Paragraaf 5.1 - Wat levert werken op?

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Paragraaf 5.1 - Wat levert werken op?

Fioretti College

Pincode 3 vmbo gt

Planning

• Uitleg paragraaf 5.1
• Inzien proefwerk hoofdstuk 4
• Maken opdrachten paragraaf 5.1

• Als de docent aan het woord is, is iedereen stil
• Heb je een vraag/wil je iets zeggen? Steek je hand/vinger op

Leerdoelen

Aan het einde van deze les:

• Weet je welke redenen je kunt hebben om te werken
• Weet je waarvan de hoogte van je loon afhankelijk is
• Weet je hoe je nettoloon kunt berekenen
• Weet je wat het verschil tussen wit, grijs en zwart werk is
• Weet je wat het minimumloon is

Wie heeft er allemaal al een bijbaantje?

Steek je hand/vinger op

Wat is de reden dat je werkt?

Steek je hand/vinger op om te antwoorden

Arbeidsmotieven

Arbeidsmotief = een reden om te willen werken

• Voor het geld
• Contact hebben met klanten en collega's
• Je leert nieuwe dingen
   en je kunt je ontwikkelen
• Regelmaat geven aan je leven
   en nuttig en zinvol bezig zijn

Geschoold en ongeschoold

• Vanaf 15 jaar mag je werken

• Ongeschoold werk = je hebt
   geen beroepsopleiding nodig
   Bijv. werken in de supermarkt
• Geschoold werk = je hebt wel een beroepsopleiding nodig

Arbeidsovereenkomst

Wanneer je ergens gaat werken, teken je een arbeidsovereenkomst

• Functie, het aantal uren en het loon
• Loon hangt af van het werk dat je doet, hoeveel je werkt, leeftijd, opleiding en ervaring

Collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)

Meeste afspraken komen uit de CAO

• Gezamenlijke afspraken over arbeidsvoorwaarden
   in een bedrijfstak
   Bijv. onderwijs, bouw, industrie, etc.
• CAO-afspraken zijn gemaakt door vakbonden en   organisaties van werkgevers
• Vakbonden komen op voor belangen van werknemers

Brutoloon en nettoloon

In de arbeidsovereenkomst staat het brutoloon

• Werkgever houdt loonbelasting en
   sociale premies in op je brutoloon
• Met sociale premies betaalt de overheid
   uitwerkingen voor bijvoorbeeld ouderen
• Bedrag dat je op je bankrekening ontvangt = Nettoloon

Nettoloon berekenen

Nettoloon = brutoloon - (loonbelasting + sociale premies)

Voorbeeldopgave
Je hebt een brutoloon van €3.000. Van dit bedrag worden €600 aan loonbelasting en €300 aan sociale premies ingehouden. Wat is je nettoloon?

• Nettoloon = 3.000 - (600 + 300) = €2.100

Wit, grijs en zwart werk

• Wit werk = werk in de supermarkt waarop belasting en sociale premies worden ingehouden. Wordt bijgehouden door de Belastingdienst en CBS
• Grijs werk = vrijwilligerswerk. Onbetaald
   werk en wordt niet geregistreerd
• Zwart werk = niet geregistreerd werk. Je betaalt
  geen belasting of sociale premies. Strafbaar!

Minimumloon

Je verdient minstens het wettelijk minimumloon

• Brutoloon dat je vanaf 21 jaar minimaal moet verdienen bij een voltijdbaan
• Als je jonger bent, gelden lagere bedragen
   -> minimumjeugdloon

Aan de slag!

• Proefwerk hoofdstuk 4 inzien
• Daarna opdrachten paragraaf 5.1 maken

• Heb je een vraag? Steek je hand/vinger op!
• Je werkt alleen of in tweetallen
• Je ruimt pas op als de bel is gegaan of wanneer je   toestemming heb van de docent 

Volgende les

• Opdrachten paragraaf 5.1 = geen huiswerk!
• Opdrachten paragraaf 5.1 afmaken
• Gezamenlijk rekenopdrachten maken