Les 3: Ziekenhuis oncologie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Inleiding kanker

Doelen van de les

- Je weet welke kankersoorten het meest voorkomen

- Je kunt benoemen waardoor kanker ontstaat

-Je kunt het verschil benoemen tussen goedaardige en kwaadaardige tumoren.

- Je kunt benoemen op welke manieren kanker kan uitzaaiien

Waar denk je aan bij kanker?

Kankercel

1. DNA van enkele cellen is beschadigd
2. Mutatie (gezonde cellen krijgen een signaal om te stoppen met celdeling, kankercellen niet)
3. Cellen blijven zich delen, zonder remming
4. Nieuwe kopieën van cellen hebben dezelfde beschadiging in DNA
5. Ophoping van cellen = tumor

In het begin kan het lichaam de kankercellen nog opruimen, daarom zijn er nog geen klachten in het begin en daarom geen veranderde waarde in bloedbeeld.

0

Wie heeft wel eens te maken gehad met kanker?

1. ja
2. nee
3. ja, in mijn directe omgeving
4. ja, in mijn kennissenkring

Opdracht

- Er hangen 2 flappen met goed en kwaadaardige tumor

- Noteer op de flappen wat er gebeurt in de celdeling, uitzaaiingen en hoe, kenmerken? En noem een voorbeeld.

Vormen van kanker

• Carcinomen Bijv. huidkanker, longkanker, dikke darmkanker, maagkanker, borstkanker, prostaatkanker.
• Sarcomen Bijvoorbeeld een osteosarcoom is een kanker van botweefsel.
  
• Leukemieën en lymfomen  Bijvoorbeeld leukemie is een kanker van de cellen die de witte bloedcellen maken.
  

Carcinomen zijn kankers die ontstaan uit cellen die lichaamsoppervlakken bekleden of de bekleding van een klier vormen. (Bijv. huidkanker, longkanker, dikke darmkanker, maagkanker, borstkanker, prostaatkanker)

Sarcomen zijn kankers die ontstaan uit cellen die het bind- en steunweefsel vormen, zoals botten en spieren. Bijvoorbeeld een osteosarcoom is een kanker van botweefsel.

Leukemieën en lymfomen zijn kankers uitgaande van de cellen in het beenmerg en en de lymfeklieren. Bijvoorbeeld leukemie is een kanker van de cellen die de witte bloedcellen maken.

TNM systeem

T = Tumor (T1-T4)

N = (Node) aan lymfeklier (N0- N2)

M = metastasen op afstand (M0- M1)

Dit geeft het stadium van de ziekte aan

De 9 - alarmsignalen

1. Blijvende hoest, soms met ophoesten van bloed en slijm of heesheid

2. Slikproblemen

3. Moedervlekken die er afwijkend uitzien

4. Een schilferende plekje op de huid

5. Een knobbeltje ergens in het lichaam

6. Ongewoon vaginaal bloedverlies (vrouwen) of zaadbalklachten (mannen)

7. Problemen bij of veranderingen van de ontlasting

8. Problemen of veranderingen bij het plassen

9. Gewichtsverlies zonder aanleiding

cytostatica

Verpleegkundige aandachtspunten

Pijnbestrijding

Ondersteuning bij voeding

Zorg voor en na behandelingen

Voorlichting geven

Bescherming bij uitscheidingsproducten

Psychische en sociale ondersteuning

Begeleiding van de zorgvrager 

• Geruststellen, voorlichting geven over onderzoek/behandeling. 
• Luisterend oor bieden.
• Persoonlijke aandacht. 
• Begeleiding van familie/kinderen. 

Oncologie

Welke preventieve onderzoeken voor kanker ken je?

Vragen?

Opdracht

Werk 1 van de volgende behandelmethode uit en presenteer deze in de les:

- Chemotherapie

- Radiotherapie

- Hormoontherapie

- Immunotherapie

- Doelgerichte therapie