3VM - Nask2 6 Grondstoffen uit de aarde (samengevat voor SE2)

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Nodig voor SE2 

Edele metalen 

• Edele metalen reageren niet of nauwelijks met andere stoffen.
• daarom worden ze vaak gevonden als zuivere stof.
• 24 karaat goud =100 %  zuiver goud , 18 karaat = 18/24 x100%= 75 % goud (en 25 %  andere metalen meestal zilver of koper)

Onedele metalen

• Onedele metalen reageren wel  met andere stoffen. (b.v.zuurstof, water of zuren) 
• worden daarom bijna altijd gevonden als erts = verbinding van metaal met een niet- metaal
• hoe onedeler het metaal hoe reactiever het is.

legeringen maken = metalen mengen

Dit doe je om betere eigenschappen te krijgen. Veel legeringen zijn harder dan de zuivere  stoffen.

Goud is puur erg zacht --> mengen met zilver(=witgoud) of met koper (=roodgoud)

Zilveramalgaam

Brons

Messing

6.4 

Aardolie

Aardgas

Steenkool

Fossiele brandstoffen

Aardolie, aardgas en steenkool zijn fossiele brandstoffen. (duh, dat wist je al...)

Steenkool

Aardgas, aardolie en steenkool zijn voorbeelden van...

1. ...fossiele brandstoffen
2. ...natuurlijke producten
3. ...herbruikbare grondstoffen
4. ...metalen

Uit welk element bestaat steenkool voornamelijk?

1. H (waterstof)
2. O (zuurstof)
3. S (zwavel)
4. C (koolstof)

Aardgas

Wat is het reactieschema bij een verbranding van aardgas?

1. aardgas (s)+ zuurstof (g) --> water (l) + koolstofdioxide (g)
2. aardgas (g) --> water (g) + koolstofdioxide (g)
3. aardgas (g)+ zuurstof (g) --> water (l) + koolstofdioxide (l)
4. aardgas (g)+ zuurstof (g) --> water (g) + koolstofdioxide (g)

Aardgas bestaat voornamelijk uit...

1. ...butaan
2. ...pentaan
3. ...methaan
4. ....ethaan

Aardolie

Aardolie is ontstaan doordat planten heel lang geleden onder de aarde zijn gaan rotten.
Is aardolie een organische stof?

1. ja
2. nee

Samenstelling van een fossiele brandstof

De samenstelling van een fossiele brandstof is qua elementen vaak gelijk:

Aardgas -> bijvoorbeeld Methaan CH₄

Steenkool -> C (Koolstof)

Aardolie -> bijvoorbeeld Benzine (octaan) C₈H₁₈

_{Je ziet nu dat er eigenlijk altijd wel een C of een H in zit.} 

Koolwaterstoffen

Aardgas en aardolie hebben altijd een C of een H er in zitten, daarom noemen we deze stoffen “koolwaterstoffen”. 

C= koolstof

H= waterstof

Koolwaterstoffen

Verbranding van een koolwaterstof

Als je een koolwaterstof verbrand krijg je altijd water en koolstofdioxide (bij volledige verbranding dan). 

Volledige verbranding Methaan

Aardolie

En hoe bewerken we het dan tot bruikbare stoffen?

0

BiNaS tabel 38:

Nafta

Kunststof maak je van nafta. 

Nafta moet eerst wel gekraakt worden. Dat betekent dat er van de lange koolwaterstofketens kleinere ketens worden gemaakt. 

Veel gebruikte kunststoffen

- Polyetheen (PE) 

- Polypropeen (PP)

- Polystyreen (PS)

- Polyvinylchloride (PVC)

PE (polyetheen)

PE kun je indelen in: 

- HDPE (high density PE): 

sterk PE denk aan bv speelgoed. 

- LDPE (low density PE): 

minder sterk PE, denk aan bv broodzakjes