Les 3 Elektriciteit

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Bij het leukste vak van je leven

Doe alsjeblieft je mobiel in de telefoontas

Pak je spullen en zorg dat je startklaar bent!

Deze les:

Eerste uur:

Kijken naar wat wij vorige les(sen) gedaan hebben

Geleidbaarheid

Weerstand

Broodjesverhaal

1 stukje nieuwe uitleg

Opdrachten maken

Deze les:

Tweede uur:

Parallel en serie schakelingen vergelijken

Opdrachten van paragraaf 3 maken

Elektrische verschijnselen

Alle verschijnselen met lading noemen wij elektrische verschijnselen

+ & - trekken elkaar aan

+ & + stoten elkaar af

- & - stoten elkaar af

Atomen

Atoomkern is positief geladen, want protonen zijn positief en neutronen zijn neutraal

Buiten de kern bewegen elektronen, die zijn negatief

Als er extra lading op komt, wordt het atoom geladen

Geleider en isolator

Stroom gaat door een geleider, dat wil zeggen dat er gemakkelijk elektronen doorheen bewegen (metalen)

Een isolator is een stof waar geen elektronen vrij in kunnen bewegen, hier zal dan (bijna) geen stroom kunnen lopen

Stroom gaat van plus naar min, toch?

Voordat wij wisten dat er elektronen waren zeiden wij dat stroom van + naar - gaat.

Elektronen bewegen echter de andere kant op.

Maakt niet echt uit voor opdrachten

Voor tijdens het broodjes-verhaal

U = Spanning, hoeveelheid energie (een broodje)

I = stroomsterkte, de hoeveelheid deeltjes per sec die langs komen (leerlingen die ergens lopen)

R = Weerstand, waar energie verbruikt wordt (nieuw, het zijn deuren)

Batterij geeft de spanning aan de elektronen (kantine in het verhaal)

Voltmeter meet verschil in U tussen 2 plekken

Ampèremeter meet hoeveelheid stroom dat ergens voorbij komt

Infrarood wordt gebruikt om bijvoorbeeld je tv van zender te veranderen

Dit door een bepaald patroon te versturen die jouw tv dan ontvangt

Ook glasvezel gebruikt IR

Geleidbaarheid

Nieuwe grootheid + eenheid voor in de tabel

Geleidbaarheid = G

Dit is in siemens (S)

Geleidbaarheid

Draden hebben een bepaalde geleidbaarheid

Goede geleiders hebben een hoge geleidbaarheid

Hoe dikker een draad, hoe groter de geleidbaarheid

Hoe langer een draad, hoe lager de geleidbaarheid

Geleidbaarheid

G = I / U

Ofwel, I = G × U

Hoe hoger de stroomsterkte, hoe hoger de geleidbaarheid (logisch!)

Weerstand

Weerstand is (een soort van) het tegenovergestelde van geleidbaarheid

Hoe hoger de weerstand, hoe lager de geleidbaarheid. Ze zijn dus omgekeerd evenredig

ofwel,

G = 1 / R

Weerstand

Weerstand wordt gemeten in Ohm (Ω)

Je kan de weerstand uitrekenen via:

R = U / I

Hoe hoger de stroomsterkte, hoe lager de weerstand (logisch!)

Weerstand

Sommige weerstanden zijn niet-ohmse weerstanden

Dat houdt in dat ze niet voldoen aan de 'wet van ohm'

Dit kan om verschillende redenen, maar als er nooit iets aangegeven staat moet je uit gaan van ohmse weerstanden

Opdrachten maken

Maak de vragen 16 t/m 26 op bladzijde 84

Parallel en serie

Een serieschakeling is een schakeling waar je maar 1 'weg' hebt van spanningsbron naar spanningsbron

Een parallelschakeling is een schakeling waar je meerdere 'wegen' hebt van spanningsbron naar spanningsbron

Parallel en serie

Soms staan 2 (of meer) weerstanden 'in serie'  ook al staan ze in een parallelschakeling. Dat betekent dan dat er geen andere 'wegen' tussen zit

Parallel en serie

Bedenk voor elk van de volgende grootheden hoe ze zich gedragen in serie en daarna in parallel. Gebruik het broodjes verhaal om eventueel te helpen met denken

in serie:

I_totaal = I...

Lezen en opdrachten maken

Lezen paragraaf 3

Maak de vragen 31 t/m 41 op bladzijde 90