Paragraaf 9.4/9.5: voortplanting/bestuiving, bevruchting en verspreiding

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Paragraaf 1.5: Mitose

Welkom!

Pak je spullen:

• Laptop
• Biologie boek
• Schrift voor aantekeningen
• Pen
  
• Mobiel in de tas!

Wat gaan we doen?

• Herhaling paragraaf 9.3: Glucose als grondstof

• Uitleg paragraaf 9.4/9.5: Voortplanting/bestuiving, bevruchting en verspreiding

• Zelfstandig werken aan opdrachten 9.4/9.5

Welk onderdeel van bloemen zorgt voor het aantrekken van insecten?

1. Kelkbladeren
2. Meeldraden
3. Kroonbladeren
4. Stamper

Uit welk onderdeel van de bloem komt de peper?

1. Stempel
2. Vruchtbeginsel
3. Kroonblad
4. Meeldraad

Mannelijk voortplantingsorgaan van een bloem

Vrouwelijk voortplantingsorgaan van een bloem

Mannelijke geslachtscellen bij bloemen

Vrouwelijke geslachtscellen bij bloemen

Eicellen

Stuifmeelkorrels

Meeldraden

Stamper

Wat is bestuiving?

1. overbrengen van stuifmeel naar stempel
2. overbrengen van stuifmeel naar meeldraad
3. overbrengen van stuifmeel naar bijenkorf
4. ander woord voor bevruchting

Zet de bestuivingsmethode bij de goede bloem. 

Windbloem

Insectenbloem

Windbloem

Insectenbloem

Paragraaf 9.4/9.5: Voortplanting/bestuiving, bevruchting en verspreiding

Lesdoelen

4.1 Je kunt beschrijven hoe ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting plaatsvinden en je kunt hiervan voorbeelden bij planten geven.

4.2 Je kunt de delen van een bloem noemen met hun kenmerken en functies.

5.1 Je kunt omschrijven wat bestuiving is en je kunt kenmerken van insectenbloemen en windbloemen noemen.

5.2 Je kunt beschrijven hoe bevruchting bij zaadplanten verloopt en welke veranderingen er na bevruchting in het vruchtbeginsel plaatsvinden.

5.3 Je kunt uit afbeeldingen van (delen van) planten afleiden hoe de zaden worden verspreid.

Functie

de functie van bloemen is

VOORTPLANTEN.

Bloemen

De gekleurde bladeren van een bloem, kroonbladeren, lokken insecten naar de bloem.

De groene bladeren, kelkbladeren, beschermden de bloem toen die nog in de knop zat. 

De bouw van een bloem

Hiernaast zie je een schematische tekening van een bloem.

Veel bloemen bestaan uit een

Mannelijke deel en een 

Vrouwelijke deel. 

Bloem mannelijk

Stuifmeelkorrels: mannelijke geslachtscellen

Meeldraden: maken stuifmeel

Een meeldraad bestaat uit een helmdraad en een helmknop. De helmknop bestaat uit helmhokjes, waarin stuifmeel ontstaat.

Bloem vrouwelijk

Stamper = vrouwelijke voortplantingsorgaan 

Een stamper bestaat uit een stempel, stijl en vruchtbeginsel. 

In het vruchtbeginsel zitten  zaadbeginsels. Hierin  ontstaat één eicel.    

Organen van de plant

Bloem:

Zorgt voor voortplanting.

Uit bloemen groeien vruchten met daarin zaden.

Bestuiving

Het overbrengen van stuifmeel van een meeldraad naar een stempel

ALLEEN moet het 

wel terecht komen op 

dezelfde soort

Bestuiving door dieren

Insectenbloemen

Bestuiving door de wind

Windbloemen

Geur

Kleur

Grote kroonbladeren

Onopvallende kleur

Kleine kroonbladeren

 Zelfbestuiving en Kruisbestuiving

DNA

DNA is een stof in de celkern van alle cellen (dus ook geslachtscellen) die ALLE informatie over jou heeft. 

Er staat bijvoorbeeld in je DNA welke haarkleur of oogkleur je hebt

Ook planten hebben DNA. Deze bevinden zich in de  stuifmeelkorrels en de eicellen.

Bevruchting

De stuifmeelkorrels (mannelijk) plakken vast op de stempel van de stamper (vrouwelijk).

De stuifmeelkorrels maken een stuifmeelbuis. Door die stuifmeelbuis gaat het DNA van de stuifmeelkorrel naar de eicel in het vruchtbeginsel.

Bevruchte eicel

Wanneer de eicel is bevrucht, gaat deze zich delen. Door deze celdelingen ontstaat een klein plantje.
= Kiemplantje

Het vrucht- en zaadbeginsel gaat ook groeien. Zo ontstaan er zaadjes in het vrucht.

Geslachtelijke voortplanting (meiose: reductiedeling)

Ongeslachtelijke voortplanting (mitose: gewone celdeling)

Ongeslachtelijke voortplanting

• Geen bevruchting
• Deel van de plant groeit uit tot nieuwe plant 

Ongeslachtelijke voortplanting (gewone celdeling)

Ongeslachtelijke voortplanting (voorbeelden)

Knollen 

• Verdikte stengel met reservevoedsel 
• Knoppen die kunnen uitlopen tot een nieuwe plant

Bollen 

• bolschijf
• rokken
• knoppen 

Uitlopers en wortelstokken 

• Stukken stengel
• Bovengronds
• Ondergronds  

STEKKEN: ongeslachtelijke voortplanting

Zaden verspreiden

Door dieren

Door de wind

Door de plant zelf

Door poep

Aan de slag!

Paragraaf 9.4: Opdracht 1 t/m 7

Paragraaf 9.5: Opdracht 1 t/m 8

Opdrachten niet af --> Huiswerk

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!