Les 3 De voltooide tijd

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Taalverzorging les 3

De infinitief en het voltooid deelwoord

Goed of fout?

Het gaat hier om de voltooide tijd.

- ingepakt: goed (want je hoort de 't' in: ingepakte; of gebruik 't ex-Kofschip: de 'k' zit erin) 

- bezorgt: fout! (je hoort een 'd' in bezorgde; of kijk naar 't ex-Kofschip: daar zit de 'g' niet in.)

(Let op: 'bezorgt' is wel goed in de tegenwoordige tijd! Hij bezorgt het pakje.)

Doelen

Je kent het verschil tussen infinitief en het voltooid deelwoord

Je herkent de infinitief en het voltooid deelwoord in een zin

Je kunt de infinitief en het voltooid deelwoord goed spellen

+

Je spelt de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd juist

Je spelt de persoonsvorm in de verleden tijd juist

WERKWOORDEN

Elke zin heeft een persoonsvorm,

maar er kunnen ook nog andere werkwoorden in een zin staan

In deze les behandelen we:

- de infinitief

- het voltooid deelwoord

DE INFINITIEF

- is hetzelfde als het hele werkwoord

Onze bakker is heerlijke broodjes aan het bakken

Olifanten eten per dag wel 200 kilogram bladeren

Bijvoorbeeld

HET VOLTOOID DEELWOORD

- heeft altijd een ander werkwoord nodig

- begint vaak met ge- (soms met be- of ver-)

- eindigt op -en of op en -d of -t

Dat hebben de jongens mooi gemaakt

Schiet op! De les is al begonnen

Bijvoorbeeld

HET VOLTOOID DEELWOORD  

laatste letter: -t of een -d

Gebruik de verlengproef om te horen of je

een -t of een -d aan het eind  moet schrijven.

Je maakt het voltooid deelwoord met een t-klank langer met -e.

Je hoort dan of je een -t of een -d moet schrijven.

VOORBEELD

verdient of verdiend?

Langer maken met -e: verdiende

Je hoort een -d, dus je schrijft VERDIEND

Hij heeft zijn geld eerlijk verdiend

VOORBEELD

gemaakt of gemaakd?

Langer maken met -e: gemaakte

Je hoort een -t, dus je schrijft GEMAAKT

Heeft Julia haar fiets al gemaakt?

Wat voor soort werkwoord is:
SNAPPEN

1. infinitief
2. voltooid deelwoord

Wat voor soort werkwoord is:
GEVIST

1. infinitief
2. voltooid deelwoord

Wat voor soort werkwoord is:
GEWANDELD

1. infinitief
2. voltooid deelwoord

Wat voor soort werkwoord is:
KRIJGEN

1. infinitief
2. voltooid deelwoord

Noteer van het voltooid deelwoord
de infinitief:
Ik heb mijn kamer opgeruimd

Noteer van het voltooid deelwoord
de infinitief:
Het horloge is gerepareerd

Noteer het voltooid deelwoord:
Weet jij wat daar is (gebeuren)?

Noteer het voltooid deelwoord:
Ik heb de hele avond (dansen)

Noteer het voltooid deelwoord:
De appel wordt in stukjes (snijden)

Noteer het voltooid deelwoord:
Onze parkiet is (wegvliegen)

Wat is het voltooid deelwoord van:
beloven

Raymond heeft zijn been geschaaf...

1. geschaaft
2. geschaafd
3. geschaafdt

Wordt die terrorist nog wel veroordeel…

1. veroordeelt
2. veroordeeldt
3. veroordeeld

Hij werd luid toegejuich..

1. toegejuicht
2. toegejuichd
3. toegejuichdt

Gelukkig was je goed verzeker….

1. verzekert
2. verzekerdt
3. verzekerd

De leraar werd er ingeluis…

1. ingeluist
2. ingeluisd

Dat geld heeft hij goed bestee…

1. besteedt
2. besteed
3. besteet

Volgens mij heeft u wel erg gebof…

1. geboft
2. gebofd

GELEERD

SPELLING VAN DE INFINITIEF EN

HET VOLTOOID DEELWOORD

- je kent het verschil tussen infinitief en voltooid deelwoord

- je herkent de infinitief en het voltooid deelwoord in een zin

- je kunt de infinitief en het voltooid deelwoord goed spellen

0

Wat is niet goed gespeld?

Wat is niet goed gespeld?

Goed of fout?

Het is de tegenwoordige tijd.

Fout is natuurlijk: steund. Dit moet zijn: steunt.

(Het hele werkwoord: steunen. De stam: steun)

Bron: Taalfouten spotten.

Het gebeur... regelmatig dat men fouten maakt in werkwoordspelling.

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeurdt
4. gebeurdde

SPELLING

Weten jullie het nog?

Test!

Hij vondt het niet leuk.

1. goed
2. fout

Wat is de juiste vorm van het werkwoord?
(drinken) jij graag thee?

1. drink
2. drinkt

Wat is de juiste vorm van het werkwoord?
Hij (landen) op Schiphol.

1. land
2. landt

Hoe schrijf je het voltooid deelwoord?
Hij heeft haar (beschermen)

1. Beschermd
2. Beschermt

Hoe schrijf je het voltooid deelwoord?
Ik heb (schaatsen).

Welke regel gebruik je voor dit werkwoord?
"Zij werd niet geloofd."

Hoe schrijf je het voltooid deelwoord?
Zij hebben (betalen).

1. betaalt
2. betaald

Afgelopen weken (besteden) we veel tijd aan werkwoordspelling

1. besteden
2. besteede
3. besteedden
4. besteeden

Weet je wel wat het beteken.... als je werkwoordspelling echt beheerst!

1. betekend
2. betekent
3. betekende
4. betekente

Toen hij gisteren niet (antwoorden) (verzuchten) ik dat ik er nu echt klaar mee ben.

1. antwoorde- verzuchtte
2. antwoordde, verzuchtte
3. antwoordde-verzuchte
4. antwoorde-verzuchte

Ik (vermoeden) dat jij dat ook niet echt grappig (vinden).

1. vermoet, vind
2. vermoed, vindt
3. vermoed, vindt
4. vermoed, vind

(Worden) je broer ook zo gek van dat wachten?

1. Word
2. Wordt

Wat is de juiste vorm van het werkwoord in tegenwoordige tijd?
Hij (dansen) de tango.

Welke regel gebruik je voor dit werkwoord?
"Dit wordt echt leuk!"

Welke regels gebruik je voor deze werkwoorden?
"Hij vermoedde dat ze een ander had."

Spel de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd:
De man .... (rijden) over de stoep.

Spel het werkwoord in de verleden tijd.
De docent ... (wissen) het bord.

Spel het werkwoord in de verleden tijd.
Ze ... (kleden) het kind aan.

EINDE test

Rest van de les:

1. Maak de opdrachten 14 - 15 - 16 uit werkboek A op blz. 55 - 56

2. Speel met 2 of 3 personen: 't sexy fokschaap
(1x spelbord, 1x dobbelsteen, pionnen)