herhalen B1 en bespreken B2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 4 Evolutie

TO DO

• Herhalen B1
• Bespreken B2
• M vraag 14 t/m 22

Herhalen B1 indeling van de levende natuur

Leven ingedeeld in 3 domeinen

Bacteriën

Archaea

Eukaryoten

Wat zijn de verschillen tussen een organische stof en een anorganische stof? Geef van allebei een voorbeeld.

Autotroof organisme

Welke soorten zijn het meest verwant:
1. Salvia splendens
2. Betta splendens
3. Betta pallifina

1. 1 en 2
2. 1 en 3
3. 2 en 3
4. geen verwantschap

B2 bacteriën, virussen en schimmels

Leerdoelen

4.2.1 Je kunt kenmerken van bacteriën noemen.

4.2.2 Je kunt kenmerken van virussen noemen.

4.2.3 Je kunt kenmerken van schimmels noemen.

Bacteriën

1) Geen celkern

2) Eén cirkelvormig chromosoom,

3) DNA niet opgerold rond eiwitmolecolen

Soms ook kleinere cirkelvormige chromosomen: plasmiden. (bevatten vaak genen tegen antibiotica)

Deling

Zeer snel onder gunstige omstandigheden

1) Chromosoom wordt gekopieërd. 

2) Beide kringvormige DNA-moleculen hecten op een bepaalde plaats aan het celmembraan.

3) Iedere dochtercel ontvangt één chromsooom.

Conjugatie - horizontale genuitwisseling

betekenis voor de mens

Bacteriën voor:

- Voedselproductie

- Natuurlijke verwerking dode resten

- Productie geneesmiddelen/hormonen d.m.v. genetische modificatie

- Darmflora

- Huidbacteriën

Een virus is geen organisme

Geen organisme, omdat:

• niet worden gezien als levend

• niet uit cellen bestaan

• geen cytoplasma of kernplasma hebben

• zelf geen stofwisseling hebben

Virussen (77A)

• Zeer klein (0,1 μm): elektronenmicroscoop
• DNA/ RNA virus (ss/ds)
• Eiwitmantel (capside)
• Gastheer nodig voor stofwisseling en voortplanting
• Gastheer: planten/dieren/archaea of bacteriën (bacteriofagen).

Virussen

• Hecht aan receptor gastheercel
• DNA/RNA in cytoplasma wordt afgelezen en virussen vermenigvuldigen

Bacteriofaag

Een virus kan niet zelf voortplanten maar heeft een gastheer nodig (bacterie, plant -of dierlijke cel).

Een virus wat een bacterie gebruikt als gastheer noem je een bacteriofaag.

Schimmels

Celkern en celwand

Geen bladgroen: heterotroof (reducent)

Eencellige schimmels: gisten (voortplanting door knopvorming en deling)

Meercellige schimmels: paddenstoelen (voortplanting door sporen)

Gebruikt bij bereiding voedsel (bier, wijn, brood) en productie medicijnen (penicilline)

Sommige veroorzaken ziekten (zwemmerseczeem)

Aan de slag!

Wat?	Basisstof 2: Maak opdracht 14 t/m 24
Hulp nodig? Meer hulp nodig?	Lees basisstof 2 Steek je vinger omhoog
Klaar?	Maak een begrippenlijst van basisstof 3

Aan de slag!