Het broeikaseffect

• Woordenschat
• Begrijpend lezen
• +3
• Basisschool
• Groep 7,8

Introductie

Dat onze lucht vol broeikasgassen zit, weet je vast al. Veel van die gassen, zoals CO2, komen van nature voor op aarde. Maar de afgelopen 250 jaar kwamen er heel veel broeikasgassen bij. Waarom is dat erg?

Het broeikaseffect

Waar denk je aan als je denkt aan ...

het broeikaseffect?

Werk samen in een groepje van vier. Schrijf alle vier in je eigen (buitenste) vak waar jij aan denkt als je denkt aan het broeikaseffect. Het middelste vak laat je leeg. 
Gelukt? Overleg dan in je groepje. Schrijf jullie gezamenlijke antwoord op in het middelste vak en bespreek dat antwoord klassikaal. 

Vragenmuur & Weetmuur

Wat zou je willen weten over de planeten? Schrijf jouw vragen op en plak ze op de vragenmuur!

Wereldoriëntatie

Na deze les:

• weet ik wat het broeikaseffect is.
• weet ik welke invloed mensen hebben op het broeikaseffect. 
• weet ik wat de gevolgen zijn als het broeikaseffect wordt versterkt.
• weet ik wat ik zelf kan doen om de versterking van het broeikaseffect te verminderen.

Dit ga je leren

Woordenschat

• Na deze les begrijp ik de belangrijke woorden uit de tekst.

Taal

• Na deze les kan ik in het kort vertellen waar de tekst Het broeikaseffect in een notennop over gaat. Ik kan de probleemstelling uit de tekst halen, geef mijn eigen mening over deze probleemstelling en bedenk in mijn groepje mogelijke oplossingen voor dit probleem.

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

_{Verdiepende tekst}

Arceer de woorden die je nog niet goed begrijpt. Arceer in ieder geval: 

• de broeikasgassen
• de atmosfeer
• het broeikaseffect
• de zeespiegel stijging
• de opwarming van de aarde
  
• de fossiele brandstoffen
• methaan

de zeespiegel stijging

Het hoger worden van de gemiddelde hoogte van het zeewater.

Door het smelten van de ijskappen, krijgen we te maken met zeespiegelstijging.

_Woordenschat

het broeikaseffect

de klimaatverandering

Verandering in het klimaat op aarde, veroorzaakt door het broeikaseffect.

Men denkt dat we zelf verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering op de aarde. 

Bekijk het filmpje.

Hulpkaart

de opwarming van de aarde

Dat het op de aarde steeds iets warmer wordt door alle uitstoot (uit bijvoorbeeld fabrieken).

Door de opwarming van de aarde smelt het ijs op de Noordpool.

het atmosfeer

De atmosfeer is een dunne deken van lucht die de aarde bedekt. Deze luchtige deken, ook wel dampkring genoemd, houdt onze planeet op een comfortabele temperatuur (ongeveer 15 graden), omdat het de warmte van de zon tot op de grond laat doordringen en verhindert dat de uitgaande warmte in de ruimte ontsnapt.

De atmosfeer wordt ook wel de dampkring genoemd.

Hoe ziet de atmosfeer eruit? En uit welke lagen bestaat het? Bekijk het filmpje.

Het broeikaseffect

Het feit dat de warmte op aarde wordt vastgehouden door broeikasgassen.

Doordat er onder andere steeds meer uitlaatgassen zijn, neemt het broeikaseffect toe.

Bekijk het filmpje.

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

_Woordenschat

eten

het ontbijt

de lunch

het diner

Ga met behulp van de hulpkaart op zoek naar de betekenis van de woorden die jij hebt gearceerd. 

Wist je de betekenis nog niet? Schrijf de betekenis voor jezelf op. Horen er woorden bij elkaar? Maak dan een woordparaplu, -kast of -trap.

groot

klein

muis

olifant

Hulpkaart

woordparaplu

woordtrap

woordkast

Woordenschat

Bespreek de belangrijke woorden met uw leerlingen. De hulpkaart kan helpen om achter de betekenis van de woorden te komen. In hun logboek noteren de leerlingen de betekenis van de woorden die ze nog niet kenden.

WAAR of NIET WAAR? Slepen maar!

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Dit klopt. Het is goed dat wij op aarde een broeikaseffect hebben. Het broeikaseffect zorgt er namelijk voor dat wij een aangename temperatuur op aarde hebben. Zonder het broeikaseffect zou het op aarde -18 graden zijn!
Wat natuurlijk wél erg is, is dat het broeikaseffect in de afgelopen jaren is versterkt, waardoor de temperatuur op aarde langzaam stijgt.

NIET WAAR

WAAR

Het broeikaseffect is iets positiefs. Anders zouden we helemaal niet kunnen leven op aarde!

Wat zijn broeikasgassen? Slepen maar!

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

broeikasgassen

CO2

lachgas

methaan

waterdamp

zuurstof

de zeespiegel

afval op straat

WAAR of NIET WAAR? Slepen maar!

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Vooral de afgelopen 250 jaar zijn er veel broeikasgassen bijgekomen. Het is dus een probleem van 'de laatste tijd'. 

