Inleiding recht - les 1

• Inleiding recht
• MBO
• Studiejaar 1

Basiskennis recht

Onderdeel 1: Inleiding recht

Onderwijsperiode 1

Even voorstellen!

Hoe gaat deze onderwijsperiode eruit zien?

2x per week Basiskennis recht

1x per week Recht & Ethiek

• Iedere les duurt 1,5 uur 
• Basiskennis recht is een examenvak
• Aan het einde van dit schooljaar wordt het examen 'Basiskennis recht' afgenomen

Wat moet je meenemen?

• Basisboek recht
  
• Wettenbundel 'publiekrecht' en 'privaatrecht'
• Laptop
• Schrift
• Pen

Studiewijzer

Lesweek 1    Hoofdstuk 1.1 en 1.2 (omschrijving en functie recht)

Lesweek 1   Hoofdstuk 1.4 (rechtsgebieden) 

Lesweek 2   Hoofdstuk 4.1 t/m 4.3 (inleiding rechtsbronnen, de wet, jurisprudentie)

Lesweek 2    Hoofdstuk 4.4 en 4.6 (internationale verdragen en gewoonterecht)

Lesweek 3    Hoofdstuk 6.1, 6.2 en 6.5 (inleiding rechtsgebieden, privaatrecht en publiekrecht, wettenbundel hanteren)

Lesweek 3    Hoofdstuk 6.5 (wettenbundel hanteren)

Lesweek 4   Hoofdstuk 6.3 en 6.4 (materieel, formeel, dwingend en regelend recht)

Lesweek 4    Herhaling/oefenen/uitloop

Hoofdstuk 1; wat is recht?

Regels in de samenleving 

Eerlijk en rechtvaardig

Houden met iedereen rekening 

Regels beschrijven rechten en plichten van burgers, organisaties, bedrijven en de overheid 

Waar denk je aan bij regels?

Wat weten de studenten over regels; dit mag algemeen zijn, maar ook wettelijke regels (rechtsregels). Activeer de studenten door over dit onderwerp na te denken. 

Welke regels ken je?

Activeer de studenten door ze na te laten denken, welke regels kennen ze? Ook dit mag van alles zijn, van verkeersovertredingen tot bepalingen in een APV. 

Omschrijving en functie van het recht

"Recht" heeft twee betekenissen:

1. Als aanspraak
2. Als regels 

Recht als aanspraak

Ergens "recht op hebben"

Bijvoorbeeld: 'ik heb recht op die fiets', 'ik heb recht op loon'. 

Het gaat om iets wat je toekomt of iets dat je mag 

Recht als regels

Recht als regels is het geheel van regels die op dat moment gelden binnen een samenleving. 

Regels zijn gebaseerd op de normen en waarden in een samenleving. 

Welke waarden hebben wij als samenleving en welke normen (regels) passen daarbij?

Wat vind jij belangrijke waarden?

Laat de studenten nadenken over hun eigen waarden en normen. Wat vinden zij belangrijk? Kies er eentje uit en zoek op of daar een wet over bestaat (bijvoorbeeld dat je niet mag stelen etc.) 

Rechtsregels en andere regels

Rechtsregels zijn regels die gemaakt zijn door de overheid en voor iedereen gelden: je mag geen diefstal plegen

'Gewone' regels zijn regels die gemaakt zijn door bijvoorbeeld het Summa College: je mag geen trainingspak aan naar school

Als je een rechtsregel overtreedt of niet opvolgt, dan beslist een rechter wat er gebeurt.  Rechtsregels worden ook wel overheidsregels genoemd. De rechtsregels staan in allerlei wetten en regelingen; zij vormen samen het Nederlands recht. 

Functie van het recht

Rechtsregels zorgen voor:

• Een georganiseerde samenleving;
• Een gerechtvaardigde oplossing bij conflicten en overtreding van regels. 

Hoe worden rechtsregels ook wel genoemd?

1. Overheidsregels
2. Rutte-regels
3. Gewone regels

Voorbeeld examenvraag:
Wat is het verschil tussen rechtsregels en gewone regels?

1. Overheidsregels worden door de overheid gemaakt, gewone regels niet
2. Gewone regels worden door de overheid gemaakt, rechtsregels niet
3. Gewone regels gelden voor iedereen, rechtsregels niet

Georganiseerde samenleving

Verschillende soorten functies:

Normatieve functie; uitdrukking van waarden binnen samenleving (diefstal, mishandeling, moord). Bindend voor iedereen! Bij overtreding volgt een straf.

Instrumentele functie; overheid heeft besloten dat deze regels er moeten zijn, beïnvloeden gedrag burgers (rechts rijden in het verkeer) 

Aanvullende functie; je mag zelf afspraken maken, maar als dat niet is gelukt, dan zijn er aanvullende regels (bijvoorbeeld bij een koopovereenkomst)

Een rechtsregel met normatieve functie is...

Een rechtsregel die gebaseerd is op de waarden binnen de samenleving, bindend voor iedereen, bij overtreding volgt een straf. 

De rechtsregel waarin staat dat je aan de rechterkant van de weg moet rijden, heeft een ........ functie

1. Normatieve
2. Instrumentele
3. Aanvullende

Rechtvaardige oplossing conflicten

Het recht heeft een geschiloplossende functie; als er een geschil is tussen burgers, bedrijven, organisaties of met de overheid, dan helpt het recht. 

Een rechter bepaalt of iemand gestraft mag worden, welke straf wordt opgelegd of wat de oplossing is van een bepaald conflict. 

Huiswerk

Lezen hoofdstuk 1.3 en 1.4 

Heb je nog een vraag over de eerste les?