De EGKS, EEG en EU zijn voorbeelden van samenwerkingsrelaties tussen staten. Deze staten maken afspraken over hun samenwerking in een verdrag: een contract tussen staten.
Lidstaat: staat die meedoet aan de samenwerking en het verdrag heeft ondertekend. De gedachte is dat bepaalde zaken nu eenmaal beter en efficiënter met alle lidstaten samen opgelost kunnen worden dan als staat afzonderlijk, denk aan grenscontroles, veiligheid en milieu.
Met het ondertekenen van een EU-verdrag en andere Europese verdragen verplicht Nederland zich aan een groot aantal afspraken te houden. Iedere lidstaat, en dus ook Nederland, geeft iets van de eigen zeggenschap over een bepaald onderwerp aan organisaties (Europese instellingen) die door het verdrag zijn ingesteld. Deze instellingen voeren een een deel van de wetgevende, bestuurlijke en rechtsprekende overheidstaak uit.