van de wortels, via de stengels naar de bloemen en bladeren
• Aan binnenkant van de stengel

Bastvaten

• Transport water en energierijke stoffen (suikers) -> van de stengels naar alle delen van de plant
• Aan buitenkant van de stengel

Een plant is stevig door:

De vezels:

Vezels liggen meestal in bundels bij elkaar rondom de vaatbundels

• Touw, garen en jute zijn gemaakt van vezels. 

De turgor:

Turgor is de druk van een cel tegen de celwand.

Turgor

Weinig water = verminderde turgor = slapper.

 

Weer meer water = meer turgor = steviger.

Opdrachten

Maken opdracht 13 t/m 18 (blz. 22)

Welke stoffen neemt de plant waar op en hoe?

Huidmondjes

Wortelharen

Koolstofdioxide

Water

Mineralen

Een vaatbundel bestaat uit ...

1. houtvaten en nerfvaten
2. bastvaten en suikervaten
3. houtvaten, suikervaten en nerfvaten
4. bastvaten en houtvaten

Waar zitten luizen op een blad?

1. houtvaten
2. vaatbundel
3. bastvaten

Wat vervoeren de houtvaten?

1. water en mineralen
2. water en glucose
3. water en zuurstof
4. water

Bastvaten vervoeren....

1. van de wortel naar de bladeren
2. van de bladeren naar de wortel

Bastvaten bevinden zich aan de .......... van een blad.

1. onderkant
2. bovenkant

Transport omhoog in een stengel komt o.a. door....

1. spierkracht
2. zwaartekracht
3. verdamping van water uit de huidmondjes
4. zuigkracht van de bastvaten

Een peen is een verdikte wortel die reservestoffen bevat.
Hoe komen de reservestoffen in de peen?

1. via bastvaten
2. via houtvaten
3. via haarvaten
4. via wortelharen

Opdrachten

Maken opdracht 1 t/m 11 (blz. 10)

Vaatbundels

Nerven van het blad

Functie:

• Transport van stoffen (water en glucose) door de plant heen

Huidmondjes

Functie:

• Gaswisseling. Via de huidmondjes neemt de plant in zonlicht koolstofdioxide op en geeft zuurstof af.
• Plant verliest water via de huidmondjes als het open staat (verdamping)

Stevigheid door water

Het vocht in de vacuole drukt de cel tegen de celwand.

• hoe meer water, hoe steviger de plant

Openen en sluiten van de huidmondjes

's Nachts huidmondjes gesloten -> geen fotosynthese 

Vormverandering sluitcellen -> openen en sluiten van huidmondjes 

• afname stevigheid -> sluiten 
• toename stevigheid -> openen