6.2 Vorsten en verlichte ideeën B

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

De Tijd van Pruiken en Revoluties

6.2 vorsten en verlichte ideeën

Terugblik

Verlicht absolutisme

Verlichte hervormingen van Frederik van Pruisen:

- Religieuze vrijheid

- Stimuleren kunst en wetenschap

- beperking lijfstraffen

- scholing kinderen

Terugblik

Verlicht absolutisme

absolute hervormingen van Frederik van Pruisen:

- nationaal wetboek

- moderne bureaucratiie

- ambtenaren ipv edellieden

Terugblik

Verlicht absolutisme

2 redenen:

1. Verbeteren van de samenleving volgens verlichte ideeën

2. Frederik baseerde zijn macht op ratio: hij was 'de eerste dienaar van de staat'. 

Terugblik

Grenzen aan de hervormingen

Enerzijds een welvarende, moderne, rechtvaardige samenleving. 

Anderzijds lijfeigenschap nog steeds toegestaan om de adel te vriend te houden. (Hoge functies in het leger.)

Terugblik

Grenzen aan de hervormingen

Voordelen van verlichte hervormingen:

Beter onderwijs en eerlijker rechtspraak.

Nadelen van verlichte hervormingen:

Dit leidde bij sommige groepen tot onzekerheid: oude voorrechten werden afgeschaft, er werd een moderne bureaucratie ingevoerd en de positie van de kerk veranderde.

Lesdoelen

Na het bestuderen van de paragraaf kun je: 

• met voorbeelden uitleggen dat er in de 18e eeuw een publieke opinie ontstond;
  
• verklaren waarom in Frankrijk, de Nederlandse Republiek en Groot-Brittannië verschillend werd omgegaan met de kritische mening van burgers.

Verspreiding van verlichte ideeën

1 Door boeken en tijdschriften raakten verlichte ideeën toegankelijk voor een grote groep. 

2 Groepen burgers bediscussieerden in verenigingen wetenschappelijke en maatschappelijke problemen.

3 In koffiehuizen van rijke dames besprak men nieuwe ideeën in de literatuur en wetenschappelijke ontdekkingen.

Dit leidde tot een publieke opinie

Frankrijk

In Frankrijk werden absoluut vorsten gesteund door adel en geestelijken > Ancien Régime 

Hier was censuur op kritiek; boeken werden gecontrolleerd, verlichte filosofen werden verbannen. 

Groot-Britannië en de Republiek 

In de Republiek en Groot-Brittannië bestond een grotere vrijheid van drukpers. 

Daar werden ideeën en teksten die in Frankrijk verboden waren, vertaald en gedrukt. 

Vervolgens werden ze naar Frankrijk gesmokkeld.

Huiswerk

Je maakt paragraaf 6.2 helemaal.