De Sociale Kwestie + 5.4 Modern Imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Sociale Kwestie +

5.4 Modern Imperialisme

Tijdlijn Industriële Revolutie

Agrarische revolutie

Begint in Engeland, later gaan anderen na-apen.

Demografische revolutie

1e industriële revolutie

2e industriële revolutie

AR

De agrarische revolutie.

• Ontwikkelingen in de landbouw voor betere oogstopbrengst en minder gronduitputting.
• Seed Mill 
• 
  

DR

De demografische revolutie.

• Door meer landbouwopbrengst > meer eten.
• Meer eten = meer mensen.
• Meer mensen = meer kleding nodig.
• Maar door landbouwontwikkelingen minder boeren nodig > mensen kunnen in de textielnijverheid werken.
• Dat moet sneller en beter > ontwikkelingen zoals: schietspoel, spinning Jenny, Waterframe, etc.
• Werd steeds groter en groter + moest nóg sneller.

1IR

De eerste industriële revolutie.

• Belangrijkste brandstof/energiebron = steenkool! Dit is nodig om stoommachines te laten werken.
• Belangrijkste materiaal = ijzer. Redelijk stevig materiaal om de machines te kunnen maken.

2IR

De tweede industriële revolutie.

• Belangrijkste brandstof/energiebron = elektriciteit en olie.
• Belangrijkste materiaal = staal. Steviger dan ijzer, gaat langer mee, meer mogelijkheden (bruggen bouwen, hoge huizen).

1775

1850

1900

De Sociale Kwestie

• Gevolg van de IR
  
• Fabriekseigenaren hielden geen/weinig rekening met werknemers.
  
• Ze werkten volgens het kapitalisme: winst, winst, winst.
• Sociale Kwestie = het debat over de slechte leef- en werkomstandigheden van arbeiders.

Leef- en werkomstandigheden

• Mannen, vrouwen en kinderen werkten het grootste deel van de dag (14-16 uur).
• Lage lonen, machines bepalen het tempo (gevaarlijk).
• Door snelle verstedelijking > weinig goede huizen voor de arbeiders. 
• Met veel mensen in 1 klein huis, vuil, etc.

Maandag meer over de afloop van de Sociale Kwestie.

Modern                      imperialisme

• Industrialisatie niet positief voor het eigen volk, maar ook niet voor andere volkeren...
• Modern Imperialisme: West-Europese landen veroveren in de 19e eeuw koloniën in Afrika en Zuidoost-Azië om een wereldrijk op te bouwen.

Oorzaken modern imperialisme

• Versterkt nationalisme: joepie eigen land.
• Blank superioriteitsgevoel: 'The white man's burden'.
• Industrialisatie: grondstoffen en afzetmarkt.

1. Industrialisatie -> militair overwicht (bijv. machinegeweer).
2. Transportrevolutie -> versterkte en grotere koloniale expansie.

• Opening Suezkanaal (1869).
• Stoomschip, aanleg spoorwegen.

Suezkanaal

• Europese overheersing, maar er waren al volkeren.
• Inheemsen vochten in koloniale legers (bv. KNIL), werkte in bestuur en voor Europese bedrijven.
  
• Was wel verzet maar veelal lokaal / regionaal.
  
• Pas in 20e eeuw bij opkomst nationaal bewustzijn kregen Europeanen het moeilijk.

Inheemse steun?

Conferentie van Berlijn, 1884-85

• Oosten van Afrika al eerder gekoloniseerd (15e eeuw).
  
• Rond 1870 ontstaat een wedloop om Afrika (wegens Suezkanaal).
  
• 1884-85: Afrika werd verdeeld in invloedssferen onder leiding van Otto von Bismarck (DU).
  
• DU wilde ook een koloniale macht worden en wilde ontevredenheid en ruzie tussen EN en FR.
  
• Land claimen dat niet van jou is, geen enkele Afrikaans vorst/stamhoofd was aanwezig.
• Zorgde voor veel problemen voor inheemsen: stammen werden verdeeld.

De Conferentie van Berlijn is een belangrijke gebeurtenis, dat ook een oorzaak is voor de Eerste Wereldoorlog.

Link naar een artikel over de Conferentie van Berlijn.

The 'Scramble for Africa'

Opdracht:

1. Zie huiswerk van komende maandag.
   
2. Maak dat huiswerk.
   
3. Klaar? Maak een samenvatting/mindmap van 5.4.

Daar ook mee klaar? Bekijk de video's uit de LessonUps!

Of opdracht uit de studiewijzer!

Schrijf iets op wat je hebt geleerd en iets wat je nog moet/wilt leren.