4H thema 7 BS 7 Voedselproductie en Bs 8 Energie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Voedselproductie

4 havo

Thema 7

Basisstof 7

Vandaag

Programma:

1. Herhalen 
2. Leerdoelen bs 7 voedselproductie 
3. Lezen bs 7 
4. Uitleg: voedselproductie & bestrijding 
5. Zelf werken opdrachten 51 en 52 
6. Uitleg: eutrofiëring & veredelen /fokken 
7. Zelf werken 53 t/m 58 
8. Leerdoelen bs 8 Energie
9. lezen bs 8 
10. Uitleg bs 8 
11. maken opdrachten 62 t/m 69 
12. Afsluiten  

Wat is het verschil tussen biotische en abiotische factoren?

Wat neemt de plant op van de stikstofkringloop?

1. Nitriet
2. Water
3. Glucose
4. Nitraat

Hoort het proces waarbij brooddeeg rijst door gist bij de C-kringloop, de N-kringloop of beide?

1. Bij de koolstofkringloop
2. Bij de stikstofkringloop
3. Bij beide kringlopen

Is klimaatverandering voordelig of nadelig voor de landbouw?

1. Voordelig
2. Nadelig
3. Ligt eraan waar op de wereld je kijkt
4. Geen van beide

Noem drie factoren waardoor trofische niveaus steeds kleiner worden in een piramide van biomassa. tip: binas 93A2

Waarom moet je altijd een antibiotica kuur helemaal afmaken?

Leerdoelen:

• Je kunt beschrijven hoe in de landbouw wordt toegewerkt naar een optimale voedselproductie.
• Je kunt uitleggen hoe insecten resistent worden tegen insecticide
  
• Je kunt beschrijven wat accumulatie van gifstoffen in een voedselketen is
• Je kunt de oorzaken en gevolgen van eutrofiëring van water en mogelijke oplossingen daarvoor beschrijven.
  

Lezen bs 7

tekst van blz 214 t/m 220

Voedselproductie

• Om de bevolking van genoeg eten te voorzien moet de  manier van voedselproductie enorm efficiënt zijn
• Grote akkers met monoculturen en grote bedrijven met intensieve veehouderijen zorgen voor een enorme voedselproductie.

Voedselproductie

Om de voedselproductie zo efficiënt mogelijk te maken proberen boeren invloed te hebben op de abiotische en biotische factoren

Abiotische factoren:

• Mest (voedingszouten) 
• Extra CO2
• Kassen

Biotische factoren:

• Bestrijding van ongediert

Bescherming

Één van de grootste uitdagingen voor boeren: beschermen van hun gewassen en vee tegen ziekten en plagen (insecten, bacteriën en schimmels)

Om gewassen en vee te beschermen maken boeren gebruik van bestrijdingsmiddelen:

• Chemische bestrijdingsmiddelen
• Biologische bestrijdingsmiddelen

Chemische bestrijdingsmiddellen

Boeren maken vaak gebruik van pesticiden om hun gewassen te beschermen tegen insecten

Er zijn 2 verschillende soorten insecticiden:

• Niet-soort specifiek (dood alle insecten)
• Soortspecifiek (dood één specifieke soort)

Aantekening

Wat zijn de voor- en nadelen van soort-specifieke en soort-aspecifieke insecticiden?

Probleem insecticiden: resistentie

Probleem pesticiden: Accumulatie

Sommige pesticiden zijn persistent: kan niet of zeer langzaam natuurlijk worden afgebroken

De pesticiden hopen op door de voedselketen heen: Accumulatie

De biomassa neemt af in ieder trofisch niveau, maar de hoeveelheid pesticide blijft gelijk.

Toppredator krijgt hierdoor teveel pesticide binnen en kan hiervan ziek worden.

Aantekening

Biologische bestrijding

Gebruik maken van natuurlijke vijanden.

