BS2 + BS3

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Verteringstelsel

Planning

-herhaling bs 1     5 min

- bs 2 + 3    20 min

- herhalingsvragen 10 min

-zelfstandig werken 15 min

voedingsmiddel

voedingsstof

aardappel

koolhydraten

ijzer

pizza

sinaasappel

eiwit

eigeel

spinazie

voedingsvezel

vlees

Koolhydraten zijn...

1. alleen bruikbaar als brandstof
2. bruikbaar als brandstof en bouwstof
3. alleen te gebruiken als bouwstof

eiwitten verteren: sleep de termen naar de juiste plaats

afgebroken

 tot

afgebroken

 tot

opname in het bloed

di/tripeptiden

aminozuren

polypeptide

Wel of niet verteren?

Moeten deze voedingsstoffen wel of niet worden verteerd?

wel verteren

niet verteren

koolhydraten

eiwitten

mineralen

vitaminen

vetten

water

voedingsvezels

het molecuul uit de afbeelding behoort tot de ...

1. sachariden
2. peptiden
3. lipiden

Doelstelling

Je moet de organen van het verteringsstelsel kunnen noemen met hun functies en kenmerken

Je moet de verteringssappen kunnen noemen met hun functies

Vertering: intracellulair of extracellulair

• - fagocytose ?
• - maag ?

Slikreflex

Als je slikt:

* Huig sluit de neusholte af

* Strotklep sluit de luchtpijp af

Amylase -> vertering zetmeel

Kauwen

Slokdarm

Amylase blijft werkzaam.

kringspieren (lengte en kringspieren) verplaatsen voedsel.

Slokdarm en maag worden afgesloten van elkaar door een kringspier

De maag

- Maagsapklieren produceert maagsap (water, zoutzuur (HCl), eiwitverterende enzymen.

-  HCl: Dood bacterien en andere ziekte verwekkers

-Slijmproducerende cellen beschermen maagwand tegen zoutzuur en enzymen.

-Onderaan de maag zit een  kringspier, zogehete Maagportier. 

HCl

Slijm

kringspier  =

(net zoals anus)
 

12-vingerige darm

- Eerste deel van je dunne darm.

Alvlees klier geeft enzymen af aan 12-vingerige darm voor de vertering van eiwitten, vetten en koolhydraten.

-  Lever produceert gal. Gal wordt opgeslagen in de galblaas. Afvoerbuis transporteert gal naar 12 vingerige darm

- Afvoerbuis alvleesklier: alvleessap

Lever en Gal

- Lever maakt gal

-Gal emulgeert vet (=kleiner maken vet druppels)

- Ph daling zorgt voor samentrekking galblaas, gal komt vrij in 12vingerige darm
- Grote vetdruppels worden klein gemaakt = emulgeren

alvleesklier

De alvleesklier produceert alvleessap (enzym).

Alvleessap breekt eiwitten, zetmeel en vetten af.

Neutraliseert met  tot pH = 8 (licht basisch = optimaal voor enzymen)

Dunne darm

• Darmsapklieren -> Toevoegen enzymen laatste stap vertering

• Opname water, voedingsstoffen en verteringsproducten (resorptie)

Dikke darm

De dikke darm is 1,5 meter lang

In de dikke darm wordt vocht uit de onverteerde voedselbrij opgenomen (indikken).

wat hoort bij elkaar

lipiden

eiwitten

zetmeel 

(amylum)

lipase

amylase

pepsine

maltose

noem de functies van
kauwen

Welk onderdeel voorkomt dat drinken in je neusholte kan komen?

Wat is het nut van emulgeren van vetten?

Wat is de functie van de galblaas?

1. gal maken
2. gal opslaan
3. gal maken en opslaan

Wat is de goede volgorde van je spijsvertering?

1. slokdarm, maag, dikke darm, dunne darm
2. mondholte, slokdarm, dunne darm, maag
3. mondholte, slokdarm, maag, dunne darm
4. dikke darm, dunne darm, maag, mondholte

De peristaltische bewegingen
vinden plaats in .......
kies het beste antwoord

1. de mond, de dikke darm
2. de darmen, de maag en de slokdarm
3. de maag en de slokdarm
4. de mond en de maag

1. Vanuit de dikke darm worden water en
voedingsvezel aan het bloed toegevoegd
2.De niet-verteerde voedselresten verlaten het
lichaam via de anus

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

1. Vanuit de dunne darm worden de
verteringsproducten opgenomen in het bloed
2. Het alvleeskliersap helpt bij de vertering van
koolhydraten, eiwitten en vetten

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

1. Als de dikkedarm ontstoken is kun je diarree
krijgen
2. Als de maag geen maagsap produceert, blijven
slechte bacteriën in je maag leven

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Wat is een functie van de lever?

1. Hier wordt gal opgeslagen
2. Hier wordt gal gemaakt
3. Produceert leversap
4. Het leverzuur doodt bacteriën

1. Gal wordt gemaakt in de galblaas
2. Gal emulgeert vet, het maakt dat vet uit kleinere
bolletjes gaat bestaan

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Wat is een functie van maagzuur?

1. Het speelt een rol bij de vertering
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Smaakmaker
4. Een zuurder 'smaakje' toevoegen aan voedsel

Wat is de functie van alvleessap?

1. Verteren van alleen eiwitten
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Verteren van alleen vetten
4. Verteren van eiwitten, koolhydraten en vetten

Wat is een functie van maagzuur?

1. Het speelt een rol bij de vertering
2. Bacteriën afremmen
3. Smaakmaker
4. Verteren van eiwitten

Wat is de goede volgorde van je spijsvertering?

1. slokdarm, maag, dikke darm, dunne darm
2. mondholte, slokdarm, dunne darm, maag
3. mondholte, slokdarm, maag, dunne darm
4. dikke darm, dunne darm, mondholte, maag

1. De dunne darm kan wel 6 meter lang zijn
2. Dunnedarm-sap helpt bij de vertering van alle
soorten voedingsstoffen

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Welke voedingsstof kan niet direct door de dunne darmwand worden opgenomen?

1. Glucose
2. Vitaminen
3. Mineralen
4. Eiwitten

Hoe lang blijft je voedsel ongeveer
in je maag?

1. 4 minuten
2. 4 kwartier
3. 4 uur
4. 4 dagen

Aan de slag

• opdracht verteringsstelsel laten controleren
• maken 6 t/m 10 + 13 t/m 16

Doelstelling

Je moet de organen van het verteringsstelsel kunnen noemen met hun functies en kenmerken

Je moet de verteringssappen kunnen noemen met hun functies