VzVee - statusziekten BVD en IBR - Biologie dier 3

• Melkveehouderij
• MBO
• Studiejaar 1

VzVee - statusziekten - Biologie dier 3

5 ziektes!

1. BVD
2. IBR
3. Paratuberculose
4. Salmonella
5. Leptospirose 

Opdracht

In tweetallen

Tabel invullen over de 5 dierziekten

Gebruik de website van de Gezondheidsdienst voor Dieren als bron!

Doe ieder onderwerp samen! Zoek samen!

30 minuten!

Zoönosen

Wel:

- Salmonella

- Leptospirose

Mogelijk:

- Paratbc

Niet:

- IBR

- BVD

Wel vaccineren

IBR

- vanaf 3 maanden leeftijd

- bij uitbraak (neus/spier)

- Ieder half jaar --> bij besmetting

- Ieder jaar --> ter preventie/verzekering

BVD

- vanaf 8 maanden leeftijd

- bij voorkeur voor de dracht! 

- Elk half jaar --> bij actieve besmetting

- Elk jaar of voor dracht --> ter preventie/verzekering

Niet vaccineren

ParaTBC

- wel bij geiten!

- Niet geregistreerd voor koeien

Salmonella

- Wel bij varkens!

- Niet dezelfde stam als bij koeien

Leptospirose

- Wel bij hond/kat!

De andere punten

Komen aan bod als we de ziekte bespreken!

Salmonella is een .....

1. virus
2. bacterie
3. schimmel
4. parasiet

IBR is een .....

1. virus
2. bacterie
3. schimmel
4. parasiet

Leptospira is een .....

1. virus
2. bacterie
3. schimmel
4. parasiet

BVD is een .....

1. virus
2. bacterie
3. schimmel
4. parasiet

Paratuberculose is een .....

1. virus
2. bacterie
3. schimmel
4. parasiet

Vragen tot nu toe?

Door met virusziekten

BVD 

IBR

Overige virusziekten andere les

IBR en BVD aanpakken

Waarom? 

IBR en BVD kosten de sector jaarlijks veel geld en leidt tot daling van dierenwelzijn. Ook mogelijke handelsbeperkingen!

Sinds 2018  richtlijnen ter bestrijding van IBR en BVD! --> alle rundveebedrijven moeten IBR vrij worden! (net als de landen om ons heen!) --> Georganiseerd door o.a. LTO, NZO, ZuivelNL, SBK (Kalversector)

Gezamenlijke aanpak IBR/BVD (https://www.ibrbvd.nl/)

IBR en BVD aanpakken

Verwachting: 

In 2026 start nationaal bestrijdingsprogramma IBR

In 2027 start nationaal bestrijdingsprogramma BVD

Doel: EU-vrijstatus behalen! 

BVD

Bekijk het onderstaande filmpje! 

Dit is even een korte introductie van BVD. 

BVD

Bekijk het onderstaande filmpje tot 4.20 minuten! 

Hierin worden de verschijnselen genoemd, maar ook hoe het zich verspreid. In dit filmpje wordt ook besproken hoe een drager ontstaat!

BVD

Bovine virus diarree virus

Infectie witte bloedcellen --> weerstandsdaling!

Geeft daardoor alle mogelijke verschijnselen!

Komt voor op 10-20% van de rundveebedrijven

BVD infectie - Koe

Als een koe/pink (>8 maanden) geïnfecteerd raakt: 

• Maakt zij het virus door --> verspreid zich in het lichaam 
• Krijgt ze dus mogelijk verschijnselen
• Spreid ze gedurende ongeveer 4 weken virus uit
• HOUD ZE LEVENSLANG ANTISTOFFEN!
• Je kunt dus altijd in het bloed zien dat de koe ooit geïnfecteerd is geraakt met het BVD virus

BVD - Dragers!

Belangrijkste boodschap:

EEN BVD DRAGER WORDT GEBOREN!

Een dier dat al geboren is, wordt NOOIT meer een BVD-DRAGER!

Ontstaan van een drager

• Een drager kan alleen geboren worden
• Als de koe besmet raakt met het BVD virus tussen de 30 en 125 dagen dracht
• Omdat dan het immuunsysteem van het kalfje nog niet is ontwikkeld en het kalfje het virus als lichaamseigen ziet
  
  Belangrijke dia!  

Behandeling

Niet mogelijk

Ondersteunend 

Drager sterft in 90% van de gevallen binnen 2 jaar na geboorte! Wordt erg ziek!

