Leesvaardigheid les 1 en 2: vaste tekststructuren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Leesvaardigheid les 1 en 2: vaste tekst structuren

Herhaling:

Wat weten jullie nog?? 

Inleiding 

* Aandacht trekken van de lezer

* Het onderwerp aankondigen.

* Aandacht trekken met iets uit de actualiteit

* De aanleiding noemen voor het schrijven

* Een voorbeeld geven

* Iets wat voor de lezer van persoonlijk belang is (anekdote vertellen)

* De mening van de schrijver staat in de inleiding.

* Er wordt iets verteld van wat eerder gebeurd is (geschiedenis)

Kern - middenstuk

- Je stelt de hoofdvraag

- Je formuleert een probleem door middel van een verschijnsel

- Je geeft je standpunt

Slot

* Een conclusie geven

* Aanbeveling voor de toekomst

* Een samenvatting geven

* Een oproep doen

* een advies geven

* Een waarschuwing geven

Vaste tekststructuren

- In een tekst zitten vaak 'vaste tekststructuren'. Je gaat in deze les kennismaken met drie verschillende tekststructuren. 

- Vaste tekststructuren in een tekst zijn handig om belangrijke informatie snel te kunnen vinden.

Drie verschillende structuren

* probleem  - oplossingsstructuur

* verklaringsstructuur

* verleden - heden - (toekomst)structuur.

Je kunt de structuur van een tekst herkennen als je de tekst globaal leest. Soms moet je de tekst intensief lezen. 

Probleem-oplossingsstructuur

Inleiding: 

- probleem (+ gevolgen)

Kern (middenstuk):

- gevolgen

- oorzaken

- oplossingen

Slot: 

- de beste oplossing

Verklaringsstructuur

Inleiding: 

- verschijnsel (iets dat zich voordoet)

Kern (middenstuk): 

- kenmerken/voorbeelden

- verklaring(en)/oorzaken-oorzaak/reden(en)

Slot:

- Samenvatting - conclusie

Verleden-heden-(toekomst)structuur

Inleiding: 

- introductie onderwerp

Kern (middenstuk):

- situatie vroeger

- situatie nu / ontwikkeling van vroeger naar nu

Slot:

- Conclusie of voorspelling over de situatie in de toekomst

Welke tekststructuur herken je?

probleem/oplossingsstructuur

verklaringsstructuur

verleden/hedenstructuur

Welke tekststructuur herken je?

probleem/oplossingsstructuur

verklaringsstructuur

verleden/hedenstructuur

Welke tekststructuur herken je?

probleem/oplossingsstructuur

verklaringsstructuur

verleden/hedenstructuur

Argumentatiestructuur

• Inleiding: standpunt
• Middenstuk: argumenten voor het standpunt / tegenargument / weerlegging
• Slot: herhaling stelling / beantwoorden van de vraag 

Argumentatiestructuur (bijv. een artikel met de titel "Het verlagen van de maximum snelheid naar 100 km/u is onzin")

Aspectenstructuur

• Inleiding: onderwerp
• Middenstuk: diverse aspecten van het onderwerp
• Slot: samenvatting 

Aspectenstructuur (bijv. een artikel met de titel "Welke invloed heeft social media op jongeren?") 

Voor- en nadelenstructuur

• Inleiding: vraag of stelling
• Middenstuk: voordelen / nadelen
• Slot: afweging / conclusie 

Voor- nadelenstructuur (bijv. een artikel met de titel "Wat zijn de voor- en nadelen van het vaccineren van jongeren?")

Vraag-antwoordstructuur

• Inleiding: vraag
• Middenstuk: antwoord 
• Slot: samenvatting of conclusie 

Vraag-antwoordstructuur (bijv. een artikel met de titel "Welke maatregelen kan ik zelf treffen om mijn energierekening omlaag te brengen?")

Welke tekststructuur herken je?

Argumentatiestructuur
Aspectenstructuur
Verklaringsstructuur
Voor- en nadelenstructuur

Welke tekststructuur herken je?

Argumentatiestructuur
Aspectenstructuur
Verklaringsstructuur
Voor- en nadelenstructuur

Welke tekststructuur herken je?

Argumentatiestructuur
Aspectenstructuur
Verklaringsstructuur
Voor- en nadelenstructuur

Welke tekststructuur herken je?

Argumentatiestructuur

Aspectenstructuur

Vraag-antwoordstructuur

Voor- en nadelenstructuur 

Huiswerk:

Hoofdstuk 1 maken:

Bekijk alle teksten en geef aan welke tekst structuur ze hebben. 

opdracht 4: helemaal

opdracht 5: helemaal

Hoofdstuk 2: Bekijk alle teksten nog een keer en bepaal welke tekst structuur de teksten hebben.