1.6 Ademhaling bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Thema 1, basisstof 3

5 minuten opstarten
Zometeen komt de uitleg, zorg ervoor dat je mee kan schrijven!

Basisstof 3 Ademhaling bij dieren

Na deze les:

• Weet je hoe de ademhaling bij verschillende diersoorten verloopt.
• Weet je hoe het tegenstroomprincipe werkt.

Ademhaling bij dieren

1. Eencelligen
2. Insecten
3. Vissen
4. Zoogdieren 
   

Ademhaling 

• Alle organismen nemen stoffen uit hun omgeving op en geven  stoffen aan hun omgeving af.
• Het maakt hierbij niet uit of het organisme één- of meercellig is.

1. Eencelligen (Amoebe)

• Gaswisseling via celmembraan.
• Het oppervlak van het celmembraan is genoeg
  om voldoende zuurstof op te nemen en voldoende
  koolstofdioxide af te staan.
• Geen speciaal ademhalingsorgaan!

Meercelligen

• Oppervlak van het lichaam is niet groot genoeg om aan voldoende gaswisseling te kunnen doen.
• Bovendien, is de huid bij veel dieren ondoorlaatbaar.

--> Speciale ademhalingsorganen: tracheeën, kieuwen, longen

2. Insecten

• Insecten hebben trachea
  --> Vertakt buizensysteem 
• Alle vertakkingen hebben samen een groot oppervlak, voor snelle gaswisseling.
• Via openingen, stigma's, komt lucht in het tracheeënstelsel.
  
• Lucht wordt ververst door pompende bewegingen.

3. Vissen

• Kieuwen om zuurstof uit het water te halen.
• Via bek naar binnen, via kieuwdeksel weer naar buiten
  
• Kieuwen bestaan uit kieuwboog, kieuwplaatje en kieuwlamel (--> groot oppervlak)
• Netwerk van bloedvaten waar zuurstof in opgenomen kan worden.

Tegenstroomprincipe

• Stroomrichting van het bloed is tegengesteld aan de stroomrichting van het water.
• Bij eenzelfde stroomrichting, is er alleen in het begin uitwisseling.
• Bij tegengestelde stroomrichting, is er de gehele tijd uitwisseling.

4. Zoogdieren

• Volwassen amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren ademen via longen.
• Ook reptielen en zoogdieren die in het water leven, hebben longen.
• Ze moeten regelmatig naar het wateroppervlak om adem te halen.

Overzicht

Zelf aan de slag!

BS3: Opdracht 1 t/m 9