Zouten uitleg

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Programma 17 April 2023

• Herhalen 3.4 Zoutformules + oplossen/indampen van zouten
• Ter voorbereiding op PO H3: Stroomgeleiding bij de verschillende stoffen

Zoutformules

 

1. Formule begint met positief metaal-ion gevolgd door negatief niet-metaal ion (totale lading altijd 0) 
2. Geleiden stroom in opgeloste of gesmolten toestand  
3. Vast bij kamertemperatuur (=hoog smeltpunt)

Naamgeving zouten (enkelvoudige ion): 

• Van sommige metaalionen bestaan meerdere varianten
• Met een Romeins cijfer geef je de lading van het metaalion aan.  
  

ijzer(III)chloride = Fe 3+  Cl-    
                                           FeCl3                          

mangaan(IV)oxide= Mn4+  O2-

                                                 MnO2                           
  

positief metaal ion, gevolgd door het negatieve ion

Naamgeving zouten (samengestelde ion): 

• Ionen die uit moleculen voorkomen, bevatten meer dan 1 atoomsoort. bijv. CO₃2-
• Een samengesteld ion is dus een elektrisch geladen deeltje dat uit meerdere atoomsoorten bestaat. Je gebruikt soms haakjes  in de zoutformule.
•  Voorbeelden van samengestelde ionen staan in de bijlage.

  ijzer(II)sulfaat =  Fe2+   SO42-

                                        FeSO4

ammoniumcarbonaat =  NH₄+  CO32-

                                                      (NH4)2CO3

verschillende zoutoplossingen hebben kenmerkende kleuren

Oplossen en indampen van zouten

• Oplossen:  ionbinding laat los 
• totale lading voor- en na oplossen altijd nul!
• oplossen keukenzout: NaCl(s)--> Na+(aq) + Cl-(aq)
• oplossen van kaliumsulfaat:  K2SO4(s)-->  2 K+(aq) + SO42-(aq) 
  
• Indampen van een zout:
•  ionen trekken weer naar elkaar, zoals indampen ijzer(II)nitraatoplossing
• 
  

Wat ga je nu doen?

• Wat: Stencil Zouten maken Opgave 1 +2 in je schrift
• Hoe: individueel (niet overleggen met buurvrouw/man mag)
• Tijd: 15 min

Eerder klaar? Ga verder met opdracht 3 +4

• Na 15 min: Bespreken opdracht 1+2
• Maken opdracht 3 + 4

Huiswerk 

Huiswerk voor vrijdag 21/4 (PO H3): 

• Leren tabel 1,2 en 7 op blz. 7+8 Stencil Zouten
• Leren 3.1 t/m 3.4 Boek

Oplosbaarheid zouten
Binas tabel 35 

• zouten die positieve kalium, natrium-
  en ammoniumionen bevatten  zijn
   altijd goed oplosbaar
• alle zouten met als neg. ion een nitraat
  zijn ook goed oplosbaar

voorspellen welk zout er gevormd wordt:

Natriumcarbonaatoplossing + calciumchloride-oplossing

• maak een oplosbaarheidstabel 
• positieve ionen vertikaal
  
• neg ionen horizontaal
  
• kijk in binas tabel 35 welke
   combinatie een niet oplosbaar
  zout vormt--> dat is de gevormde
  stof dus deze vormt neerslag en
   kun je eruit filtreren

calciumcarbonaat ontstaat en tribune ionen niet in  reactievergelijking v

reactievergelijking van neerslagreactie na samenvoegen zoutoplossingen

1. oplosbaarheidsschema   -->
    stof die ontstaat
2. noteren formule in laatste kolom 
3. kolom 1:  ionen voor  reactie 
4. in midden reactievergelijking,
5. aantal atomen én lading voor- en na is altijd gelijk
   
6. in laatste kolom ook tribune-ionen noteren

Een zout maken b.v. loodjodide

1. zoek een goed oplosbaar loodzout b.v. loodnitraat
2. zoek een goed oplosbaar jodide zout b.v. ijzer(II)jodide
3. los beiden op en voeg ze dan samen
4. de neerslag is loodjodide, filter dat uit de verkregen suspensie
5. damp het filtraat in om de tribune

ionen ook te binden tot een vast zout

overhoring zouten

1. Geef de formule van kaliumfosfaat en van koperIInitraat
2.  Geef de oplosvergelijkingen van kaliumfosfaat  en van  koperIInitraat
3. Hoe heet het zout dat ontstaat na het samenvoegen van beide oplossingen?
4. Geef de reactievergelijking van het samenvoegen van beide oplossingen
5. Als je na afloop de ontstane vaste stof eruit filtreert hou je oplossing over. Geef de vergelijking van het indampen van deze oplossing.

