les 1

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 2 

Winst en verslaggeving

Pak je boek, schrift, een pen en je rekenmachine, 

                                            kauwgom in de prullebak

• 
  
• ik bespreek kort paragraaf 2.1
• zelfstandig werken aan de opdrachten van paragraaf 2.1
• waarbij we starten met het werken in absolute stilte
• we sluiten de les af met een aantal controle vragen

Deze les

2.1 kosten en opbrengsten

Dit betaal je                                                                  Dit krijg je

Handelsonderneming

kopen producnten in en verkopen die door

Industriële onderneming

maken mbv grondstoffen zelf een product

Diestverlenende onderneming:

werken in opdracht van een klant

Makelaar

Aannemer

Inkoop(kosten)

• Handelsondernemingen:
• Houden zich bezig met het kopen en verkopen van goederen zonder dat de goederen worden bewerkt. 
• Inkoopwaarde is de prijs van de ingekochte goederen.

• Industriele ondernemingen: 
• Houden zich bezig met het kopen van grondstoffen en halffabrikaten. Hier maken zij nieuwe producten van. 
• Inkoopwaarde is de prijs van de grondstoffen / halffabrikaten.

Personeel(skosten)

• Brutoloon , nettoloon + loonkosten (hebben we het al gehad!) 
• Kosten proberen zo laag mogelijk houden, dit kan door:
• - mechanisatie
• - automatisering
• - robotisering
• Door deze drie stijgt de arbeidsproductiviteit: mensen kunnen meer doen

(kosten) Vaste activa

Vaste activa:  alles wat je nodig hebt als je een bedrijf gaat starten, de spullen moeten wel langer als 1 jaar meegaan.

Bijvoorbeeld: een kast, een auto, een machine

Niet goed: koffie, wc-papier.

Deze vaste activa gaan niet een leven lang mee: je moet ze t.z.t. vervangen, hier ga je alvast geld voor opzij leggen: AFSCHRIJVEN

Afschrijven

Afschrijven per jaar = Waardevermindering per jaar van een machine/auto (kapitaalgoed)

Aanschafwaarde = aankoopprijs

Restwaarde           = waarde bij inruil

Gebruiksduur       = aantal jaren dat je het gebruikt

            Formule =   (aankoopprijs - restwaarde) : aantal jaar

Afschrijving 

NU

OVER 10 JAAR

• € 30.000
  

• € 4.000
  

• Afschrijving per jaar = (aanschafprijs - restwaarde) : aantal jaren
• De bus is in 10 jaar tijd (30.000 - 4000) € 26.000 minder waard geworden. 
• De afschrijving per jaar: € 26000 : 10 = € 2.600

Afschrijving=

de jaarlijkse waardevermindering van een kapitaalgoed

Geld

• voor het bedrag typ je €
• geld heeft 2 decimalen
• tussen de helen en decimalen schrijf je een , 
• op je rekenmachine is dit de .
• bij duizendtallen noteer je een .
• is een bedrag in hele euro's: dan achter de , een -

Huiswerk volgende les 

Doornemen 

     paragraaf 2.1 (blz 50)

Maken 

     alle opdrachten van deze 

     paragraaf (2.1 t/m 2.4)!

Sleep de juiste begrippen naar de juiste omschrijving

Industriële onderneming

Handelsonderneming

Dienstverlenende onderneming

Onderneming die van ingekochte grondstoffen en halffabricaten nieuwe goederen maakt

Onderneming die goederen inkoopt en ze in dezelfde staat doorverkoopt. 

Meestal ondernemingen die arbeid beschikbaar stellen, die ruimte verhuren, of tegen een afgesproken bedrag een opdracht uitvoeren.

Arbeidsproductiviteit

1. De productie per machine in een bepaalde tijd
2. De productie per bedrijf
3. De arbeid per bedrijf
4. De productie per werknemer in een bepaalde tijd

Wat zijn loonkosten werkgever?

1. nettoloon werknemer + premies werkgever
2. nettoloon werknemer - premies werkgever
3. brutoloon werknemer -premies werkgever
4. brutoloon werknemer + premies werkgever

Nina heeft een bloemenwinkel. Ze heeft allerlei bedrijfskosten. Hierna staan enkele voorbeelden.

Wat is een voorbeeld van inkoopkosten?

1. De kosten van de aanvoer van bloemen.
2. De kosten van het bezorgen van bloemen bij klanten.
3. De kosten van het verzorgen van bloemen.
4. De kosten van haar personeel

Wat is de afschrijving?

1. Waardevermindering van kapitaalgoederen
2. Waardervermeerdering van kapitaalgoederen
3. Restwaarde van kapitaalgoederen
4. Aanschafprijs van kapitaalgoederen

Wat is de formule voor afschrijven?

