4.1 introductie bloedsomloop

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

mijn.vo-content.nl

2022-'23 Havo 5 - Examenkracht oefenen

Begintaak

Bedenk:

- Hoeveel Liter bloed er in jouw lichaam zit?

- Hoe vaak jouw hart ongeveer al heeft samengetrokken gedurende je leven?

(zonder in je boek, online, of Binas te kijken)

- Hoeveel Liter bloed zit er in jouw lichaam?
- Hoe vaak jouw hart ongeveer al heeft samengetrokken gedurende je leven?

Korte terugblik op thema 3 vertering, beantwoord:

1. Hoe tevreden ben je met je inzet? (heb je alles serieus gemaakt?)
2. Zijn er onderwerpen die je nog niet begrijpt/extra vragen over wilt stellen?
3. Algemene feedback op de lessen?

 stellingen

Hoe groter een dier, hoe sneller de hartslag

Niet waar, bij mens gem 75.  Walvis 5 Bpm, muis 300. 

Hoe groter een dier, hoe sneller de hartslag

1. Waar
2. Niet waar

Je hart wordt elektrisch aangestuurd

1. Waar
2. Niet waar

De meeste hartaanvallen vinden plaats op maandag

1. Waar
2. Niet waar

Sommige mensen krijgen (delen van) dierlijke harten getransplanteerd

Sommige mensen krijgen (delen van) dierlijke harten getransplanteerd

1. Waar
2. Niet waar

www.ad.nl

Alle bloedvaten in jouw lichaam achter elkaar geplakt is ± zo lang als de evenaar

Niet waar 2-2,5x zoveel (80 tot 100.000 kilometer)

Alle bloedvaten in jouw lichaam achter elkaar geplakt is ± zo lang als de evenaar

1. Waar
2. Niet waar

Sommige mensen krijgen (delen van) dierlijke harten getransplanteerd

Sommige mensen krijgen (delen van) dierlijke harten getransplanteerd

1. Waar
2. Niet waar

Rode bloedcellen zijn gehandicapt in hun organellen

Waar, ze hebben geen celkern meer, dus kunnen geen eiwitsynthese doen. Ze zijn gedoemd te sterven.

Rode bloedcellen zijn gehandicapt

1. Waar
2. Niet waar

Bloed is bij alle dieren rood

Bloed is bij alle dieren rood

1. Waar
2. Niet waar

Degenkrab

(veel gebruikt voor medicijen)

What is horseshoe crab blood used for?

Horseshoe crab blood is bright blue. It contains important immune 

cells that are exceptionally sensitive to toxic bacteria. When those cells meet invading bacteria, they clot around it and protect the rest of the horseshoe crab's body from toxins.

Scientists used these clever blood cells to develop a test called Limulus Amebocyte Lysate, or LAL, which checks new vaccines for contamination. This technique has been used all over the world since the 1970s to stop medical professionals giving out jabs full of bad bacteria that could make humans very sick.  

It's great for humans, because vaccines save us from all sorts of unwanted diseases, including measles and mumps. It's not so great for the horseshoe crabs: thousands of them are rounded up and bled every year.

https://www.nhm.ac.uk/discover/horseshoe-crab-blood-miracle-vaccine-ingredient.html

H3 Vertering + H4 Transport
+ herhaling boek 4 H6 Waarneming (zintuigen, oog en spieren)

TussenTOETS :                ......24 jan?

Transport planten

Transport in dieren

Gesloten; enkelvoudige omloop

Open (meerdere harten)

Gesloten; dubbele omloop

Transport in planten

Houtvaten: voor anorganische transport, dus water en mineralen uit bodem (transport omhoog)

Bastvaten: voor organische transport, dus
producten uit fotosynthese naar andere delen
vervoeren 

(vooral beneden; Uitzondering lente omhoog)

!!- Negatieve druk door verdamping

- makkelijk transport door adhesie en cohesie

- Worteldruk door:

actief transport --> daarna  osmose (H2O) en                                                     diffusie (mineralen)

TRANSPORT 

Lees basisstof 4.1 door. 

Maak aan de hand van de uitleg opdrachten 1 t/m 11

Klaar? Lees vast 4.2
+ Maken Opdr. 15-20, 22-24

(Tijdens volgende week maandag af)