024 H9.7 t/m H9.9

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

4 HAVO ECON.1  ||  2020-2021

Programma

• Vorige les
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Nakijken t/m h9.6

Vragen?

Leg aan de hand van een voorbeeld uit wat intertemporele ruil is

Intertemporele ruil

• Ruilen over tijd, ook wel intertemporele ruil, is het geven op of inleveren van iets (bijv. geld) waarvan je pas later (bijv. aantal jaar) iets terug krijgt.  

• Pensioen:
• Nu premie betalen —> pas later een uitkering krijgen

Bespreken opdracht 9.2 & 9.3

9.2A

• Het omslagstelsel; de werkenden van nu betalen de overdrachten van nu

9.2B

1. Neemt toe; er moet langer worden betaald voor ouderen, vlak C wordt groter
2. Neemt toe. Het aantal werkjaren neemt af, zodat per werkjaar meer moet worden afgedragen; ook neemt het aantal zorgjaren voor jongeren toe
3. Neemt af. Het aantal werkenden neemt toe zodat de lasten over een groter aantal personen kunnen worden betaald.

9.3A

In de laatste levensjaren stijgen de zorgkosten sterk. Veel ouderen worden ver na hun 65e bijvoorbeeld opgenomen in verpleegtehuizen of krijgen thuiszorg.

9.3B

Ongeveer 20 x 12.000 x €240.000

9.3C

Als jongeren goed onderwijs krijgen, zijn ze later in staat een hoog inkomen te verdienen. Ze betalen dan meer belastingen en premies waaruit de voorzieningen voor ouderen betaald kunnen worden

Verzorgingsstaat

• Een verzorgingsstaat is land met een overheid die als taak heeft zekerheden te bieden door in te grijpen in de inkomensverdeling. 

• Zekerheden kunnen bestaan uit bijv. uitkeringen. De overheid draagt zorg voor de burgers. 

Beschrijf het begrip profijtbeginsel

Profijtbeginsel

• Profijtbeginsel is het meebetalen aan een goed waar de overheid ook een gedeelte van betaalt. 
• Eerlijker want iemand die er geen gebruik van maakt betaalt maar een gedeelte mee. 

• Bijv. onderwijs of paspoort, wegenbelasting

Ruilen tussen generaties

• Positief: 
• kennis wordt doorgegeven aan volgende generaties. 

• Negatief: 
• milieuproblemen en klimaatproblemen worden ook doorgegeven aan volgende generaties. 

Welke gevolgen heeft vergrijzing voor het ruilen over de tijd

Bevolkingsomvang en verschillen in samenstelling in de bevolkingsomvang kan grote gevolgen hebben voor ruilen over tijd. 

Denk maar aan de gevolgen van vergrijzing. 

namelijk meer inactieven en minder actieven

Aan de slag

Maken t/m 9.8

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!

Tot 5 minuten voor tijd

Aan het einde van de les kan ik de invloed van veranderingen in de omvang en samenstelling van de bevolking op de financiering van de oudedagsvoorziening uitleggen

Leg het profijtbeginsel toe aan de hand van een voorbeeld