Risicofactoren

Aanvoer van dieren

Aankoop drachtige dieren

Gezamelijk jongvee-opfok/uitscharen

Over-de-draadcontact

Bezoek aan (niet-vrije) keuringen en shows

Onderzoek

Oorbiopten --> alle geboren kalveren --> onderzoek op virus --> op zoek naar dragers!

Bloedonderzoek

- Kalveren >30 dagen --> onderzoek op virus --> op zoek naar dragers!

- 2x per jaar 5 bloedjes bij jongvee 8-12 (uitloop naar 15) maanden oud --> onderzoek op antistoffen --> Signaal dat virus is rondgegaan 

Tankmelkonderzoek

- 10x per jaar tankmelkonderzoek --> kan alleen als je minder dan 30% koeien hebt met antistoffen --> onderzoek op antistoffen --> 

Statussen

Onbekend - verdacht/besmet - onverdacht - vrij

Op naar BVD-vrij! 

BVD-vrij route intake virus, bewaking jongvee antistoffen

BVD-vrij route oorbiopten

BVD-vrij route jongvee antistoffen

BVD-vrij route tankmelk

Oorbiopten nemen

Onderzoek naar BVD op oorbiopten is heel nauwkeurig en kan relatief snel na geboorte al. 

Dit mag de veehouder zelf doen!

Tijdens het inknijpen van de oormerken wordt een stukje kraakbeen uit het oor gehaald --> dit wordt opgestuurd voor onderzoek.

Het voordeel van oorbiopten is dat je op dit weefsel ook direct merkeronderzoek kan doen! Zie onderstaand filmpje!

Checkvragen BVD

Hoe komt het dat je wat vage verschijnselen ziet bij koeien die een bvd infectie doormaken?

1. BVD gaat naar de hersenen
2. BVD pakt de witte bloedcellen aan waardoor die minder goed werken
3. BVD verspreid zich via de longen

Hoe ontstaan dragers bij BVD?

1. Zodra een dier bvd door maakt, is het een drager
2. Als kalveren BVD doormaken, worden het dragers
3. Dragers worden alleen geboren

IBR

Infectieuze bovine rhinotracheitis

Ontsteking voorste luchtwegen bij koeien

(soms ook penis, schede)

IBR

Bekijk het onderstaande filmpje! 

Dit is even een korte introductie van IBR 

IBR

Acute IBR:

Koorts

Neus- en ooguitvloeiing

Benauwd

Kan ook sluimerend verlopen, zelfs zonder klachten!

Onderzoek - acuut stadium

Heb jij een koe die je verdenkt op acuut IBR? 

Dierenarts bellen --> Neusswab laten nemen

Vanmiddag nog opsturen naar de GD in Deventer

Morgen uitslag --> Positief? Dan noodvaccinatie -->

In de neus alle koeien >3 maand vaccineren!

Heb je lokale bescherming binnen 4 dagen!

Doel noodvaccinatie: Zorgen dat zo min mogelijk koeien levenslang besmet raken met IBR virus

Abortus - IBR

Komt regelmatig voor

Kan tot 100 dagen na de infectie zijn!

Dus een koe die verwerpt vanwege IBR is vaak al lang positief op IBR

Dragers

Koe die IBR doormaakt --> LEVENSLANG drager!

Zelfde soort virus als bij een koortslip (herpesvirus) --> bij weerstandsdaling kan koe die ooit IBR heeft gehad weer virus gaan uitscheiden

Kalf in baarmoeder = meestal geen drager

Vaccineren

Goed te doen! 

Besmet bedrijf --> 2x per jaar vanaf 3 maand

Onverdacht/vrij bedrijf --> 1x per jaar

Antistoffen tgv vaccin niet te zien in TANKMELK

Onderzoek

Tankmelk --> Slaat om bij 10% positieve koeien in de tank

Bloedonderzoek --> antistoffen --> koe is drager!

Vrij worden? 

2 jaar tankmelk onverdacht + alle koeien >6jaar bloedtappen --> is een koe positief --> AFVOER!

Voorkomen

• Niet aankopen 
• Vrije dieren aankopen --> let op: kunnen op de veewagen nog besmet raken
• Virus kan zich via lucht/materialen verspreiden! (afstand is onbekend, mogelijk meters, mogelijk meer!)

handige bron voor BVD en IBR

https://www.ibrbvd.nl/

Hoe ontstaat een drager bij IBR?

1. Na infectie altijd een drager
2. In de baarmoeder altijd een drager
3. Sommige koeien blijven drager na infectie

Welke verschijnselen zie je bij een IBR infectie?

1. Diarree
2. Ontsteking voorste luchtwegen
3. Uierontsteking