Grammatica ZD: naamwoordelijk gezegde

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Ga rustig zitten, pak je leesboek en start met lezen!

Lesdoelen 

Aan het eind van deze les...

• ... kun je het naamwoordelijk gezegde in een zin benoemen. 

Stappenplan grammatica

1.  Zoek het werkwoordelijk gezegde / naamwoordelijk gezegde

2. Knip de zin in zinsdelen

3. Zoek het onderwerp (WIE?)

4. Zoek het lijdend voorwerp (WAT?)

5. Zoek het meewerkend voorwerp (AAN/VOOR WIE?)

6. Zoek de bijwoordelijke bepaling (WANNEER, WAAROM, HOE?)

mama slapen

papa lopen

hondje blaffen

zusje springen

ikke eten

opa lief

hondje stout

banaan geel

kiwi lekker

zusje moe

mama doet slapen

papa doet lopen

hondje doet blaffen

zusje doet springen

ikke doet eten

opa is lief

hondje is stout

banaan is geel

kiwi is lekker

zusje is moe

In alle talen op de wereld

Twee soorten zinnen:

Zinnen waarin iemand iets doet.

Zinnen waarin iemand iets is.

Hij loopt een rondje.

Onderwerp doet iets.

Hij is ziek.

Onderwerp is iets.

Hij maakt een vlog in de achtbaan.

Onderwerp doet iets.

Hij is een vlogger.

Onderwerp is iets.

Werkwoordelijk gezegde

Het gaat om wat iets of iemand DOET  

DOEN

Ik ga een verhaal schrijven.

Naamwoordelijk gezegde

Het gaat om wat iets of iemand

IS 

ZIJN

Ik ben een schrijver.

Koppelwerkwoorden

Koppelwerkwoord (kww): koppelt onderwerp aan eigenschap.

NEGEN stuks: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken en voorkomen.

• Mijn tante is een bekende schrijfster.
• Die docent blijft een rare vogel.
  

Koppelwerkwoorden

ZWABBELS 

+hdv

naamwoordelijk deel koppelwerkwoord

Deze hond  is  echt supercute.

- In deze zin staat 1 werkwoord. is

- Het onderwerp is: Deze hond

- Er staat een naamwoordelijk gezegde in de zin, want de hond doet niets, maar is iets.

- Het koppelwerkwoord is koppelt het bijvoeglijk naamwoord supercute aan het onderwerp van de zin.

naamwoordelijk deel koppelwerkwoord

Deze mensen zijn  heel blij.

- In deze zin staat 1 werkwoord.zijn

- Het onderwerp is: Deze mensen

- Er staat een naamwoordelijk gezegde in de zin, want deze mensen doen niets, maar zijn iets.

- Het koppelwerkwoord zijn koppelt het bijvoeglijk naamwoord blij aan het onderwerp van de zin.

Het naamwoordelijk gezegde

1   Zoek het onderwerp van de zin op.

2  Zoek het belangrijkste werkwoord van de zin op.

3  Staat het werkwoord in het rijtje van de kww?  Nee = wwg.

4  Doet of is het onderwerp iets? Doet = wwg ;  Is = nwg.

Na die nederlaag leken de volleybalsters ontroostbaar.

Naamwoordelijk gezegde

Een naamwoordelijk gezegde bestaat uit twee delen:

1. Werkwoordelijk deel (ww.deel) = alle ww in de zin
2. Naamwoordelijk deel (nw. deel) = eigenschap van het onderwerp (vaak een znw of bnw)
   

Naamwoordelijk gezegde

Een naamwoordelijk gezegde bestaat uit twee delen:

- werkwoordelijk deel (ww.deel) 

- naamwoordelijk deel (nw. deel) 

Thomas is een fanatiek wielrenner.

ww. deel = is

nw. deel = een fanatiek wielrenner

nwg = is een fanatiek wielrenner

In een nwg staat NOOIT een lijdend voorwerp!

WWG

Morgen | zal | de zon | volgens de nieuwe weervrouw | niet |schijnen.

Wwg = zal schijnen

Ond = de zon

Bwb = morgen, volgens de nieuwe weervrouw, niet

NWG

Engels | schijnt | voor liedteksten | een betere taal te zijn.

Nwg = schijnt een betere taal te zijn

Ond = Engels

Bwb = voor liedteksten

In welke zin zie je een naamwoordelijk gezegde?

1. Ik snap er helemaal niks van.
2. Ik zou wel wat slimmer willen zijn.
3. Ik heb geen zin om op te letten.
4. Ik leer hier heel veel van.

Met zo'n samenvatting schijnt het leren van de toets heel makkelijk te zijn.

Wat is het naamwoordelijk deel van deze zin?

1. schijnt te zijn
2. schijnt heel makkelijk
3. heel makkelijk
4. er is geen naamwoordelijk deel

Friso was gisteren toch wel erg hard gevallen.

1. werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Benoem het nwg:

Hij blijkt een goede surfer te zijn.

1. blijkt een goede surfer
2. hij blijkt te zijn
3. blijkt een goede surfer te zijn
4. een goede surfer te zijn

Het leukste onderdeel van Nederlands is grammatica!

1. nwg
2. wwg

Zij blijkt onze aanvoerder te worden.

1. onze aanvoerder = naamwoordelijk deel
2. onze aanvoerder = lijdend voorwerp

Zelf aan de slag

Maak Grammatica ZD, §3 Naamwoordelijk gezegde, opdr.  1  t/m 6.

Ben je klaar?

1. Verder lezen in je leesboek.

2. Na overleg: HW ander vak afmaken.

3. Na overleg: toets ander vak leren.

Einde van de les