Argumentatieschema's

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Argumentatieschema's

Havo 4

Blz. 16 tot en met 20

Lesdoel

• Aan het einde van de les ken je de argumentatieschema's: oorzaak & gevolg, kenmerken of eigenschappen, voor- en nadelen, voorbeelden, vergelijking en autoriteit
• Aan het einde van de les kan je deze argumentatieschema's herkennen en benoemen in een tekst.

Inhoud

• Belang van argumentatie(schema's)
• De argumentatieschema's:

1. oorzaak & gevolg
2. kenmerken of eigenschappen
3. voor- en nadelen
4. voorbeelden
5. vergelijking
6. autoriteit 

Belang argumenteren

• Mensen overtuigen van jouw mening.
  
• Door argumentatieschema's kun je zien of de argumentatie goed is. Dit kan door kritische vragen.

Hier kom ik later op terug.

Argumentatieschema: oorzaak & gevolg

Een feit of een gebeurtenis zal leiden tot een ander feit of andere gebeurtenis.

Voorbeeld:

Zijn vader is onlangs overleden (oorzaak en argument). Daardoor is voor hem op dit moment zijn examen van minder belang (gevolg en standpunt).

Argumentatieschema: kenmerk of eigenschap

Als een groep hetzelfde kenmerk heeft, dan heeft één onderdeel van die groep dat kenmerk ook.

Voorbeeld:

Dit restaurant zal vast en zeker duur zijn (standpunt), want het heeft wel driesterren (argument).

(Het is een kenmerk van sterrenrestaurants dat ze duur zijn.) 

Argumentatieschema: voor- en nadelen

Voordelen worden vergeleken met nadelen. Op basis daarvan wordt een oordeel uitgesproken. Ook alleen een voordeel of alleen een nadeel hoort hierbij. 

Voorbeeld:

Als je 4 havo overdoet, dan krijg je wel een goede basis om in 5 havo met goede cijfers te slagen. Daar staat tegenover dat je het weliswaar heel zwaar krijgt als je overgaat naar 5 havo, maar dat je toch ook een kans hebt dat je meteen slaagt. (argumenten) Als ik jou was, zou ik het proberen in 5 havo. (standpunt)

Argumentatieschema: voorbeelden

Standpunt wordt onderbouwd door middel van voorbeelden.

Voorbeeld: 

Je kunt niet op hem rekenen (standpunt). Zo kwam hij gisteren zonder af te bellen niet opdagen en toen hij dat verjaardagscadeautje zou kopen, was hij dat ook vergeten. (argumenten)

Argumentatieschema: vergelijking

Bij twee gevallen wordt een overeenkomst geconstateerd: Omdat het in het ene geval zo is, zal het bij het andere ook wel zo zijn.

Voorbeeld:

Als Geert meegaat, dan krijgen we vast ruzie (standpunt). De vorige keer dat hij meeging, liep het ook uit de hand. (argument)

Argumentatieschema: autoriteit

Standpunt wordt ondersteunt door een uitspraak van een deskundige of gezaghebbende bron.

Voorbeeld:

Je moet voortaan twee keer in de week vis eten (standpunt). Laatst bleek opnieuw uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen dat regelmatig vis eten goed is voor hart, bloedvaten en geheugen. (argument)

Belang argumentatie

Kritische vragen stellen:

1. Leidt die oorzaak wel echt tot dat gevolg?
2. Bestaat dit voor- of nadeel wel echt?
3. Is datgene waar het mee vergeleken wordt wel juist?
4. Zijn de voorbeelden voldoende in getal en voldoende representatief?
5. Is het altijd wel een kenmerk?
6. Is deze persoon wel echt een autoriteit op dat gebied?

-> drogredenen

Welk argumentatieschema?
Jeroen is eigenlijk een groot kind, want het liefst speelt hij nog met zijn piratenschip.

1. oorzaak & gevolg
2. voor- en nadelen
3. kenmerk of eigenschap
4. vergelijking

Welk argumentatieschema?
Je moet zonnecellen op het dak plaatsen: dat is goed voor het milieu en goed voor de portemonnee.

1. Voorbeeld
2. Voor- en nadelen
3. oorzaak & gevolg
4. Vergelijking

Welk argumentatieschema?
De VN-interventie is Kosovo is zinloos, want de VN-interventie in Bosnië leverde ook niets op.

1. Oorzaak en gevolg
2. autoriteit
3. voor- en nadelen
4. vergelijking

Welk argumentatieschema?
Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een negatief reisadvies voor de Krim gegeven. Ik zou als ik jou was niet op vakantie gaan naar de Krim.

1. Autoriteit
2. voor- en nadelen
3. vergelijking
4. voorbeeld

Welk argumentatieschema?
Het zou mij niet verbazen als we straks allemaal buikpijn hebben. Het vlees was namelijk nog helemaal rood van binnen, zo slecht doorbakken was het.

1. oorzaak & gevolg
2. Kenmerk of eigenschap
3. autoriteit
4. vergelijking

Welk argumentatieschema?
Spanje kampt met grote jeugdwerkloosheid, Italië heeft een enorme staatsschuld en Griekenland blijft alleen financieel overeind dankzij Europese steun. Het is duidelijk dat die Zuid-Europese landen economisch in de problemen zitten.

1. Oorzaak en gevolg
2. voor- en nadelen
3. voorbeelden
4. vergelijking

Hoe belangrijk vind jij het belang: mensen overtuigen van jouw mening?

0100

Hoe belangrijk vind jij het belang van argumenteren: oordelen of argumentatie van een ander goed is?

0100

Noem een argument voor het verbod op telefoons in de klas.
Gebruik een argument op basis van oorzaak en gevolg.

Klaar?

Maak opdracht 1 tot en met 4 op blz. 12 tot en met 15.