Vitus HW LU

• Onderwijswetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Verdieping LessonUp

zelfstandig werken

Differentiatie - autonomie

Kies je eigen route:

TPACK

Wijze lessen

De 6 rollen van de leraar

pedagogical knowledge

Je vakdidactische kennis. Jij weet het beste HOE je jouw vak het beste aan je leerlingen kunt overdrage. Dit heb je in de opleiding geleerd en ervaar je in je dagelijkse lessen.

content knowledge

Wat leer jij aan je leerlingen? Welke vakinhoud is belangrijk?

technological knowledge

Welke ondersteuning gebruik jij om je vakinhoud over te dragen aan je leerlingen?

Context

Hoe ziet je dagelijkse lespraktijk eruit? Hebben je leerlingen een eigen device? Heb je ze altijd het laatste uur? Na LO of juist aan het begin van de week? Deze context heeft invloed op je les.

Sweet spot

Wanneer je een afgewogen keuze maakt op basis van je vakinhoud, je didactisch handelen en de toevoeging van technologie om het leren van je leerlingen te verbeteren.

Het TPACK model bestaat uit [....1....] verschillende onderdelen. De [.......2.......] knowledge gaat over de kennis die je hebt over hoe je iets moet aan leren aan je leerlingen. De [.......3.......] knowledge gaat over de vakinhoudelijke kennis die je bezit. Bij [.......4.......] knowledge gaat het om het zien van de meerwaarde van technologie voor het leren van leerlingen.

drie

vier

pedagogical

content

Technological

TPACK - meer achtergrond

TPACK integratie van ICT in het onderwijs

Digitale didactiek - TPACK

Doedactiek

00:08

Waar kun je het TPACK model goed voor gebruiken?

00:49

Welke vergelijkbare toepassingen zoals Kahoot! ken jij?

01:18

Welk voorbeeld van een duurzame inzet van technologie voor het leren van leerlingen ken jij?

01:59

Hoeveel jaar zat er tussen het oorspronkelijke model en de verfijning?

1. 10 jaar
2. 15 jaar
3. 20 jaar
4. geen idee

TPACK - en nu?

Wat is de meerwaarde van deze kennis?

Op welke manier ga jij deze kennis toepassen in je lessen?

Wat doe jij al?

Wat ga jij nu anders doen?

Welke stappen ga je zetten?

OPDRACHT: ontwerp een les, onderbouw duidelijk op welke manier jij TPACK hebt ingezet.

Wijze lessen

Inzichten uit de wetenschap

1. Het werkgeheugen heeft een beperkte capaciteit.
2. De expert denkt anders dan de beginner.
3. Generieke vaardigheden aanleren: het doel is niet altijd het middel.
4. Leren niet helemaal hetzelfde als presteren.
5. Wat de meest effectieve leraren doen is....gewoon goed lesgeven.
   

12 bouwstenen voor effectieve didactiek

1. activeer relevante voorkennis.

Wat je al weet bepaalt wat en hoe snel je leert. Nieuwe informatie wordt beter onthouden wanneer ze kleeft aan voorkennis.

Herhaal op een actieve wijze de voorkennis die de leerling nodig heeft om de nieuwe leerstof te begrijpen.

Bied een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van je les.

Video: hoe activeer ik relevante voorkennis

2. geef duidelijke, gestructureerde en uitdagende instructie.

De tijd die gespendeerd is aan duidelijke gestructureerde en uitdagende instructie is van belang.

Afgebakende lesfasen en doelen brengen structuur.

Stel uitdagende doelen waar je veel verwacht van elke leerling

Een warm leerklimaat motiveert je leerlingen.

3. gebruik voorbeelden.

Op het moment dat leerlingen hun eerste stappen zetten in het verwerven van nieuwe kennis of vaardigheden, is het effectief om te werken met voorbeelden.

Gebruik uitgewerkte voorbeelden die uitleggen hoe een oefening wordt opgelost.

Demonstreer een nieuwe vaardigheid aan je leerlingen.

Illustreer de leerstof met concrete voorbeelden.

Hoe integreer ik goede voorbeelden in mijn online les?

4. combineer woord en beeld.

Leerlingen slaan informatie die zowel via woorden als beelden wordt gepresenteerd, gemakkelijker op dan wanneer alleen maar woorden worden gebruikt.

Verrijk woorden met beelden maar zorg niet voor overbelasting.

Hou rekening met de multimedia-principes in je lessen

5. laat leerstof actief verwerken.

Productieve strategieën verplichten de leerling om leerstof te herkneden tot een nieuw product. Een leerling onthoudt meer door productieve strategieën te gebruiken dan wanneer die de leerstof op een meer passieve wijze 'consumeert'.

Gebruik uitgewerkte voorbeelden die uitleggen hoe een oefening wordt opgelost.

Demonstreer een nieuwe vaardigheid aan je leerlingen.

Illustreer de leerstof met concrete voorbeelden.

