thema 2 waarneming en gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Planning komende weken

• Thema 2 - Waarneming en Gedrag
• Herhaling Evolutie 

• Eindtoets SE week: Thema 1 + Thema 2 + Herhaling Evolutie

Thema 2

Waarneming en gedrag

Planning vandaag 

Aan het eind van deze les kun je...

• ... De relatie tussen het zintuigstelsel en zenuwstelsel beschrijven (bs 1)
•  bouw en werking oog (bs 2) 

uitwerking begrippen

interne prikkel

* prikkels uit het interne milieu; binnen het lichaam

- bijvoorbeeld hoeveelheid glucose, de pH, osmotische waarde van bloed 

externe prikkel

* prikkels uit het externe milieu; buiten het lichaam

- bijvoorbeeld licht, geluidsgolven, druk, geurmoleculen

00:11

Wat wordt er volgens jou gezegd in dit filmpje? Laurel of Yanny?

Kan je verklaren waarom niet iedereen hetzelfde hoorde in de vorige video?

Receptoren

Lees BS 2.1 in stilte door. 

• Wat is de relatie van het zintuigstelsel met het zenuwstelsel? 

• Welke verschillende groepen receptoren zijn er? 

• Wat is adaptatie? 

mechanische receptor

chemische receptor

lichtreceptor

temperatuurreceptor

gehoorreceptor

evenwichtreceptor

tastreceptor

drukreceptor

pijnreceptor

staafjes en kegeltjes

smaakreceptor

reukreceptor

pH receptor

bloeddrukreceptor

Onderdelen van het oog

Wimper

Traanbuis

Iris

Harde oogvlies

Wenkbrauw

traanklier

pupil

ooglid

Vaatvlies

Hoornvlies

netvlies

pupil

gele vlek

blinde vlek

Iris

Lens

Straalvormig lichaam

Aan de slag!

• Lees BS 2.2 t/m accomoderen 

• Maak bijbehorende opdrachten (opdracht 11 t/m 16)

Thuis doen 

• Bestudeer de bouw van het menselijke oog + functie van de verschillende onderdelen kort voor het practicum  (bs 2.2) 

• Lees practicumopdracht 2 door in het boek (blz. 135)

Vandaag 

- Je kunt de beeldvorming door ooglenzen beschrijven 

- Je kunt de pupilreflex toelichten

- Je kunt de bouw en werking van het netvlies beschrijven en toelichten hoe je diepte kunt zien

Wat vond je van het oogpracticum?

Wat voor soort
receptor is dit?

1. Mechanische receptor
2. Chemische receptor
3. Pijnreceptor
4. Lichtreceptor

Vaatvlies

Hoornvlies

netvlies

pupil

gele vlek

blinde vlek

Iris

Lens

Straalvormig lichaam

Waar ontstaat het scherpste beeld in je oog?

1. Blinde vlek
2. Gele vlek
3. Regeboogvlek
4. Oogzenuw

Beeldvorming

• Impulsen lichtreceptoren netvlies             sensorische neuronen              gezichtscentra grote hersenen 

Accomoderen = vervorming lens

Verziend en bijziend

• Hoornvlies en ooglens breken licht

• Bolle lenzen convergeren licht

• Holle lenzen divergeren licht

Pupilreflex

Pupilreflex

Iemand kijkt chronisch scheel, welke spieren werken niet goed?

1. kringspieren in de iris
2. oogspieren
3. straalsgewijs lopende spieren in de iris
4. Straalvormig lichaam

Je leest een boek, welke spier(en) zijn samengetrokken?

1. kringspieren in de iris
2. oogspieren
3. straalsgewijs lopende spieren in de iris
4. Straalvormig lichaam

Onderzoek m.b.v. het boek en google hoe wij veel verschillende kleuren licht kunnen zien

• 95% staafjes: lage prikkeldrempel = zwart-wit-grijs tinten

• 5% kegeltjes: hoge prikkeldrempel = details + kleur 

Aan de slag!  

opdrachten 11 t/m 16 

+ 20 t/m 31

Diepte zien

Eindexamens oefenen 

Biologiepagina.nl

Pupilreflex

overdag

's nachts

Lengtespieren gespannen

Kringspieren gespannen

Planning van vandaag 

• Gedrag samenvatten post-it 

• Oefenen gedrag
• Oefenen toetsvragen beantwoorden

Post-it

• Vat basisstof 2.3 t/m 2.7 samen 
• Elke basisstof op max. één post-it
• 1 post-it voor vragen 
• 30 min

BS 3

- adequaat gedrag

- Black box

- ethogram/ protocol

BS 4

- motivatie

- seks

- super/supra/ sleutelprikkel

BS 5

- leerprocessen

- skinner/ pavlov

- conditionering/

inzicht

BS 6

- vormen van sociaal gedrag in groepen

Oefenen 

• Ga naar SomToday Jaarbijlagen 
• Maak de oefenopgaves Thema gedrag (maak deze met pen + papier!)  

• Klaar? Maak de Oefenopgaves 'toetsvragen beantwoorden' (kan in Word)