Uniek sporten Ouderen

• Mentorles
• MBO
• Studiejaar 2

Uniek sporten Ouderen

Wat verstaan we onder ouderen

Oud zijn hangt niet alleen samen met de kalenderleeftijd maar ook met de hulpbehoevendheid.

Bij ouder worden kunnen specifieke klachten komen

Ouder worden is een heel geleidelijk proces. Vanaf 35 jarige leeftijd is het lichamelijk merkbaar dat je ouder wordt.

Sommige gezonde ouderen kunnen nog heel goed zelfstandig wonen en voor zichzelf zorgen andere ouderen hebben meer hulp nodig denk aan dagelijkse activiteiten zoals boodschappen doen, schoonmaken

Mogelijke definities van ouderen

Leeftijdsgrens

• In veel gevallen wordt 65 jaar als grens genomen, omdat dit traditioneel de pensioenleeftijd is.
  
• In sommige studies of regelgevingen wordt 60+ of zelfs 55+ als "oudere" beschouwd.

Gezondheids- en Functionele Benadering

• Mensen worden als oudere beschouwd wanneer zij leeftijdsgerelateerde gezondheidsproblemen of beperkingen ervaren.
• Dit verschilt per individu: sommige mensen van 70+ zijn nog zeer vitaal, terwijl anderen op 55-jarige leeftijd al verouderingsproblemen hebben.

Sociale en Maatschappelijke Definitie

• Ouderen kunnen ook worden gedefinieerd op basis van hun rol in de samenleving, zoals gepensioneerden of mensen die minder deelnemen aan de arbeidsmarkt.

Culturele Interpretatie

• In sommige culturen worden mensen al op jongere leeftijd als "oudere" gezien, afhankelijk van levensverwachting en maatschappelijke rollen.

Welke vormen/indelingen zijn er bij ouderen?

Vroege ouderdom (55-65 jaar)

Deze fase wordt vaak gezien als een overgangsperiode tussen middelbare leeftijd en ouderdom. Mensen in deze leeftijdsgroep ervaren vaak nog veel vitaliteit, maar beginnen ook tekenen van veroudering te merken.

Kenmerken:

• Vaak nog actief in het werkende leven, maar sommigen beginnen met (vervroegd) pensioen.
  
• Fysieke veranderingen zoals afname van spierkracht, gewrichtsproblemen of zicht- en gehoorverlies.
  
• Eerste tekenen van chronische aandoeningen zoals hoge bloeddruk of diabetes.
  
• Meer bewustwording van een gezonde levensstijl en preventieve zorg.
  
• Sommige mensen ervaren een midlifecrisis of heroriënteren zich op hun toekomst (hobby’s, reizen, vrijwilligerswerk).
  
• Sociale veranderingen, zoals uit huis gaande kinderen en soms mantelzorg voor oudere familieleden.
  

Oudere Ouderdom (vanaf 65 jaar)

Vanaf deze leeftijd wordt iemand officieel als "oudere" beschouwd, vaak gekoppeld aan de pensioenleeftijd. De mate van gezondheid en zelfstandigheid verschilt sterk per individu.

Kenmerken:

• Gezondheid: Fysieke en mentale achteruitgang kan sterker worden, met een grotere kans op aandoeningen zoals osteoporose, dementie of hart- en vaatziekten.
• Sociale veranderingen: Sommige ouderen blijven actief, terwijl anderen te maken krijgen met eenzaamheid door het verlies van een partner of vrienden.
• Levensstijl: Sommigen genieten van hun pensioen en blijven reizen of sporten, terwijl anderen afhankelijker worden van hulp en zorg.
• Woonomstandigheden: Zelfstandig wonen blijft mogelijk, maar sommigen verhuizen naar een aanleunwoning of verzorgingshuis.
• Psychologische aanpassing: Het loslaten van werk en de veranderende rol binnen familie en maatschappij vraagt om een nieuwe invulling van het dagelijks leven.

Belangrijk voor Buurtsportcoach

Vroege ouderdom: 55-65 jaar

• De reactiesnelheid neemt af
  
• het gezichtsvermogen wordt minder
  
• de kracht neemt geleidelijk af
  
• slijtage aan gewrichten = artrose, kraakbeen tussen de gewrichten neemt af
  
• longfunctie neemt geleidelijk af ------) minder goed intensieve lichamelijke inspanningen

Ouderdom: vanaf 65 jaar

• De prestaties van hart en spieren nemen af.
  
• kans op het breken been of heup wordt groter (ouderen worden stijver, botten brozer)
  
• gezichtsvermogen en het gehoor nemen af.
  
• meer moeite om twee dingen tegelijkertijd te doen.
  

Waarom is bewegen zo belangrijk voor ouderen?

Bewegen is ontzettend belangrijk voor ouderen, omdat het bijdraagt aan zowel de lichamelijke als mentale gezondheid. Hier zijn enkele belangrijke redenen waarom beweging essentieel is op latere leeftijd:

1. Behoud van spierkracht en mobiliteit

Naarmate mensen ouder worden, neemt de spiermassa en kracht af. Door regelmatig te bewegen, zoals wandelen, fietsen of krachttraining, blijven spieren en gewrichten sterk en soepel. Dit helpt bij het behouden van zelfstandigheid in dagelijkse activiteiten.

2. Vermindering van het risico op vallen

Beweging helpt bij het verbeteren van balans en coördinatie, waardoor ouderen minder snel vallen. Dit verkleint het risico op botbreuken en andere blessures.

3. Gezonde botten en gewrichten

Lichaamsbeweging stimuleert de botaanmaak en helpt botontkalking (osteoporose) te vertragen. Dit vermindert de kans op breuken en gewrichtsproblemen zoals artritis.

4. Verbetering van hart- en vaatgezondheid

Regelmatige beweging vermindert het risico op hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en beroertes. Activiteiten zoals wandelen of zwemmen verbeteren de bloedsomloop en ondersteunen een gezond hart.

5. Gewichtsbeheersing

Beweging helpt bij het verbranden van calorieën en het behouden van een gezond gewicht, wat het risico op diabetes type 2 en andere stofwisselingsziekten vermindert.

6. Mentale gezondheid en welzijn

Bewegen heeft een positief effect op de mentale gezondheid. Het vermindert stress, angst en depressie, en bevordert de aanmaak van endorfines, die zorgen voor een beter humeur.

7. Cognitieve voordelen

Lichaamsbeweging kan het risico op dementie en cognitieve achteruitgang verminderen. Het stimuleert de bloedtoevoer naar de hersenen en bevordert de groei van nieuwe hersencellen.

8. Sociale betrokkenheid

Groepsactiviteiten zoals dansen, yoga of wandelen in een club bieden sociale contacten, wat eenzaamheid en isolatie tegengaat.

9. Betere nachtrust

Ouderen die regelmatig bewegen, hebben vaak een betere slaapkwaliteit. Dit draagt bij aan een uitgeruster gevoel en meer energie overdag.

10. Verlengt de levensduur en verhoogt de kwaliteit van leven

Uit onderzoek blijkt dat mensen die actief blijven, langer leven en een betere kwaliteit van leven ervaren. Bewegen draagt bij aan een gevoel van vitaliteit en onafhankelijkheid.

Kortom, bewegen is een van de beste manieren voor ouderen om gezond, zelfstandig en gelukkig te blijven. Zelfs lichte bewegingen zoals tuinieren, wandelen of stretchen kunnen al grote voordelen hebben! 

Wat is het beweeggedrag van ouderen?

Beweegrichtlijnen

Beweegrichtlijnen ouderen

Beweegrichtlijnen voor ouderen (65+ jaar)

✅ Minstens 150 minuten per week matig tot intensief bewegen

Wandelen, fietsen, zwemmen of tuinieren helpt de conditie op peil te houden.

✅ Minstens 2 keer per week spier- en botversterkende activiteiten

Bijvoorbeeld krachttraining, tai chi of oefeningen met lichte gewichten.

✅ Extra aandacht voor balansoefeningen

Dit helpt het risico op vallen te verkleinen. Denk aan yoga, tai chi of op één been staan.

✅ Voorkom te veel stilzitten

Sta regelmatig op en blijf in beweging gedurende de dag.

Belangrijk voor alle leeftijden:

• Elke beetje beweging is beter dan niets!
• Kies een activiteit die je leuk vindt, zodat bewegen vol te houden is.
• Combineer verschillende soorten beweging voor een gezond en sterk lichaam.

Tips in de praktijk

Als je met ouderen gaat sporten, zijn er een aantal belangrijke factoren waar je rekening mee moet houden om het veilig en effectief te maken. Hier zijn enkele belangrijke aandachtspunten:

1. Gezondheidstoestand en medische beperkingen

• Controleer of er medische aandoeningen zijn (zoals hartproblemen, artritis, osteoporose of diabetes).
• Stimuleer ouderen om, indien nodig, eerst met een arts te overleggen voordat ze starten met een nieuw sportprogramma.

2. Warming-up en cooling-down

• Zorg voor een langere en rustigere warming-up om de spieren en gewrichten soepel te maken.
• Een cooling-down helpt blessures te voorkomen en ondersteunt het herstel.

3. Lage impact en aangepast tempo

• Kies activiteiten met een lage impact, zoals wandelen, zwemmen, yoga of lichte krachttraining.
• Pas de intensiteit en duur aan op het individuele niveau en de ervaring

4. Balans en stabiliteit

• Besteed aandacht aan oefeningen die balans en coördinatie verbeteren om valrisico’s te verminderen.
• Gebruik eventueel hulpmiddelen zoals een stoel of een muur voor extra steun.

5. Hydratatie en temperatuurregulatie

• Ouderen voelen dorst minder goed aan, dus moedig voldoende water drinken aan.
• Zorg ervoor dat de omgeving niet te warm of te koud is.

6. Luisteren naar het lichaam

• Stimuleer ouderen om naar hun lichaam te luisteren en pauzes te nemen wanneer nodig.
• Let op signalen van overbelasting zoals duizeligheid, kortademigheid of pijn.

7. Sociale en mentale aspecten

• Maak sporten leuk en sociaal, bijvoorbeeld in groepsverband.
• Houd rekening met motivatie en plezier; variatie in oefeningen helpt hierbij.

Welke sporten zijn geschikt

Favoriete sporten van ouderen

  

Van de 55- tot 65-jarigen sport 50% minimaal 12 keer per jaar. De favoriete sporten van deze leeftijdsgroep zijn:

fitness

hardlopen

fietsen

tennis

zwemmen

wandelsport

In de groep 65- tot 79-jarigen sport 44% minimaal 12 keer per jaar. De favoriete sporten van deze leeftijdsgroep zijn:

fitness

zwemmen

tennis

wandelsport

fietsen

Fitness staat bij beide leeftijdsgroepen duidelijk op nummer één. Steeds meer 55-plussers weten fitnesscentra te vinden, zegt brancheorganisatie van erkende sport- en bewegingscentra NL actief

Er zijn nog veel meer sporten die ze voor ouderen aanbieden. CHECK DE VOLGENDE DIA

Stichting; Oldstars

Ga eens naar de site; https://oldstars.nl/

Welke old stars sporten vind je hier?