Regeling basisstof 2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

BS 2: Zenuwcellen en zenuwen

Leerdoelen

* Je kunt in een afbeelding van een zenuwcel de delen 

   benoemen

* Je kunt 3 typen zenuwcellen noemen met hun functies en 

   kenmerken

* Je kunt omschrijven wat een zenuw is en je kunt 3 typen  

   zenuwen noemen met hun kenmerken.

Voordat je ook maar 1 vinger kunt bewegen, moeten je hersenen eerst impulsen naar de juiste spieren sturen. Dit gaat vaak met een snelheid van meer dan 200 km/uur!

Daardoor kun je heel snel reageren

Zenuwcellen

Binnen ons zenuwstelsel verplaatsen impulsen zich via zenuwcellen. 

Een mens heeft miljoenen zenuwcellen. 

Elke zenuwcel bestaat uit een cellichaam met daarin de celkern. 

Aan het cellichaam zitten een of meerdere uitlopers. 

De impulsen verplaatsen zich langs de uitlopers. 

Uitlopers kunnen soms wel meer 

dan een meter lang zijn.

Typen zenuwcellen

Er zijn drie typen zenuwcellen:

 - Schakelcel

 - Gevoelszenuwcellen

 - Bewegingszenuwcel

Gevoelszenuwcel

• Geleiden impulsen van  

       zintuigen naar het centrale         zenuwstelsel

• Cellichamen liggen vlak bij   het centrale zenuwstelsel
• Denk aan "gevoel"
  

Bewegingszenuwcel

• Geleiden impulsen van het  

       centrale zenuwstelsel naar         spieren of klieren

• Cellichamen liggen IN het  

       centrale  zenuwstelsel

• Denk aan "beweging" en     spieren

Schakelcel

• Schakelcellen geleiden impulsen binnen het centrale zenuwstelsel
• Liggen dus helemaal in het centrale zenuwstelsel
• Verbind de andere twee als een "schakel"
  

Het doorgeven van impulsen

Zenuwen

De uitlopers van zenuwcellen liggen in zenuwen in een bundel bij elkaar.

Elke uitloper is omringd door een isolerend laagje om te voorkomen dat impulsen "overspringen" van de ene uitloper naar de andere.

Om een zenuw zit een stevige laag bindweefsel die de zenuw beschermd.

Typen zenuwen

• Gevoelszenuw bevat alleen uitlopers van     gevoelszenuwcellen (bijvoorbeeld de oogzenuw)
• Bewegingszenuw bevat alleen uitlopers van 

       bewegingszenuwcellen

• Gemengde zenuw bevat uitlopers van zowel de  

      gevoelszenuwcellen als de bewegingszenuwcellen.
      De meeste zenuwen in het lichaam zijn gemende zenuwen.

* Impulsen van de romp en 

   ledematen lopen via het 

   ruggenmerg naar de hersenen en 

   andersom.

* Impulsen van het hoofd en de hals 

   komen aan in de hersenstam.

   (dus niet via het ruggenmerg)

Welke zenuwcellen geleiden impulsen van het centraal zenuwstelsel naar de spieren?

1. Schakelcellen
2. Bewegings zenuwcellen
3. Gevoelszenuwen
4. Alle zenuwcellen

Welke zenuwcellen geleiden impulsen van het centraal zenuwstelsel naar de spieren?

1. Schakelcellen
2. Bewegings zenuwcellen
3. Gevoelszenuwen
4. Alle zenuwcellen

In de afbeelding hiernaast is schematisch weergegeven hoe enkele zenuwcellen impulsen geleiden vanuit de huid naar een spier. De pijlen geven de richting van de impulsen aan.

Treedt als gevolg van deze impulsen een reflex op of een bewuste beweging?

1. Reflex
2. Bewuste beweging
3. Geen van beide

Van welk type zenuwcellen bevinden zich uitlopers in een gemengde zenuw?

Waaruit bestaat het centrale zenuwstelsel?

1. Grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam, ruggenmerg en zenuwen
2. Grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en het ruggenmerg
3. Grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam,
4. Ruggenmerg en zenuwen