Kanker

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 3

Kanker

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen wat kanker is.
  
  
• Je kunt benoemen hoe kanker zich ontwikkeld.
  
  
• Je kunt risicofactoren en de 9 tekenen van gevaar benoemen bij kanker.
  
  
• Je kunt uitleggen wat de behandeling van kanker inhoudt.

Inhoud

• Wat is kanker?
• Vormen van kanker.
• Ontstaan van kanker
• Diagnostiek
• Behandeling
  
  
• Afsluiting

Kanker

Waardoor kunnen kankercellen ontstaan?

Waardoor kan beschadiging van het DNA ontstaan?

Beschadiging van het DNA

1. Chemische stoffen
2. Straling
3.  Rookgedrag
4. Virussen
5. Erfelijke factoren
6. Ongezonde leefstijl
7. Replicatiefouten
8. Ontstekingen

Kankercel

1. DNA van enkele cellen is beschadigd
2. Mutatie (gezonde cellen krijgen een signaal om te stoppen met celdeling, kankercellen niet)
3. Cellen blijven zich delen, zonder remming
4. Nieuwe kopieën van cellen hebben dezelfde beschadiging in DNA
5. Ophoping van cellen = tumor

In het begin kan het lichaam de kankercellen nog opruimen, daarom zijn er nog geen klachten in het begin en daarom geen veranderde waarde in bloedbeeld.

Van welke soort preventie is er sprake bij bevolkingsonderzoek naar kanker?

1. Primaire preventie
2. Secundaire preventie
3. Tertiaire preventie

Voor welke kankersoorten is er een bevolkingsonderzoek?

screening leeftijden

Het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker is beperkt tot mannen en vrouwen van 50 tot en met 74 jaar / 2jaar

screening leeftijden

Baarmoederhalskanker 

 25 en 29 jaar

 30 en 64 jaar / 5jaar

screening leeftijden

Borstkanker

50 tot en met 69 jaar / om de 2jaar

Hoe oud een persoon is, hoe groter de kans op het ontwikkelen van kanker is.

1. Waar
2. Niet waar

Risicofactoren

1. Leeftijd 
   
2. Geërfd DNA 
3. Infecties
4. UV-straling en ioniserende straling
5. Kankerverwekkende chemicaliën
6. Overgewicht

Leeftijd: (hoe meer celdelingen, hoe grotere kans op fouten)

Mensen die op jonge leefstijd radiotherapie hebben gekregen, krijgen later vaker kanker dan mensen die geen radiotherapie hebben ondergaan.

Stoffen: asbest, roken, alcohol

De 9 - alarmsignalen

1. Blijvende hoest, soms met ophoesten van bloed en slijm of heesheid

2. Slikproblemen

3. Moedervlekken die er afwijkend uitzien

4. Een schilferende plekje op de huid

5. Een knobbeltje ergens in het lichaam

6. Ongewoon vaginaal bloedverlies (vrouwen) of zaadbalklachten (mannen)

7. Problemen bij of veranderingen van de ontlasting

8. Problemen of veranderingen bij het plassen

9. Gewichtsverlies zonder aanleiding

Wat zouden risicofactoren voor het krijgen van longkanker kunnen zijn?

Echografie is een onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van geluidsgolven

1. Juist
2. Onjuist

Wat is een ander woord voor gezwel?

1. Tumor
2. Kanker
3. Maligne
4. Benigne

Vormen van kanker

• Carcinomen Bijv. huidkanker, longkanker, dikke darmkanker, maagkanker, borstkanker, prostaatkanker.
• Sarcomen Bijvoorbeeld een osteosarcoom is een kanker van botweefsel.
  
• Leukemieën en lymfomen  Bijvoorbeeld leukemie is een kanker van de cellen die de witte bloedcellen maken.
  

Carcinomen zijn kankers die ontstaan uit cellen die lichaamsoppervlakken bekleden of de bekleding van een klier vormen. (Bijv. huidkanker, longkanker, dikke darmkanker, maagkanker, borstkanker, prostaatkanker)

Sarcomen zijn kankers die ontstaan uit cellen die het bind- en steunweefsel vormen, zoals botten en spieren. Bijvoorbeeld een osteosarcoom is een kanker van botweefsel.

Leukemieën en lymfomen zijn kankers uitgaande van de cellen in het beenmerg en en de lymfeklieren. Bijvoorbeeld leukemie is een kanker van de cellen die de witte bloedcellen maken.

cytostatica

Chemotherapie is de behandeling van kanker met cytostatica

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het verschil tussen bestraling en chemotherapie?

Verklaar de bijwerkingen van chemotherapie zoals haaruitval en vermoeidheid.

Welke cellen van het immuunsysteem ruimen afwijkende cellen op?

1. B-cellen
2. T-cellen
3. Killercellen
4. Afweercellen

Op welke manier helpt immunotherapie bij het bestrijden van kankercellen?

Noem drie oorzaken van het beschadigen van het DNA.

Wat is het verschil tussen goedaardige en kwaadaardige kankercellen?