2.2 grondwet en grondrechten

2.2 grondwet en grondrechten

Sophie, Karlijn en Kaylee

inhoud

- grondwet in Nederland

- onstaan grondwet

- wat staat er in de grondwet?

- grenzen van onze vrijheid

wat weet je over de
grondwet?

grondwet in Nederland

- legt de fundamentele rechten van de burgers vast

fundamentele rechten = rechten die ieder mens heeft

- begrenst de macht van de staat en garandeert daarmee de vrijheden van burgers

- geeft aan hoe de belangrijkste organen van de staat (koning, ministers, parlement) in grote lijnen zijn georganiseerd

- drukt de eenheid van de natie uit

ontstaan grondwet

1798: staatsregeling van de Bataafse Republiek -> gezien als voorloper van de grondwet

1814: Nederland wordt een constitutionele monarchie = koninkrijk met een grondwet

1848: macht van de koning werd ingeperkt in de grondwet en de koning werd onschendbaar = geen macht meer

censuskierecht = kiesrecht voor een kleine groep mannelijke burgers die een bepaald aantal belasting betaalden

ontstaan grondwet

de staat had één taak volgens Thorbecke -> vrijheid van de burgers te dienen

nachtwakersstaat = staat die zich voornamelijk inzet voor bewaking van de veiligheid van de burgers

minder rijke mannen en vrouwen wilden ook kiesrecht -> er ontstond een klassenstrijd, wat leidde tot wijzigingen in de grondwet

1983: er kwam een nieuwe grondwet met meer bescherming tegen discriminatie en recht op sociale zekerheid

wat is een constituele monarchie?

1. koninkrijk zonder grondrecht of grondwet
2. koninkrijk met grondrecht
3. koninkrijk zonder grondwet
4. koninkrijk met grondwet

wat staat er in de grondwet?

klassieke grondrechten, recht vrijheid en gelijkheid van burgers:

- recht op gelijke behandeling in gelijke gevallen -> niemand mag worden gediscrimineerd vanwege godsdienst, politieke gezindheid of geslacht etc.

- de persoonlijke vrijheid -> iedereen mag gaan en staan waar hij wil, privacywet, vrijheid van godsdienst en onderwijs

- de politieke vrijheid -> kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, drukpers etc.

wat staat er in de grondwet?

sociale grondrechten:

- besef dat de staat actief in moest grijpen om aan alle inwoners vrijheid en gelijkheid te garanderen

- recht op voorzieningen als: werkgelegenheid, sociale zekerheid, volksgezondheid, sociale woningbouw en onderwijs

- 1983: voorzieningen werden verantwoordelijkheid van de staat

klassieke rechtsstaat -> sociale rechtsstaat/verzorgingsstaat

wat zijn de klassieke grondrechten?

1. gelijke behandeling, persoonlijke vrijheid
2. censuurverbod en vrijheid van vereniging
3. privacy, huisrecht
4. onteigening, briefgeheim

grenzen van onze vrijheid

wederkerige erkenning ->als de katholieken een kerk mogen bouwen, mogen de moslims ook een moskee bouwen

'behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet' -> mag gebruik maken van de rechten die je hebt, maar je mag niet andere wetten overschrijden

- verticale werking = grondrechten worden door de burgers uitgeoefend tegenover de staat

- horizontale werking = burgers beroepen zich tegenover elkaar op hun grondrechten

welke twee werkingen hebben grondrechten?

1. Nederlandse en Hollandse werking
2. Oost en West werking
3. verticale en horizontale werking
4. goede en slechte werking

einde

zijn er nog vragen?