6.2 Vorsten en verlichte ideeën A

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

De Tijd van Pruiken en Revoluties

6.2 vorsten en verlichte ideeën

Terugblik

Belangrijke onderwerpen:

God

Wonderen werden steeds vaker wetenschappelijk verklaard (zonsverduisteringen, kometen)

Heksen en geesten staan nergens in de bijbel vermeld 

De bijbel klopte dus niet altijd en zal dan niet het woord van God zijn

Daarom geen mensen vervolgen om religie

Terugblik

Belangrijke onderwerpen:

God

Verlichte denkers waren vaak nog gelovig

natuurondezoek moest laten zien hoe knap God de wereld had gemaakt (Verlicht optimisme)

Voltaire  en Spinoza kwamen tot een 'mechanistisch wereldbeeld' 

Terugblik

Belangrijke onderwerpen:

Politiek en staat

1. John Locke > Mensen hebben natuurlijke rechten. Een sociaal contract was nodig om bezit en vrijheid te behouden

2. Rousseau was radicaler > volkssoevereiniteit, de overheid werkt voor de mensen 

3. Montesquieu > Trias Politica

Lesdoelen

Na het bestuderen van de paragraaf kun je: 

• uitleggen hoe het bestuur van een verlicht vorst verschilde van het bestuur van een absoluut vorst;
  
• beredeneren waarom een verlicht vorst niet alle verlichte idealen doorvoerde

Verlicht absolutisme

Verlichte hervormingen van Frederik van Pruisen:

- Religieuze vrijheid

- Stimuleren kunst en wetenschap

- beperking lijfstraffen

- scholing kinderen

Verlicht absolutisme

Verlichte hervormingen van Frederik van Pruisen:

- Religieuze vrijheid

- Stimuleren kunst en wetenschap

- beperking lijfstraffen

- scholing kinderen

Verlicht absolutisme

absolute hervormingen van Frederik van Pruisen:

- nationaal wetboek

- moderne bureaucratie

- ambtenaren ipv edellieden

Verlicht absolutisme

2 redenen:

1. Verbeteren van de samenleving volgens verlichte ideeën

2. Frederik baseerde zijn macht op ratio: hij was 'de eerste dienaar van de staat'. 

Grenzen aan de hervormingen

Enerzijds een welvarende, moderne, rechtvaardige samenleving. 

Anderzijds lijfeigenschap nog steeds toegestaan om de adel te vriend te houden. (Hoge functies in het leger.)

Grenzen aan de hervormingen

Voordelen van verlichte hervormingen:

Beter onderwijs en eerlijker rechtspraak.

Nadelen van verlichte hervormingen:

Dit leidde bij sommige groepen tot onzekerheid: oude voorrechten werden afgeschaft, er werd een moderne bureaucratie ingevoerd en de positie van de kerk veranderde.

Huiswerk

Je maakt paragraaf 6.2 tm vraag 4.