3.5 samenstelling bloed (+herhaling)

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

 Bloed

Een bloedcel vertrekt vanaf mijn nier en neet de kortste route naar mijn darmen, langs welke bloedvaten/hartdelen komt deze cel?

Kortste route van nier naar darm via bloed.

Nierhaartvat, Nierader, onderste holleader, rechterboezem, hartklep, rechterkamer, halvemaanvormige klep, longslagader, longhaarvat, longader, linkerboezem, hartklep, linkerkamer, halvemaanvormigekleppen, aorta/lichaamsslagader, darmslagader.

Wat is de functie van bloed?

Leerdoelen

- Je weet de bestandsdelen van het bloed en kunt in je eigen woorden de functie van de bestandsdelen uitleggen.

Bloed

Een mengsel van:

• Vaste bestanddelen
  (=bloedcellen)
• Vloeibare bestanddelen
  (=bloedplasma)

Samenstelling

• Bloedcellen:
  - Rode bloedcellen
  - Witte bloedcellen
  - Bloedplaatjes
• Bloedplasma (=serum)
  - Plasma-eiwitten
  - Water
  - Opgeloste stoffen

Welke van deze 'onderdelen' van bloed hoort bij de VASTE bestanddelen?

1. Water
2. Bloedplaatjes
3. Plasma-eiwitten
4. Opgeloste stoffen

Bloedplasma

• Vloeistof
• Vervoert:
  - Zuurstof (een beetje)
  - Koolstofdioxide (een beetje)
  - Voedingsstoffen
  - Afvalstoffen

     - Warmte

Rode bloedcellen

• Hebben geen celkern
• Kleine ronde holle schijfjes
• Bevatten hemoglobine (ijzer)     -> rode kleur
• Vervoeren zuurstof

Witte bloedcellen

• Hebben een celkern
• Hebben geen vaste vorm
• Bestrijden ziekteverwekkers 
• Veel verschillende typen      -  Fagocyten                                  - Lymfocyten

Afweer door Fagocyten

Insluiten -->  opnemen --> afbreken

Lymfocyten

• Maken antistoffen voor 1 ziekteverwekker
• Antistoffen helpen om eenm ziekteverwekker direct te bestrijden.

Als je antistoffen voor een bepaalde ziekteverwekker hebt ben je immuun voor deze ziekte

Wat is de belangrijkste taak van de rode bloedcellen?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen

Wat is de belangrijkste taak van de witte bloedcellen?

1. Zuurstof vervoeren
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen

Leren voor de toets

- Alle vragen gemaakt en nagekeken eduhint?

- Leerschema, acceren wat je gehad hebt

- oefentoets

linkje: Biologiepagina

de bloedvaten (bs 3)

- slagaders

-haarvaten

-aders

Kleine bloedsomloop.

• start: rechterkamer-longen- linkerboezem.

• reden van deze bloedsomloop:afvalstoffen afgeven, zuurstof ophalen.
  

Grote bloedsomloop.

• start: linkerkamer-organen-rechterboezem.

• Reden van deze bloedsomloop: zuurstof afleveren bij cellen en afvalstoffen ophalen.
  

Slagaders

• Bloed stroomt weg van het hart
  
• bloed stroomt naar organen toe
  
• bloed is zuurstofrijk (behalve de longslagader)
  
• wanden zijn dik en elastisch
  
• veel kracht > bloeddruk is hoog
  
• Liggen diep in het lichaam.
  

Aders

• Bloed stroomt van de organen weg
  
• Bloed stroomt terug naar het hart.
  
• Bloed is zuurstofarm (behalve de longader)
  
• Bloeddruk in de aders is laag; je voelt geen hartslag
  
• Wanden van aders zijn dunner dan de wanden van slagaders
  

Haarvaten

• de kleinste bloedvaten zijn haarvaten
• ze hebben een hele dunne wand (veel dunner dan aders)
• bloed en vocht (met zuurstof en voedingsstoffen kunnen door de wand heen.
• het vocht gaat naar de cellen van je lichaam (organen)
• Haarvaten brengen zuurstof naar de organen, en zorgen dat afvalstoffen weer afgevoerd worden.

aders

- lopen naar het hart toe

- de bloeddruk is laag

- de wanden zijn minder gespierd

- liggen minder diep in je lichaam

- bevatten vaak kleppen

- bevatten zuurstofarm bloed (behalve de longader)

spierpomp

Waar liggen de kransslagaders?

1. In je hoofd
2. In je longen
3. In je hart
4. In je benen

Waar zitten de hartkleppen?

1. Tussen de linker - en de rechterhelft van het hart
2. Tussen het hart en de aorta en longslagader
3. Tussen de boezems en kamers in het hart
4. In de aders die naar het hart toelopen

Waar zitten de hartkleppen?

1. Tussen de linker - en de rechterhelft van het hart
2. Tussen het hart en de aorta en longslagader
3. Tussen de boezems en kamers in het hart
4. In de aders die naar het hart toelopen

Het bloedvatenstelsel

- het hart

- de bloedvaten

De bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop:

- Kleine bloedsomloop >> Longen

- Grote bloedsomloop >> Lichaam

bloedvatenstelsel

rood = zuurstofrijk

blauw = zuurstofarm

naam van de bloedvaten

De slagaders worden genoemd naar het orgaan waar ze heen stromen.

De aders worden genoemd naar het orgaan waar ze vandaan stromen.

uitzondering: bloedafvoer van het darmkanaal!

Dit gaat via de poortader naar de lever.

de lever

In de darmen vindt opname van voedingstoffen/gifstoffen plaats.

Dit komt terecht in het bloed.

In de lever worden deze voedingstoffen/gifstoffen verwerkt.

hoe loopt de kleine bloedsomloop?

1. hart, longen, hart
2. hart, lichaam, hart
3. lichaam, hart
4. longen, hart

welke drie soorten bloedvaten zijn er?

1. Aorta, slagaders en aders
2. Aorta, aders en haarvaten
3. Aorta, slagaders en haarvaten
4. Slagaders, aders en haarvaten

Bevatten slagaders zuurstofrijk bloed?

1. ja
2. nee
3. soms

Je kunt je hartslag meten bij je pols. Dit is een voorbeeld van een

1. aorta
2. slagader
3. ader
4. haarvat

Uit wat voor weefsel bestaat een ader?

1. bindweefsel, spierweefsel en dekweefsel
2. bindweefsel en dekweefsel
3. spierweefsel en dekweefsel
4. alleen dekweefsel

welk bloedvat bestaat niet?

1. De leverader
2. De leverslagader
3. De darmslagader
4. De maagader

Wat geeft nummer 2 aan?

1. een slagader
2. een ader
3. een haarvat

Wat is er bijzonder aan de longader?

1. De bloeddruk is er hoog
2. Hij loopt van het hart af
3. Hij bevat zuurstofrijk bloed
4. Hij heeft een gespierde wand

In welke bloedvaten is de bloeddruk laag?

1. In haarvaten en aders
2. alleen in aders
3. alleen in haarvaten

De bloeddruk daalt in de haarvaten.
Wat is géén oorzaak hiervoor?

1. Het bloedvat is smaller
2. Bloed wordt afgeremd via de wanden
3. De haarvaten hebben geen spierweefsel
4. Het is verder van het hart af

Huiswerk

Maken BS 1 t/m 3 + 5

Leren SO 1t/m3 + 5