6. achterhaal of de hele klas het begrepen heeft.

Door regelmatig na te gaan of de leerlingen hebben begrepen van wat je beoogt met je les, houd je je leerlingen betrokken en blijft de focus liggen op verder leren.

Stel regelmatig vragen die informatie opleveren over de mate van begrip.

Staar je niet blind op een bepaalde prestatie van leerlingen op een bepaald moment in je les: leren is langetermijnwerk

Hoe check ik of de hele klas mee is

7. ondersteun bij moeilijke opdrachten.

Wanneer leerlingen opdrachten nog niet zelfstandig aan kunnen, is tijdelijke, individuele en aanpasbare steun (scaffolds) van de leraar noodzakelijk.

Begeleid leerlingen wanneer ze hun eerste stappen in de leerstof zetten.

Naarmate de leerling bekwamer wordt, vermindert de ondersteuning van de leraar.

Bied zelfstandige oefenkansen wanneer je de leerlingen daartoe in staat acht.

8. spreid oefening met leerstof in tijd.

Voor het onthouden en toepassen van de leerstof is het beter dat de oefeningen verspreid in de tijd over meerdere kortere oefensessies aan bod komen dan dat de leermomenten in één lange oefensessie geconcentreerd zijn.

Zorg dat basisvaardigheden en -kennis op meerdere momenten in het schooljaar worden geoefend.

Geef huiswerk waarbij eerder geziene leerstof aan bod komt.

Start de les met een herhaling van eerdere leerstof.

9. zorg voor afwisseling in oefentypes.

Door te variëren in oefeningentypes en inhouden kunnen leerlingen leren om verschillende oplossingsstrategieën te gebruiken. Daarnaast doet verandering van spijs ook eten.

Wissel gelijkaardig uitziende oefentypes af.

Wissel uitgewerkte voorbeelden af met gewone oefenen en deels-uitgewerkte voorbeelden.

Zet productieve strategieën afwisselend in.

10. gebruik toetsing als leer- en oefenstrategie.

Wanneer leerlingen oefenen om actief informatie op te halen uit hun geheugen (retrieval practice), versterkt hun geheugen meer in vergelijking met passievere technieken zoals herlezen.

Geef regelmatig oefentoetsjes in de vorm van een quiz bij aanvang of slot van de les.

Elke opdracht waarbij je leerlingen informatie laat herinneren, is een geslaagd voorbeeld van retrieval practice.

11. Geef feedback die leerlingen aan het denken zet.

Feedback geeft informatie waar leerlingen staan en geeft leerlingen houvast bij het werken en behalen van de leerdoelen. Als de feedback de leerlingen niet aan het denken en in actie zet, is feedback ineffectief en is eerst iets anders nodig.

Geef feedback die leerlingen aanzet tot 'detective-werk'.

Directe feedback is belangrijk bij de start van het leerproces.

Als leerlingen de feedback (nog) niet begrijpen, is extra instructie om de kennis te versterken zinvoller.

Hoe geef ik feedback die leerlingen aan het denken zet?

12. Leer leerlingen effectief leren.

De bouwstenen kunnen gebruikt worden om lessen effectiever, efficiënter en aangenamer te maken, maar er zijn ook vele handvatten voorhanden die leerlingen helpen hoe zij zelf hun leren op een efficiënte, effectieve en aangename wijze kunnen organiseren.

Leer leerstrategieën expliciet aan.

Koppel leerstrategieën telkens aan concrete inhouden. Leerlingen leren door iets te leren.

Wijze lessen - meer achtergrond

Download het gratis boek

12 bouwstenen versterkt met behulp van leertechnologie

Wijze lessen - en nu?

Wat is de meerwaarde van deze kennis?

Op welke manier ga jij deze kennis toepassen in je lessen?

Wat doe jij al?

Wat ga jij nu anders doen?

Welke stappen ga je zetten?

OPDRACHT: ontwerp een les, onderbouw duidelijk voor welke van de 12 bouwstenen jij kiest en hoe je die vormgeeft.

De 6 rollen van de leraar

6 rollen van de docent

De gastheer

De presentator

De didacticus

De pedagoog

De afsluiter

De coach

De gastheer

contact maken

Meer informatie

De presentator

Leiding nemen

meer informatie

De pedagoog

goede voorbeeld

meer informatie

De didacticus

faciliteert het leerproces

meer informatie

De afsluiter

Heb je geleerd? 

meer informatie

De coach

de leerling stuurt zijn eigen leerproces

meer informatie

De 6 rollen - en nu?

Wat is de meerwaarde van deze kennis?

Op welke manier ga jij deze kennis toepassen in je lessen?

Wat doe jij al?

Wat ga jij nu anders doen?

Welke stappen ga je zetten?

OPDRACHT: ontwerp een les, onderbouw duidelijk op welke manier jij de 6 rollen vormgeeft.

Wil je een toets?

dat kan, hij staat voor je klaar!