Voorbeeld: bladluizen zuigen sappen uit het floeem, door een gaatje in het blad te maken stromen de sappen uit floeem. 

Mieren komen op de honingdouw (zoete uitscheiding van de bladluis) af. 

• Lieveheersbeestjes eten bladluizen  

Zelf werken

Maken

BS 7 opdr. 51 t/m 52

Verder met 

Leerdoelen:

• Je kunt methodes beschrijven om een optimale voedselproductie te krijgen
• Je kunt de oorzaken en gevolgen van eutrofiëring van water en mogelijke oplossingen daarvoor beschrijven.

Bemesting

Planten hebben mineralen nodig:

• nitraat
• fosfaat
• sulfaat
• natrium
• kalium
• calcium

Mineralen verdwijnen uit de grond door uitspoeling, waarbij mineralen wegzakken met regenwater naar diepere lagen in de bodem.

Om de grond weer van genoeg mineralen te voorzien gebruiken boeren kunstmest of stalmest. Bij meer mest dan de planten op kunnen nemen is er sprake van overbemesting.

Eutrofiëring

Overbemesting kan leiden tot eutrofiëring van oppervlaktewater. 

Een deel van de mest spoelt met regen van het land af en komt terecht in oppervlaktewater.

De hoeveelheid mineralen in het oppervlaktewater neemt sterk toe

Aantekening

Opdracht eutrofiëring

Teken in een groepje van 2-3 de gevolgen van eutroficatie:

• minstens 4 stappen van begin van eutroficatie tot aan de totale omslag in het ecosysteem
• Schrijf erbij wat er in elke stap gebeurt
• Denk daarbij ook aan de voedselketen/het voedselweb in het ecosysteem
• Als je klaar bent met tekenen, bedenk dan ook enkele oplossingen

Stappenplan eutrofiëring

1. Er is eutrofiëring: teveel mineralen in het water

2. Door deze mineralen kunnen algen snel vermenigvuldigen: waterbloei

3. De laag algen blokkeert de doorgang van zonlicht naar planten op de bodem, waardoor de bodemplanten niet aan fotosynthese kunnen doen. 

4. De bodemplanten gaan dood en worden afgebroken door reducenten, die hierbij zuurstof verbruiken

5. Zonder zuurstof gaan de vissen ook dood. 

Veredelen 

Om voedselproductie te verhogen selecteren boeren de planten met de hoogste productie en planten die onderling verder voort. Dit noemen we veredelen (bij planten) 

Veredelen en fokken worden ook gebruikt om genetische eigenschappen van organismen te veranderen. 

Aantekening

Fokken

Om voedselproductie te verhogen selecteren boeren de planten met de hoogste productie en planten die onderling verder voort. Dit noemen fokken (bij dieren).

Veredelen en fokken worden ook gebruikt om genetische eigenschappen van organismen te veranderen. 

Aantekening

Zelf werken

Maken

BS 7 opdr. 53 t/m 58

Kun je:

• methodes beschrijven om een optimale voedselproductie te krijgen?
• de oorzaken, gevolgen van en enkele oplossingen voor eutrofiëring benoemen?

Afsluiten bs 7 

	Sterke toename van mineralen in het water
	Een sterke algengroei in het water
	Het selecteren op gunstige eigenschappen en onderling voortplanten van planten
	Het ophopen van gifstoffen door de voedselketen
	Vorm van bestrijding waarbij gebruik wordt gemaakt van natuurlijke vijanden

Zet de begrippen op de juiste plaats in de tabel.

Veredelen

Eutrofiëring

Waterbloei

Biologische bestrijding

Accumulatie

Autotroof

Heterotroof

Fotosynthese

Afhankelijk van andere organismen voor voedsel

Producenten

Consumenten

Bloedgroenkorrels

Omnivoor, carnivoor, herbivoor

Zelfvoedend; maken energie/voedsel voor hele voedselketen

Basisstof 8 Energie

leerdoel: Je kunt oorzaken van de klimaatverandering en mogelijke oplossingen daarvoor beschrijven.