NIET WAAR

WAAR

De versterking van het broeikaseffect is al sinds het begin van leven op aarde een probleem. Het is dus geen nieuw probleem.

..
.

Heb jij de tekst goed begrepen? Test je kennis!

Wat is een logische verklaring voor het feit dat het broeikaseffect met name de afgelopen jaren is versterkt?

1. Dat is nog niet bekend. Veel onderzoekers zijn er wereldwijd mee bezig om hierachter te komen. Pas dan kan een goede oplossing worden verzonnen.
2. De afgelopen jaren is de uitstoot erg toegenomen doordat we meer gebruikmaken van fabrieken en auto's. Heel lang geleden bestond dit nog niet.
3. De afgelopen jaren is duurzaamheid steeds meer centraal komen te staan. Mensen zijn fanatieker gaan sporten en eten minder vlees. Daardoor wordt het broeikaseffect versterkt.
4. Met name de afgelopen jaren zijn veel meer mensen gaan roken. Dat zorgt voor een boel uitstoot, waardoor luchtvervuiling ontstaat. Daardoor warmt de aarde langzaam op.

Wat hoort bij welke omschrijving? Slepen maar!

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

de opwarming van de aarde

de atmosfeer

het broeikaseffect

Dit wordt ook wel de dampkring genoemd.

Het feit dat het de afgelopen jaren steeds iets warmer is geworden op aarde.

Dit zorgt ervoor dat wij op aarde een aangename temperatuur hebben.

Welke planeet zou jij wel een keer willen bezoeken? Waarom?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Leg in je eigen woorden uit welke rol de mens speelt bij de versterking van het broeikaseffect.

Hoe werkt het broeikaseffect precies?
Zet het in de juiste volgorde.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

1

2

3

4

5

6

De aarde heeft een broeikas-effect. 

Daardoor heeft de aarde een aangename temperatuur.

Mensen zorgen voor veel uitstoot.

Er komt meer CO2 in de lucht.

De aarde houdt te veel warmte vast.

Het broeikaseffect wordt versterkt.

Welke planeet zou jij wel een keer willen bezoeken? Waarom?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Heeft afval een relatie met de versterking van het broeikaseffect? Zo ja, hoe dan?

Welke planeet zou jij wel een keer willen bezoeken? Waarom?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Zijn er al dingen die jij doet om de versterking van het broeikaseffect tegen te gaan? Wat dan?

..
.

Wat vind jij?

EENS of ONEENS?
De versterking van het broeikaseffect is iets voor volwassenen. Daar hoeven kinderen zich nog niet mee bezig te houden!

1. EENS
2. ONEENS

Welke planeet zou jij wel een keer willen bezoeken? Waarom?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Leg uit waarom korter douchen van invloed is op het klimaat?

..
.

Wat vind jij?

EENS of ONEENS?
Wereldwijd zouden we de douches zo moeten afstellen dat iedereen maximaal vijf minuten per dag kan douchen!

1. EENS
2. ONEENS

_{Verwerkingsopdracht}

Werk samen in je groepje. Jullie vormen zo in jullie groepje een mening over de tekst. Als de meningen in jullie groepje verschillen, gelden de meeste stemmen. Bespreek jullie mening over de vragen in het kader hieronder. Gebruik de informatie uit de tekst! Schrijf jullie antwoorden op in je projectschrift.

• Wat is het probleem?
  
• Welke gevolgen brengt het probleem met zich mee?
• Wat vinden wij als groepje van de probleemstelling?
• Welke oplossingen zijn er te bedenken bij deze probleemstelling?

_{Verwerkingsopdracht}

• Wat is de mening van jullie hele groep over de probleemstelling?
• Welke aspecten uit de tekst gaven de doorslag om tot deze mening te komen?
• Welke mogelijke oplossingen hebben jullie als groep bedacht voor deze probleemstelling?

Noteer je de nieuwe informatie in je projectschrift?

Evalueren

Draai aan het rad en
bespreek de vragen! Geef jezelf of je groepje steeds een cijfer. 1 = niet zo goed; 5 = heel goed.

Wereldoriëntatie

• Ik weet wat het broeikaseffect is.
  
• Ik weet welke invloed mensen hebben op het broeikaseffect.
  
• Ik weet wat de gevolgen zijn als het broeikaseffect wordt versterkt.
  
• Ik weet wat ik zelf kan doen om de versterking van het broeikaseffect te verminderen.

Terugkoppeling lesdoelen

Woordenschat

• Ik begrijp de belangrijke woorden uit de tekst.

Taal

• Ik kan in het kort vertellen waar de tekst het broeikaseffect in een notennop over gaat. Ik kan de probleemstelling uit de tekst halen, geef mijn eigen mening over deze probleemstelling en bedenk in mijn groepje mogelijke oplossingen voor dit probleem.

Wat heb jij geleerd over het broeikaseffect? Schrijf het in je projectschrift.

Terugkoppeling lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen. Hebben zij de lesdoelen behaald?

Vragenmuur & Weetmuur

• Op welke vragen hebben jullie deze les antwoord gekregen? 
• Welke vragen zijn nog onbeantwoord? 
• Hoe kun je ervoor zorgen dat je toch achter het antwoord op deze vragen komt?
  

              Tot de volgende keer!