1. (nieuwwaarde + restwaarde) : gebruiksduur
2. (nieuwwaarde -restwaarde) x gebruiksduur
3. (nieuwwaarde - restwaarde) : gebruiksduur
4. (nieuwwaarde + restwaarde) x gebruiksduur

onder kosten van interest vallen

1. de rente die je moet betalen over je lening
2. de rente die je krijgt als je geld spaart
3. zowel de rente die je ontvangt als de rente die je betaalt
4. je ontvangen rente min je betaalde rente

Opgave 2.1

a) omzet = afzet x verkoopprijs

    100 x 75 = € 7.500,-

b) omzet = 120 x 70 = € 8.400,-

c) verkoopprijs = omzet / afzet

    5700 / 60 = € 95,-

d) omzet = 6 x 500 + 8 x 750 + 11 x 1580 = € 26.380,-

vervolg opgave 2.1

e) 1,4 + 6: kosten diensten van derden

    2: personeelskosten

    3: inkoopwaarde

    5: interestkosten (rente)

    7: afschrijvingskosten 

Opgave 2.2

a) verkoopprijs = omzet / afzet  

    1280000 / 32000 = € 40,-

b) 40 - 10% van 40 = € 36,-

c) benodigde afzet = 1280000 / 36 = 35.556

    (afronden op een heel getal!)

d) verwachte afzet: 32000 x 1,15 = 36.800

    verwachte omzet: 36800 x 36 = € 1.324.800,-

    De omzet is dus gestegen met 3,5%

    (N-O/Ox100 = 1324800-1280000 / 1280000 x 100)

vervolg opgave 2.2

e) 4% van 400000 = € 16.000,-

f) De jaarlijkse aflossing = 400000 / 25 = € 16.000,-

    Totale uitgaven 4e jaar:

    - interestkosten                          € 14.080,-

      4% van (400000 - 3x16000)

    - aflossing                                  € 16.000,-

                                                     € 30.080,-

Opgave 2.3

a) Machine: (50000 - 5000 / 10)              = € 4.500,-

    Kantoorinrichting: (40000 - 3000 / 10) = € 3.700,-

    Computers: (15000 - 900 / 3)              = € 4.700,-

    Koffieautomaat (1300 - 100 / 8)           = €    150,-

b) 50000 - 5 x 4500 = € 27.500,-

c) De ontwikkeling van computers gaat snel.

    Er komen regelmatig snellere computers met meer

    mogelijkheden, waardoor de oude computers minder

    waard worden. Ook is de werkelijke levensduur vaak

    relatief kort.

   

vervolg opgave 2.3

d) Klimaatbeheersing: restwaarde = € 3.500,-

    (62000 - 9 x 6500)

    Inventaris kantoor: levensduur = 6 jaar

    (totale afschrijving = 52600 - 4000 = 48600

    levensduur = 48600 / 8100)

    Spuitcabine (12 x 8200 + 6600) = € 105.000,-

    Inventaris magazijn: levensduur = 7 jaar

    (totale afschrijving = 27600 - 2400 = 25200

    levensduur = 25200 / 3600)

    Inventaris werkplaats (84000 - 6x12800) = € 7.200,-

vervolg opgave 2.3

e) de afschrijvingskosten zijn per km € 0,40

    (80000 / 200000)

Jaar	Waarde begin jaar	Afschrijvingskosten	Waarde einde jaar
1	€ 80.000,-	0,40 x 20000 = € 8.000,-	€ 72.000,-
2	€ 72.000,-	0,40 x 32000 = € 12.800,-	€ 59.200,-
3	€ 59.200,-	0,40 x 25000 = € 10.000,-	€ 49.200,-

Opgave 2.4

a) Afschrijvingskosten: de investeringen nemen toe.

    Deze brengen extra afschrijvingskosten met zich mee

    Rentekosten: machines worden vaak gekocht met

    geleend geld, hierover moet rente worden betaald

    Energiekosten: machines verbruiken stroom

    Onderhoudskosten: meer, duurdere of complexere

    machines hebben meer onderhoud nodig

vervolg opgave 2.4

b) 2010 Per week produceerde één werknemer

    1680000 / 1200 = 1400 pakken koeken

    Per uur is dit 1400 / 40 = 35 pakken

    2022 Per week produceerde één werknemer

    3800000 / 1900 = 2000 pakken

    Per uur is dit 2000 / 40 = 50 pakken

    De stijging is 42,9% (50 - 35 / 35 x 100) 

vervolg opgave 2.4

c) 2010 De loonkosten per werknemer waren € 520,-

    In één week produceerde één werknemer

    1400 pakken koekjes

    De loonkosten per pakje: 520 / 1400 = € 0,37

    2022 De loonkosten per werknemer waren € 600,-

    In één week produceerde één werknemer

    2000 pakken koekjes

    De loonkosten per pakje: 600 / 2000 = € 0,30

vervolg opgave 2.4

d) 1, 3, 4 en 5 stijgt

     2 daalt