Lezen bs 8 

blz 224 t/m 228

broeikaseffect net als een broeikas houden de gassen in de atmosfeer de                                        warmte vast van de zonnestraling

Broeikaseffect

1. Zonnestralen gaan richting de aarde.

2. Een deel hiervan warmt de aarde op.

3. Een ander deel wordt teruggekaatst naar de 
     ruimte.

4. Doordat de aarde opwarmt straalt de aarde
      ook warmte uit.

5. Door de atmosfeer wordt een deel van de
     warmtestraling van de aarde.
     tegengehouden en teruggekaatst.

6. De atmosfeer voorkomt dat de aarde teveel
     afkoelt.

Toename CO₂

1. Fossiele brandstoffen liggen diep in de grond en zijn niet langer onderdeel van de koolstofkringloop.
2. Doordat mensen de fossiele brandstoffen diep uit andere aardlagen halen en verbranden neemt de totale hoeveelheid CO₂ toe.
3. Die CO₂ kan niet meer zo snel verdwijnen uit de kringloop

Versterkt broeikaseffect

Het verbranden van fossiele brandstoffen leidt tot meer broeikasgassen in de atmosfeer waardoor de dichtheid van de atmosfeer toeneemt.

Doordat de dichtheid van de atmosfeer toeneemt wordt er meer warmtestraling van de aarde tegengehouden door de atmosfeer dan voorheen. Gevolg: de aarde warmt op 

Er wordt meer warmte vast gehouden 

broeikaseffect

versterkt broeikaseffect, er wordt meer warmte vast gehouden 

Gevolgen versterkt broeikaseffect

• Klimaatverandering: stijging gemiddelde temperatuur               leidt tot woestijnvorming
• Klimaatzones schuiven op 
• Extremer weer: hittegolven, orkanen, meer verdamping             leidt tot meer neerslag
• Stijging van de zeespiegel: zeewater zet uit, gletsjers en poolijs smelten               

broeikasgassen: natuurlijk proces?

Oorzaken (versterkt) broeikaseffect

invloed van de mens                           broeikasgassen

uitstoot fabrieken en auto's            CO2 koolstofdioxide    

koeien + permafrost                            CH4 methaan                  

meer verdamping                                 H20 (g) waterdamp         

maken 

opdrachten 62 en 63

Mogelijke oplossingen

Probleem: teveel broeikasgassen uitgestoten 

Oplossing: Minder (geen) broeikassen meer uitstoten 

Mogelijkheden:

• Duurzame energiebronnen zoals wind, water en zon.
• Biobrandstoffen die afkomstig zijn van biomassa. Biobrandstoffen worden niet gehaald uit diepe aardlagen en zijn onderdeel van kleine koolstofkringloop. Totale CO2 neemt dus niet toe. 

Wat komt vrij bij het verbranden van fossiele brandstoffen?

1. Anorganische stoffen die koolstof bevatten
2. Organische stoffen die sulfaat bevatten

Noem een verschil tussen het natuurlijke broeikaseffect en het versterkt broeikaseffect.

Leg uit waardoor het gebruik van fossiele brandstof wel bijdraagt aan het versterkt broeikaseffect en het gebruik van bio-ethanol uit planten niet.

Noem drie gevolgen van het versterkt broeikaseffect.

Welke oplossingen ken je tegen het versterken van het broeikaseffect?

Huiswerk

Opdracht 64 t/m 67

Leerdoelen gehaald?
Je kunt methodes beschrijven om een optimale voedselproductie te krijgen
Je kent oorzaken en gevolgen van eutrofiering van water en mogelijke oplossingen daarvoor
Je kunt oorzaken van de klimaatverandering en mogelijke oplossingen daarvoor beschrijven.

😒🙁😐🙂😃