Thema 3 Ordening basisstof 5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

thema 3 ordening

3. 5 Geleedpotigen en gewervelden

wat gaan we vandaag doen?

 3.5 Geleedpotigen en gewervelden

Leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je geleedpotigen indelen door te kijken naar het aantal poten

- kan je geleedpotigen indelen in veelpotigen, kreeftachtigen, spinachtigen en insecten

- kan je gewervelden indelen door te kijken naar de bouw en de manier van voortplanten

- kan je de gewervelden indelen in vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren

vorige les - dieren

skelet: inwendig, uitwendig, geen skelet

7 groepen

3.5 Geleedpotigen

Geleedpotigen hebben een uitwendig skelet. Dit skelet zit als een stevig pantser om het lichaam.

Het skelet kan niet meegroeien.

Tijdens de groei vervellen geleedpotigen dus een aantal keer.

Na de vervelling groeit het dier in korte tijd heel snel tot er weer een nieuw pantser is gegroeid.

Het lichaam van geleedpotigen bestaat uit stukjes. Deze stukjes heten segmenten.

Ook de poten van geleedpotigen bestaan uit kleine stukjes. Deze stukjes heten de leden.

3.5 Geleedpotigen

De geleedpotigen worden onderverdeeld in 4 groepen:

1. veelpotigen

2. kreeftachtigen

3. spinachtigen

4. insecten

Bij deze indeling hebben biologen gekeken naar het aantal poten.

groep 1: veelpotigen

groep 2: kreeftachtigen

groep 3: spinachtigen

groep 4: insecten

3.5 Gewervelden

Gewervelden hebben een inwendig skelet met een wervelkolom.

De wervelkolom bestaat uit wervels.

3.5 Gewervelden

De wervelkolom wordt bij mensen ook wel de ruggengraat genoemd.

3.5 Gewervelden

De gewervelden worden onderverdeeld in 5 groepen:

- vissen

- amfibieën

- reptielen

- vissen

- zoogdieren

3.5 Gewervelden

Een belangrijk kenmerk om een gewervelde in te delen, is de manier van voortplanten.

In de afbeeldingen hiernaast zie je verschillende manieren van voortplanten.

3.5 Gewervelden

Een ander belangrijk kenmerk is de lichaamstemperatuur:
- warmbloedig: temperatuur van het lichaam is altijd constant
- koudbloedig: de lichaamstemperatuur is niet constant; deze dieren passen hun lichaamstemperatuur aan de omgeving aan.

groep 1: vissen

groep 2: amfibieën

groep 3: reptielen

groep 4: vogels

groep 5: zoogdieren

Wat is een specifiek kenmerk van een gewervelde?

1. De cellen hebben een celwand
2. Het heeft 8 verschillende celsoorten
3. Ze zijn diploïd met typische embryonale stadia
4. Het is autotroof

Dit dier
is GEWERVELD

1. Klopt
2. Klopt niet

Is dit dier
gewerveld?

1. Ja
2. Nee
3. Waaraan moet ik dat zien? (leg uit)

Welke dieren zijn gewerveld?

1. Vogel
2. Vogel en inktvis
3. Vogel, inktvis, en mossel
4. Inktvis en mossel

Vogels hebben

1. Longen
2. Kieuwen
3. Huidademhaling

Is dit een zoogdier?

1. Ja!
2. Nee!
3. Een beetje

Een kwal is een gewerveld dier

1. Waar
2. Niet waar

Een gordeldier is een zoogdier. Welk kenmerk van zoogdieren bezit het gordeldier niet?

1. Longen
2. Warmbloedig
3. Levendbarend
4. Huid met zachte vacht

zelf aan de slag

3.5 Geleedpotigen en gewervelden:

Maak opdracht 1 t/m 7

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je geleedpotigen indelen door te kijken naar het aantal poten

- kan je geleedpotigen indelen in veelpotigen, kreeftachtigen, spinachtigen en insecten

- kan je gewervelden indelen door te kijken naar de bouw en de manier van voortplanten

- kan je de gewervelden indelen in vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren