Eco H3 monopolie-oligopolie

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Doelen van de les

Aan het einde van de les: 

• Kun je de bijzonderheden van de marktvorm 'oligopolie' uitleggen en vergelijken met de markt van volkomen concurrentie en monopolie .
• Kun je beschrijven welke toetredingsbarrières een oligopolie heeft. 
• Kun je uitleggen waarom een oligopolie 'toetredingbarrières heeft en  welke impact dit heeft op de markt. 
• Kun je uitleggen hoe het gedrag van producten is op de markt en waarom dit tot een prijzenoorlog kan leiden. 

Wat is je bijgebleven over de
werking van de markt van het
experiment van gisteren?

Oligopolie

Weinig aanbieders

Moeilijke toetreding (barrières) door: 

• Hoge investeringen
• Schaalvoordelen
• Verzonken kosten 

Schaalvoordelen

Schaalvoordelen: Op grote schaal producten maken leidt tot lagere kosten per product. Door hoge investeringen hebben bedrijven vaak grote constante kosten. Met grotere productie verdelen ze de constante kosten over meer producten. Dit leidt tot lagere kosten per product. 

Verzonken kosten

Verzonken kosten ('sunk costs'): er zijn veel investeringen gedaan. Echter zijn er niet genoeg klanten/prijzen te laag om de kosten terug te verdienen. Echter is de investering al uitgegeven. Dit geld noemen ze 'verzonken kosten.  

Octrooi / patent

• Veel innovaties:
  voorkomen toetreding, voorblijven concurrentie
• Innovaties kosten veel geld
• Octrooi of patent: hiermee heb je het alleen recht op productie. 
• Bijv. geneesmiddelen

Wat is het gevolg van een octrooi/patent voor de markt?

Marktvormen

	# aanbieders (veel/weinig/één)	Homogeen/ heterogeen	Transparant (ja/nee)	Makkelijke toetreding (ja/nee)
Volledige mededinging	veel	homogeen	ja	ja
Monopolie	één	homogeen	nee	nee
Oligopolie	weinig	homogeen/ heterogeen	ja/nee	nee
Monopolistische concurrentie	veel	heterogeen	redelijk	ja

Plaats de vier marktvormen in volgorde van veel concurrentie op de markt tot weinig tot geen concurrentie op de markt.

Oligopolie

Monopolie

Volkomen concurrentie

Monopolistische concurrentie

Hieronder staan vijf marktvormen. Geef van elke martkvorm aan of het gaat om een monopolie of een oligopolie. Sleep de zinnen naar de juiste plek.

Monopolie

Oligopolie

Uitgifte van rijbewijzen

Internet

NS

Microsoft

Onderwijs

'Supermarktoorlog tussen Jumbo uit Veghel en Albert Heijn begonnen'

Zelf aan de slag

Hoofdstuk 3 'Oligopolie en monopolistische concurrentie'

Lezen blz. 28 t/m 30

Maken 3.1 t/m 3.5

Vraag 2.8

a) Waar snijdt MO met MK. 

b) MO=MK; -2q+30 = 10; vergelijking oplossen: Q=10

c) Q invullen in collectieve vraagfunctie (vraag 2.6):
Qv = -P+30

Twee opties:

1) -P+30 = 10; P=20

2) Qv omzetten naar P:
Q = -P + 30 wordt dan P = -Q + 30: P = -10+30 = 20

Vraag 2.8

d) Hoe hoog is GTK bij Q van 10? 

e) Winst per stuk = (GO-GTK)
GTK berekenen bij Q = 10;
TK = 10Q + 45; 10x10+45 = 145
GTK = 145 / Q = 145/10 = 14,50

GO berekenen: TO/Q = (PxQ)/Q = P = 20

Winst per stuk = GO-GTK = 20-14,50 = 5,50

f) Maximale winst = 5,50 x Q = 5,50 x 10 = 55 

of TO-TK

 

Monopolistische concurrentie

Aan het einde van de les:

Kun je de kenmerken noemen en onderscheid met andere marktvormen

Kun je uitleggen waarom op zo'n markt weinig winst gemaakt wordt. 

Marktvormen

	# aanbieders (veel/weinig/één)	Homogeen/ heterogeen	Transparant (ja/nee)	Makkelijke toetreding (ja/nee)
Volledige mededinging	veel	homogeen	ja	ja
Monopolie	één	homogeen	nee	nee
Oligopolie	weinig	meestal heterogeen	ja/nee	nee
Monopolistische concurrentie

Plaats de vier marktvormen in volgorde van veel concurrentie op de markt tot weinig tot geen concurrentie op de markt.

Oligopolie

Monopolie

Volkomen concurrentie

Monopolistische concurrentie

Zelf aan de slag

Hoofdstuk 3 'Oligopolie en monopolistische concurrentie'

Lezen blz. 31 t/m 35

Maken 3.6 t/m 3.8

Wat was ook alweer een oligopolie? 

Welke kenmerken heeft een oligopolie? 

Aantal aanbieders

Toetreding?

Soort product? 

Andere bijzonderheden? 

Kartelvorming

Prijsafspraken maken?

Mag dat?

Waarom wel/niet? 

BMW, VW, Audi en Porsche

Brussel geeft automakers kartelboete van 875 miljoen euro

KLM verliest hoger beroep en moet Europese kartelboete betalen

ondernemersplein.kvk.nl