hst 6 paragraaf 4 "Olie, gas en steenkool"

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Hst 6.4 "Olie, gas en steenkool"

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe fossiele brandstoffen zijn gevormd. 
• Je kunt de gevolgen voor het milieu beschrijven die kunnen optreden als gevolg van de uitstoot van schadelijke gassen.
• Je kunt een aantal fossiele brandstoffen beschrijven. 

Vandaag

herhaling voorgaande paragrafen

filmpje over 6.4

extra uitleg 6.4

Sommige metalen kunnen zeer heftig met water reageren. Welke twee metalen zijn dat?

1. ijzer en koper
2. natrium en kalium
3. lood en tin
4. cadmium en kwik

Wat is corrosie van metalen? Corrosie is:

1. een metaal mengen meteen ander metaal
2. het aantasten van metaal door een zuur
3. de aantasting van metalen door stoffen uit de lucht
4. een laagje zink over een metaal aanbrengen

Er zijn onedele metalen en edelmetalen. Wat uitspraak over edelmetaal is waar?

1. Hoe edeler des te duurder het proces is om het te winnen
2. Hoe edeler des te beter het metaal reageert met andere stoffen
3. Hoe edeler des te slechter het metaal reageert met andere stoffen
4. Hoe edeler des te zwaarder het metaal is

Welke stof zit er in bauxiet?

1. Ijzer
2. Koper
3. Aluminium
4. Zwavel

Wat is het voordeel van legeringen ten opzichte van zuivere metalen?

1. legeringen zijn harder
2. legeringen zijn zachter
3. zuivere metalen zijn goedkoper

een gouden sieraad bevat 60% goud.
Hoeveel karaat is dit?

1. 9,6 karaat
2. 12 karaat
3. 14,4 karaat
4. 20 karaat

hoeveel gram goud zit er in een
14 karaats gouden sieraad van 25 g?

1. 12,5 g
2. 20,4 g
3. 14,6 g
4. 17,8 g

 6.4 "Olie, gas en steenkool"

Fossiele brandstoffen

Aardolie, aardgas en steenkool zijn fossiele brandstoffen.

Onstaan fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen:

- aardgas

- aardolie

- steenkool

Steenkool

Steenkool (verbrandt om warmte) bevat behalve koolstof en waterstof ook zwavel. 

Bij verbranding ontstaat behalve CO₂ + H₂O ook zwaveldioxide (uitstoot leidt tot zure regen). 

Aardgas, aardolie en steenkool zijn voorbeelden van...

1. ...fossiele brandstoffen
2. ...natuurlijke producten
3. ...herbruikbare grondstoffen
4. ...metalen

Uit welk element bestaat steenkool voornamelijk?

1. H (waterstof)
2. O (zuurstof)
3. S (zwavel)
4. C (koolstof)

Aardgas

Aardgas

Aardgas komt in Nederland vooral uit Groningen. 

Aardgas bestaat 80% uit methaan (CH₄) en 20% uit stikstof (N). 

Wat is het reactieschema bij volledige verbranding van aardgas?

1. aardgas (s)+ zuurstof (g) --> water (l) + koolstofdioxide (g)
2. aardgas (g) --> water (g) + koolstofdioxide (g)
3. aardgas (g)+ zuurstof (g) --> water (l) + koolstofdioxide (l)
4. aardgas (g)+ zuurstof (g) --> water (g) + koolstofdioxide (g)

Aardgas bestaat voornamelijk uit...

1. ...butaan
2. ...pentaan
3. ...methaan
4. ....ethaan

Aardolie

Aardolie

Aardolie wordt gebruikt voor het maken van:

• benzine en diesel


• make-up
• medicijnen
• plastics 
• asfalt 
• nog veel meer

Aardolie is ontstaan doordat planten heel lang geleden onder de aarde zijn gaan rotten.
Is aardolie een organische stof?

1. ja
2. nee

Waarom is aardolie geen hernieuwbare grondstof?

Samenstelling van een fossiele brandstof

De samenstelling van een fossiele brandstof is wat elementen betreft vaak gelijk:

Aardgas ->  methaan CH₄

Steenkool -> C (Koolstof)

Aardolie -> bijvoorbeeld Benzine (octaan) C₈H₁₈

_{Je ziet nu dat er eigenlijk altijd wel een C of een C+H in zit.} 

Koolwaterstoffen

Aardgas en aardolie hebben altijd een C of een C+ H er in zitten, daarom noemen we deze stoffen “koolwaterstoffen”. 

C= koolstof

H= waterstof

Koolwaterstoffen

Verbranding van een koolwaterstof

Als je een koolwaterstof verbrand krijg je altijd water en koolstofdioxide (bij volledige verbranding). 

Volledige verbranding methaan

Koolstofmonoxide (CO) is een koolwaterstof

1. juist
2. onjuist

fossiele brandstoffen zijn eindig...

En dan?

aan de slag

lezen en maken 6.4