Beschouwende teksten 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Schrijfvaardigheid V4

Wat gaan we doen?

• leerdoel: na deze lessenserie kun je een samenhangende, begrijpelijke tekst schrijven
  
• in vervolgopleiding en daarna baan > regelmatig teksten schrijven
  
• In V4 > een beschouwende tekst
  
• aan het einde van deze lessenserie inleveren via Magister > cijfer (weging 4)
  
• voorbereidingsproces weegt mee bij het uiteindelijke cijfer > alle opdrachten die je tussentijds maakt in reader
  

Lesdoel deze les

• Ik herken de vaste structuren en vaste (stijl)kenmerken van een beschouwing

Wat weet je nog van...

Beschouwende teksten?

Beschouwen als tekstdoel is: A volledig objectief, B overwegend objectief, C volledig subjectief, D overwegend subjectief?

1. volledig objectief
2. overwegend objectief
3. volledig subjectief
4. overwegend subjectief

Met een beschouwing wil je als schrijver: A activeren, B overtuigen, C opiniëren, D informeren

1. activeren
2. overtuigen
3. opiniëren
4. informeren

Bij een beschouwing zijn bronnen A niet belangrijk, of B wel belangrijk

1. bronnen niet belangrijk
2. bronnen wel belangrijk

welke weerlegt tegenargumenten? A betoog, B beschouwing, C uiteenzetting, D column

1. betoog
2. beschouwing
3. uiteenzetting
4. column

Vink aan: welke vaste tekststructuren passen bij een beschouwing? A probleem-oplossing, B stelling-argumenten, C voor- en nadelenstructuur, D verklaring

1. probleem-oplossingsstructuur
2. stelling-argumentenstructuur
3. voordelen-nadelenstructuur
4. verschijnsel-verklaringsstructuur

Beschouwing

• onderwerp is een probleem of een kwestie
  
• in tekst duidelijk: welk probleem of welke kwestie? 
  
• je belicht je het onderwerp van verschillende kanten
  
• opiniërende tekst: je wilt de lezer over iets laten nadenken
  
• slot van een beschouwing: afweging + evt. aanbeveling > hoe tot een keuze, een oplossing van het probleem te komen
  

Opbouw beschouwing

Zoals altijd: inleiding, kern, slot. 

• Inleiding: probleem, vraag, situatie, gebeurtenis.
• Kern: meerdere alinea's met meerdere mogelijke visies. 
• Slot: open einde, want meerdere verklaringen, antwoorden of oplossingen.

En de vaste tekststructuren dan...?

Vaste tekststructuren

• Vast patroon in een tekst dat een aantal vaste vragen beantwoordt
• Helpt je bij het doorgronden van langere en ingewikkelde teksten (en het schrijven ervan!)

Bij beschouwingen zien we: 

1. probleem-oplossingsstructuur
2. verschijnsel-verklaringsstructuur
3. voor-en-nadelenstructuur
   

Probleem-oplossingsstructuur

1. Inleiding: wat is het probleem? bijv. de toename van het autoverkeer.
2. Middenstuk: waarom is dat een probleem? wat zijn de gevolgen? welke oorzaken zijn er? welke oplossingen zijn er?
3. Slot: wat is de beste oplossing?

Verschijnsel-verklaringsstructuur

1. Inleiding: welk verschijnsel vraagt om een verklaring? bijv. het eetgedrag van jongeren
2. Middenstuk: welke kenmerken heeft het verschijnsel? welke verklaringen/oorzaken/redenen zijn ervoor te geven?
3. Slot: wat is de hoofdgedachte van de beschouwing kort samengevat? 

Helder formuleren

• belangrijk dat je lezer je tekst goed kan volgen > hoe?
• schrijven in hele zinnen (en niet in woordgroepen)
  
• geen losse zinnen aan elkaar plakken, maar verbinden op een nette manier 
  
• zinnen hebben samenhang: een nieuwe zin sluit logisch aan op de vorige zin 
  

Aan de slag!

• maken opdr. helder formuleren
  
• 1 A t/m H in reader schrijfvaardigheid blz. 5 - 7 
  
•  huiswerk donderdag 1-4
  

Voor-en-nadelenstructuur

1. Inleiding: beschrijving verschijnsel met positieve en negatieve kanten. Bijvoorbeeld: jongeren zitten steeds meer op hun smartphone.
   
2. Middenstuk: welke voor- en nadelen zijn er?
   
3. Slot: wat is de afweging, conclusie of samenvatting?