uitwerkingen overhoring zouten

1.  formules kaliumfosfaat          en koperIInitraat         via 4 stappenplan zouten
2.  oplosvergelijkingen kaliumfosfaat        en koperIInitraat 
   let op dat totale lading voor en na oplossen nul is!
3. naam zout via oplosbaarheidstabel --> koperfosfaat/ koperIIfosfaat 
4. reactievergelijking 
   let op dat de totale lading voor en na reactie nul is
5. Indampvergelijking 

reactievergelijking van neerslagreactie

• noteer in een tabel de aanwezige ionen voor de reactie in kolom 1
• in laatste kolom de gevormde stof en de tribune-ionen(=ionen die niet meedoen aan reactie en dus achterblijven in oplossing) noteren
• in  middelste kolom komt reactievergelijking, aantal atomen en lading voor- en na is altijd gelijk

soms ontstaat er géén nieuw zout

als je in je gemaakte oplosbaarheidstabel geen enkele vaste stof ziet verschijnen, dan is er dus geen reactie geweest en kun je ook geen reactieschema maken

 Einde les 3 

• hw voor dinsdag: leren 5.3 en 5.4 en maken 28,29,31 t/m 33, 36, 38,39, 40, 42,43. Let daarbij op: opgeloste ionen (aq), ladingen klein in superscript, vaste zouten (s), verschil tussen hoofd- en kleine letters bij atoomsoorten.  
• thuiswerkles vrijdag Leren: hst 5.1 t/m 5.3 en maken test jezelf 5.1 t/m 5.3
• noteer wat je besproken wilt hebben, ik kan niet steeds elke opgave bespreken we moeten echt gaan concentreren op wat bij iedereen niet goed gaat.

les 4:zelfstandig ivm ziekte

• controleer je antwoorden met de uitwerkingen in de classroom (hw was: leren 5.3 en 5.4 en maken 28,29,31 t/m 33, 36, 38,39, 40, 42,43 + test jezelf 5.1 t/m 5.3)
• uitleg par 5.3 en 5.4 via de slides tot aan les 5

Een zout maken b.v. loodjodide

1. zoek een goed oplosbaar loodzout b.v. loodnitraat
2. zoek een goed oplosbaar jodide zout b.v. ijzer(II)jodide
3. los beiden op en voeg ze dan samen
4. de neerslag is loodjodide, filter dat uit de verkregen suspensie
5. damp het filtraat in om de tribune

ionen ook te binden tot een vast zout

zouten maken: opgave 29 c 

 Loodbromide (PbBr2) maken

1. een goed oplosbaar loodzout is loodnitraat (alle nitraatzouten zijn goed oplosbaar), 
2. een goed oplosbaarbroomzout zoeken b.v. natrium- of kaliumbromide (alle natrium- en kaliumzouten zijn altijd goed oplosbaar)
   
3. na samenvoegen -> loodbromide

programma 12 november:  zouten maken

• hw was hw: par 5.1 controleren en verbeteren, 5.2 maken en goed leren par 5.1 en 5.2
  
• vragen hw?
• slide 17 t/m 21 bespreken 
• vrijdag:hw leren 5.3 en 5.4 en maken 28,29,31 t/m 33, 36, 38,39, 40, 42,43. 

programma 15 nov

-  vragen hw? Bespreken 29 c, 32  en 43 uitleg par 5.5   

- verder werken met hw: 

- Hw = goed leren hst 5 en maken 49,50,52,53 en test jezelf en meenemen werkboek A en B!! 

Electrolyse v/e zout oplossing

ionsoort aantonen=oplossing toevoegen met ionsoort die neerslag geeft met gevraagde stof (=hier fosfaat)  

ion soort vewijderen

Einde les  4 

• Hw goed leren hst 5 en maken 49,50,52,53 + test jezelf 5.5  
• Let daarbij op: opgeloste ionen (aq), ladingen klein in superscript, vaste zouten (s), verschil tussen hoofd- en kleine letters bij atoomsoorten.

opg 32. zinkfosfaat maken

• goedoplosbaar zinkzout + goed oplosbaar fosfaat oplossen en samenvoegen
• rv zie hiernaast
• residu is vaste stof die ontstaat dus zinkfosfaat
• filtraat is water met tribune ionen dus natriumnitraatoplossing (maar kan ook kaliumnitraat als je kaliumfosfaat gebruikt hebt)
• bij indampen vormt dit vast zout natriumnitraat

Zn₃(PO4)_2(s)

Zn₃(PO4)_2(s)

les 5 

• bespreken moeilijke opgaves (hw was: leren 5.3 en 5.4 en maken 28,29,31 t/m 33, 36, 38,39, 40, 42,43. ) vragen in vragenformulier zetten!
• 32 staat in vorige slide
  
• 
  

zouten herkennen doe je zo: 

• kleur van het zout? (koper zouten zijn vaak groen/blauw, loodzouten wit)
• wel/niet oplosbaar wat is de kleur van de oplossing?
• vlamkleuring? tabel 38 binas
• zouten worden vanwege de kleuren vaak gebruikt in vuurwerk