Grammatica (wwg, ond, lv, mv, bwb)

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Grammatica

Welke vijf zinsdelen ken je?
Gebruik de hele naam.

De vijf zinsdelen

1. werkwoordelijk gezegde (alle werkwoorden in de zin)

2. onderwerp (wie/wat + wwg)

3. lijdend voorwerp (wie/wat + wwg + ond)

4. meewerkend voorwerp (aan wie/voor wie? + wwg + ond + lv)

5. bijwoordelijke bepaling (alles dat overblijft)

De basiszin

In een basiszin zitten alleen de zinsdelen die echt nodig zijn bij het werkwoord.

lopen --> iemand loopt (wwg + ond = 2)

praten --> iemand praat (wwg + ond = 2)

lezen --> iemand leest iets (wwg + ond + lv = 3)

geven --> iemand geeft iets aan iemand (wwg + ond + lv + mv = 4)

Hoeveel zinsdelen heeft de basiszin van
"paardrijden"?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

De basiszin van paardrijden

Iemand rijdt paard.

2 zinsdelen

Hoeveel zinsdelen heeft de basiszin van
"versturen"?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

De basiszin van versturen

Iemand verstuurt iets aan iemand.

4 zinsdelen

Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
Mijn lieve moeder bakt lekkere taarten.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Stap 1 - Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in de zin.

1. persoonsvorm - pv (zit in elke zin)

2. voltooid deelwoord - vdw 

3. infinitief - inf

Welke stelling over de pv is fout?

1. De pv geeft de tijd van de zin aan
2. Alles voor de pv is één zinsdeel
3. De pv kan een voltooid deelwoord zijn
4. Er staat altijd een pv in een zin

Wat is het werkwoordelijk gezegde van deze zin?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.

Schrijf het werkwoordelijk gezegde op.
De melk is niet te drinken.

 Stap 2 - Onderwerp

wie/wat + wwg?

Wat is het onderwerp?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.

Wat is het onderwerp?
In de bijsluiter staan bijwerkingen genoemd.

1. in de bijsluiter
2. bijsluiter
3. bijwerkingen
4. staan genoemd

Hoe vind je het
lijdend voorwerp?

Stap 3 - Lijdend voorwerp

wie/wat + wwg + ond?

Wat is "een lekkere taart" in deze zin?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Benoem het lijdend voorwerp.
Meneer Janssen geeft ons Franse les.

1. Meneer Janssen
2. geeft
3. ons
4. Franse les

Stap 4 - Meewerkend voorwerp

aan wie/voor wie + wwg + ond + lv?

Staat er een meewerkend voorwerp in de zin?
De koning leest aan heel het land de troonrede voor.

1. ja
2. nee

Staat er een meewerkend voorwerp in de zin?
De juf gaf de kinderen een afscheidscadeautje.

1. ja
2. nee

Staat er een meewerkend voorwerp in de zin?
De vlag hangt aan de brug.

1. ja
2. nee

Stap 5 - Bijwoordelijke bepaling

Alle woorden die over blijven, nadat je stap 1 t/m 4 hebt gedaan.

Schrijf de bijwoordelijke bepaling(en) op. Als het er meer zijn, gebruik dan een komma.
Gistermiddag speelde Yara mooi piano.

Schrijf de bijwoordelijke bepaling(en) op. Als het er meer zijn, gebruik dan een komma.
Waarom gaf jij mij vanmorgen zomaar een koekje?