Week 10 Ne 3B/K H4 voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord 

Leerdoelen

Je leert het voltooide en onvoltooide deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord goed spellen.

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Voltooid deelwoord:

- Vorm van een werkwoord

- Begint vaak met ge-, be-, ver-, ont-

- Er staat dan altijd nog een ander werkwoord in de zin

vb.) Hij heeft veel cadeautjes gemaakt

Bijvoeglijk naamwoord:

- Zegt iets over een zelfstandig naamwoord

- Geeft extra informatie

- Het staat vaak vóór een ZN

vb.) De rode auto

        De reusachtige villa

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Voltooid deelwoord:

- Vorm van een werkwoord

- Begint vaak met ge-, be-, ver-, ont-

- Er staat dan altijd nog een ander werkwoord in de zin

vb.) Hij heeft veel cadeautjes gemaakt

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Wat is het verschil?

vergrote - vergrootte

bestede - besteedde

verbrede - verbreedde

Voorbeeldzinnen

• We kunnen de vergrote foto in de winkel afhalen.
• De fotograaf vergrootte onze foto van de bruiloft.
• Het bestede bedrag kun je declareren.
• De docent besteedde veel aandacht aan de werkwoordspelling.
• Het verbrede pad zag er goed uit.
• Gisteren verbreedde de tuinman het pad. 

Bijvoeglijk naamwoord

Een woord dat iets zegt over een zelfstandig naamwoord.

zelfstandig naamwoord

Dat is een woord voor een mens, dier, plant, ding, gevoel of (eigen) naam.

De leuke meid.

bijvoeglijk naamwoord = leuke

Leuke zegt iets over meid

Dat tafeltje is klein.

bijvoeglijk naamwoord = klein

Klein zegt iets over het tafeltje

Voltooid deelwoord

Je weet hoe je de persoonsvorm vindt en schrijft. Naast de persoonsvorm kunnen er nog meer werkwoorden in het zin staan, bijvoorbeeld een VOLTOOID DEELWOORD (vd).

Als er een voltooid deelwoord in de zin staat, is de pv meestal een vorm van zijn, hebben of worden.

Voltooid deelwoord

In veel zinnen komt een voltooid deelwoord voor:

- Het vliegtuig is op Schiphol geland. 

- Robin heeft geen straf gekregen.

- Ik heb mijn kamer opgeruimd.

- Sonja heeft haar zonnebril gepoetst.

- Mijn ouders zijn gisteren vertrokken.

Voltooid deelwoord

In een zin staat altijd een persoonsvorm. Dit is een werkwoord. Naast de persoonsvorm kunnen er nog meer werkwoorden in een zin staan, bijvoorbeeld een voltooid deelwoord (vd).

Als er een voltooid deelwoord in de zin staat, is de persoonsvorm meestal een vorm van zijn, hebben of worden.

Voltooid deelwoord

VB: Het vliegtuig is op Schiphol geland. 

pv= is

vd= geland

VB: Robin heeft geen straf gekregen.

pv=heeft

vd=gekregen

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Een voltooid deelwoord kan ook als 

bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt. 

Het zegt dan iets over een zelfstandig naamwoord.

- De opgeruimde kamer

- De opgepoetste zonnebril

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

ZO KORT MOGELIJK SCHRIJVEN ALS HET KAN

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Soms moet je er een –e achter zetten.

Schrijf het zo kort en eenvoudig mogelijk.

De slapende kat

De gestruikelde leraar

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Soms moet je –tt of –dd schrijven

De verzette afspraak

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Voltooid deelwoorden die eindigen op –en blijven hetzelfde, de ‘n’ blijft staan.

Het geschreven verhaal

Het gebroken glas

Het getrouwde stel is aan het schommelen.

getrouwd    >      getrouwde

 vd       >             bn

De verklede buurjongen swingt.

verkleed      >      verklede

vd    >    bn

Het onvoltooid deelwoord

Een onvoltooid deelwoord geeft aan dat iets nog gaande is.

Het is dus nog niet voltooid:

Rillend stond ik op de schaatsbaan.

Lachend zwaaide ik naar mijn vriend.

Zittend keken we naar de optocht.

Het onvoltooid deelwoord

maak je door achter het hele werkwoord een -d te zetten.

lachend

fluitend

lopend

knippend

Het onvoltooid deelwoord

Een onvoltooid deelwoord kun je net als

het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruiken:

Een lachende vrouw.

De gillende kinderen.

De huilende man.

betalen

De … rekening

betalen

De betaalde rekening

winnen

De … wedstrijd

winnen

De gewonnen wedstrijd

Regel

Een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord schrijf je
zo kort mogelijk!

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Hierbij is een verschil tussen sterke en zwakke werkwoorden!

Zwakke werkwoorden:

- Veranderen niet in de v-tijd    verbouwen - verbouwde

- Het huis is verbouwd.

- Het verbouwde huis

Laatste letter is een E

Sterke werkwoorden:

- Veranderen van klank in de v-tijd: slijpen - geslepen

- Het potlood is geslepen.

- Het geslepen potlood.

VD en BN zijn hetzelfde

Wat weten we nog?

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord spellen:

• Bijten
• Straffen
• Vertellen
• Verplichten

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

tegen

Schrijf van de onderstaande werkwoorden het voltooid deelwoord en het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord op.

1. vergroten
2. missen
3. gebeuren

Tijdens deze fase van de les geef je uitleg en doe je het leren voor (modellen).

Tot slot

Leerdoelen

1. Ik kan van een voltooid deelwoord een bijvoeglijk naamwoord maken.

Eindopdracht

Maak 1 zin met een bijvoeglijk naamwoord.