uitleg thema

• IPC- Taal
• Basisschool
• Groep 8

Mythen, legende en andere verhalen

Verhalen

Een verhaal is een verslag van echte of gefantaseerde gebeurtenissen

Verhalen spelen een belangrijke rol in het leven van mensen. 

In het begin kon de mens niet schrijven en werden verhalen mondeling doorgeven. 

Definitie van verhaal is uit het woordenboek gehaald. 

Door de boekdrukkunst uitgevonden door Johannes Gutenberg in 1504 werden verhalen verspreid. Het meest verspreiden verhaal is de bijbel. 

Verhalen doorgeven

Wijsheden, lessen of belangrijke stukjes geschiedenis wilden mensen graag doorgeven aan hun kinderen en kleinkinderen.

Maar waarom? 

praat met de kinderen over waarom verhalen doorgegeven worden.  Hebben zij zelf een voorbeeld van een doorgegeven verhaal. Misschien van opa en oma. 

Denk ook aan verhalen zoals uit de tweede wereld oorlog. Als deze niet doorverteld worden sterven ze uit. 

verhalen veranderen. 

Na loop van tijd veranderen verhalen. 

Hoe komt dat? 

We gaan het zelf eens proberen. Blijft het verhaal hetzelfde? 

Verhalen veranderen omdat ze vaak verschillend geïnterpreteerd worden.  

Mensen beleven of ervaren een verhaal anders.

Nu staan de meeste verhalen op papier, maar vroeger niet. Deze werden mondeling doorgegeven. Ook nu worden er verhalen verteld. Voorbeeld: je hebt op weg naar school een ongeluk gezien met een poes. Je vertelt dat aan je meester of juf en zit nog vol in emotie. Aan het einde van de dag vertel je het verhaal aan je vader en moeder en je zult zien dat het verhaal dan toch net iets anders is. 

We gaan het verhalen doorgeven oefenen. 

3 leerlingen gaan naar de gang.  De leerkracht vertelt een verhaaltje van max 2 minuten.  1 iemand van de klas mag straks aan leerling 1 het verhaal vertellen. Leerling 1 moet het dan aan leerling 2 vertellen ect.. De laatste vertelt het weer aan de klas. 

Ander is spel is een zin door fluisteren. 

Wat gebeurt er en waarom? 

Soorten (volks) verhalen

* mythen

* legende

* sage       

* sprookje 

* fabel

In dit thema gaan we ons richten op deze 5 soorten verhalen.  Het meeste komen de mythen en legendes aan bod, maar ook e andere 3 vergeten we niet. 

MYTHEN

Dit zijn de oudste verhalen.

In deze verhalen zijn goden, duivels of bovenmenselijke wezens de hoofdpersonen. Vaak geven ze een verklaring voor natuurverschijnselen of andere dingen die men vroeger niet begreep.

Wat is een mythe?

Mythe is afgeleid van het Griekse Mythos (woord, verhaal)

1. Mythe is een vertelling die gaat
    over het doel van het  bestaan. 

2. Mythen helpen mensen bij
    levensvragen.

3. In mythen staat altijd een God of
    goden centraal.

Legende

- Traditioneel verhaal over een heilige

- Kern van waarheid meestal aangevuld met een fantasie

- Legende komt van het Latijnse woord legenda/ werkwoord legerere. Dit betekent lezen.

- speelt zich vaak af in de middeleeuwen

- worden vaak verteld tijdens eten en het bidden

De sage

Een sage is een volksverhaal. 

Al eeuwen of generaties lang aan elkaar door vertelt.  

Gebaseerd op een deel van de waarheid

Traditie van de cultuur.

Tijd en plaats gebonden

Sagen maken veel gebruik van bovennatuurlijke elementen,
zoals heksen, tovenaars, weerwolven en reuzen.

FABELS

Deze verhalen willen je iets leren over de manier waarop mensen met elkaar om moeten gaan. De hoofdrolspelers zijn dieren, maar de boodschap is voor de mensen bedoeld.

Wat is een fabel?

- een kort verhaal met een

belangrijke boodschap (moraal).

- er komen vaak dieren in voor die denken, praten en handelen als mensen.

Sprookjes 

Het woord sprookje is afgeleid van het middeleeuwse 'sproke', dat verhaal of vertelling betekent.

In sprookjes wordt er vaak een moraal benoemt. ( een wijze les) 

Er was eens...... 

Ze leefde nog lang en gelukkig...... 

Fantasie 

meerdere versies, meerdere schrijvers. 

Een sage kan gaan over....

1. Persoon die vroeger echt bestond.
2. Tovenaars en dwergen.

Wat over Mythes is waar?

a. Mythes moet je niet letterlijk nemen.
b. Mythes zijn er om gebeurtenissen te verklaren.

1. a en b zijn waar
2. Alleen a is waar
3. Alleen b is waar
4. a en b onjuist

Een fabel heeft als doel....

1. Te vertellen hoe de wereld ontstaan is
2. Mensen te vermaken
3. mensen een les te leren

Legendes zijn ontstaan...

1. In de prehistorie
2. In de middeleeuwen
3. In de tijd van jagers en boeren

Van welk Latijnse woord is het woord 'legende' afgeleid?

1. Legedne
2. Legenda
3. Legedna
4. Legeda

Wat was het doel van een sprookje?

1. Amuseren
2. Een ceremonie starten
3. Een goede boodschap overbrengen
4. God vereren

Een legende is altijd 100% waar.

1. Niet waar
2. Waar
3. Niet waar
4. Waar

Een sprookje kan echt gebeurd zijn.

1. Niet waar
2. Waar

Tijd en plaats zijn bij een legende wel bekend.

1. Waar
2. Niet waar
3. Waar
4. Niet waar

Met welke beroemde zin begint een sprookje?

1. Eens was er...
2. Er was is...
3. Er was eens...
4. Op een dag...

Wanneer werden legendes verteld/voorgelezen?

1. Tijdens het bidden
2. Tijdens de maaltijden
3. Voor het slapengaan
4. Bij een begrafenis

Met welke beroemde zin eindigt een sprookje?

1. En ze stierven allemaal
2. En ze leefden nog kort en zielig
3. En ze leefden nog gelukkig en lang
4. En ze leefden nog lang en gelukkig

Van welk Middeleeuws woord is het woord 'sprookje' afgeleid?

1. Sprokkje
2. Sprokke
3. Sproke
4. Legedne

Wat weet je nu? 

Kijk eens naar je vraag? Moet je nog een andere vraag voor het thema bedenken? 

Uitleg thema

Kijk naar de poster!!