Triagewijzer ABCDE

• Triage
• MBO
• Studiejaar 1

Leerdoelen

• Ik kan benoemen wat de ABCDE inhoudt.
  
• Ik kan vragen stellen hoe ik de ABCDE uitvraag.
  
• Ik kan toelichten wat contextuele factoren zijn en waarom het belangrijk is deze te weten.
  

A	Airway	Luchtweg
B	Breathing	Ademhaling
C	Circulation	Bloedsomloop
D	Disability	Bewustzijn
E	Environment	Omstandigheden

Bedreigde D

• Reageert niet / niet te wekken
  
• Niet alert: suf / verward / verminderd aanspreekbaar
  
• Verlamming (gelaat op ledenmaten) / spraakstoornis: - Acuut ontstaan (korter dan 6 uur)

Patiënt zelf aan de telefoon

• Verward /suf

Bedreigde A

• Stikt
• Heeft zich verslikt en is benauwd
• Kan speeksel niet inslikken
• Ziet blauw
• Onrust /doodsangst

Patiënt zelf aan de telefoon

• Hoorbare ademhaling - bij inademen
• Ernstig benauwd: spreekt hortend - paar woorden

Bedreigde B

• Ademt niet
• Snelle ademhaling
• Trekt schouders op bij ademen
• Neusvleugelen
• Ziet blauw
•  Patiënt zelf aan de telefoon
• Ernstig benauwd: spreekt hortend - paar woorden
• Hoorbare ademhaling -bij uitademen
• Snelle ademhaling
• Vooral bij kinderen:
• Intrekking van de borstkas bij ademen
• Kreunende ademhaling
• Rustig kind na kortademigheid

Bedreigde C

• Reageert niet (alert)
  
• Bloedverlies: niet te stelpen
  
• Snelle pols
  
• Koud / klam / transpireren
  
• Huid: blauw / lijkbleek / gemarmerd

Patiënt zelf aan de telefoon

Stoornis in de C is niet waarschijnlijk maar wel bij:

• Bloedverlies (bloedbraken / opgeven / rectaal)
  
• Snelle pols
  
• Zwart voor ogen
  
• Gevoel van bewustzijn te verliezen

Bedreigde E

• Paniek
  
• Geweldsdreiging
  
• Suïdidaal
  
• Rook / giftige dampen / hitte of andere bedreigende omgevingsfactoren
  
• Ondertemperatuur (< 35 °C)

Patiënt zelf aan de telefoon

• Paniek
  
• Dreigement zelfverwonding
  
• Melding: "Ik maak er een eind aan"
  
• Rook et cetera
  
• Ondertemperatuur (< 35 °C)

D-vragen

• Is de patient bij bewustzijn?
• Is de patient suf/verward?
• Reageert de patient op aanspreken?
• Reageert de patient op een pijnprikkel?

• Heeft de patient uitvals/verlammings verschijnselen?

A vragen

• Heeft de patiënt moeite met ademhalen?Ademt de patiënt snel of oppervlakkig?
  
• Zit er iets in de mond/keelholte? (voorwerp/bloed/braaksel)
  
• Zijn er bijgeluiden als de patiënt ademt? (stikken/verslikken(niet) bedreigde stridor)
  
• Kwijlt de patient?
• Is er sprake van hoorbare ademhalingsgeluiden, zoals piepen, gorgelen of snurken?
• Is de patiënt in staat om volledige zinnen te spreken?
• Is er een zichtbaar letsel aan de luchtwegen of nek, zoals zwelling of bloedingen?
• Is er sprake van cyanose (blauwe verkleuring van huid of lippen)?
• Heeft de patiënt zich recent verslikt in voedsel of een vreemd voorwerp?
• Ademt de patiënt snel of oppervlakkig?

B vragen

• Is de ademhaling aanwezig?
• Is er een hoorbare ademhaling?(reutelen/piepen)
• Kan de patiënt spreken? (kreunen/kortademig/woorden/zinnen)
• Is er sprake van extra ademarbeid?( schouders optrekken/neusvleugelen (baby)/intrekkingen van de borstkas)

C vragen

• Is er sprake van een uitwendige bloeding?(gering/matig/hevig)
  
• Wat is de kleur van de huid/gelaat? ( grauw/bleek/blauw/gemarmerd)
  
• Zijn er vegetatieve verschijnselen?(klam/transpieren/koud/braken/misselijk/gevoel van flauwvallen)
  
• Heeft de patiënt een snelle pols?
  
• Heeft de patiënt overmatig vochtverlies?(braken/diarree).
  
• Bij een baby of kwetsbare oudere/patiënt: wanneer was de laatste urineproductie/natte luier?

E Vragen

Geweldsdreiging

Is er iemand in de omgeving die u of anderen bedreigt met geweld?

Voelt u zich onveilig op dit moment?

Heeft u fysieke verwondingen opgelopen door geweld?

Als iemand anders belt en je voelt dat de situatie niet veilig is: GESLOTEN VRAGEN STELLEN!!!

Begin met kun u vrijuit praten?

Suïcidale gedachten

Heeft u op dit moment gedachten om uzelf iets aan te doen?

Heeft u een concreet plan om zelfmoord te plegen?

Heeft u eerder zelfmoordpogingen gedaan?

 Rook, giftige dampen, hitte, of andere bedreigende omgevingsfactoren

Bevindt u zich in een omgeving met rook, gevaarlijke dampen of extreme hitte?

Heeft u moeite met ademhalen door de luchtkwaliteit?

Voelt u zich duizelig, misselijk of heeft u hoofdpijn sinds u in deze omgeving bent?

Ondertemperatuur (< 35 °C)

Bent u langdurig blootgesteld geweest aan koude omstandigheden?

Kunt u zichzelf moeilijk opwarmen of hebt u last van beven, verwarring of vermoeidheid?

Hebt u koude of gevoelloze vingers, tenen of andere lichaamsdelen?

triagewijzer.nhg.org

Adviezen ABCD

Voorbeelden en casuïstiek 

Waarom doe je aan het begin van elk triagegesprek de ABCDE-check?

1. Om te boordelen of de vitale functies van de patiënt bedreigd zijn
2. Om de persoonsgegevens van de patiënt te verifiëren
3. Om te beoordelen of het verhaal van de patiënt wel klopt
4. Omdat ik dat geleerd heb

A

B

C

D

E

OMSTANDIG

HEDEN

BLOEDS

OMLOOP

ADEM

HALING

LUCHT

WEG

VERMINDERD

BEWUST

ZIJN

uitblijven reactie 

van de patiënt

Patiënt valt bijna flauw

Snelle ademhaling

Een hoorbare ademhaling

Lawaai op de achtergrond

Dhr Muller belt: hij heeft last van eczeem op zijn armen. Hij komt goed uit zijn woorden en zijn toestandsbeeld lijkt niet levensbedreigend.
moet je de ABCDE controleren?

1. ja
2. nee

steunvraag heeft u naast naast de genoemde klacht nog ergens last van? 

Mw Pinas belt: ze dat ze pijn midden op de borst heeft. Bij de C vraag, zegt mw dat ze ook een beetje duizelig is.
wat doe je als eerste?

1. ambulance bellen
2. vandaag een afspraak bij de huisarts
3. de vragen van de ingangsklacht pijn thorax stellen

twijfelachtig, geen duidelijke bedreigde C

bij drukkend gevoel en zweten wel gelijk ambu bellen