Thema - Voeding en vertering

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 4

Herhaling 

- Je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezel in voedingsmiddelen noemen

- Je kunt zes groepen voedingsstoffen noemen met hun functies en kenmerken

- Je kunt essentiële en niet-essentiële voedingsstoffen onderscheiden (VG)

Thema 

Voeding en vertering

Voedingsstoffen

• Bouwstoffen
• Brandstoffen
• Reservestoffen
• Beschermende stoffen

Vetten

Eiwitten

Koolhydraten

Water

Mineralen

Vitaminen

         Welke voedingsstoffen zijn brandstoffen?

                       Sleep ze in het juiste vak

JA

Nee

vetten

koolhydraten

vitamines

eiwitten

mineralen

water

Basisstof 4 en 5

- Je kunt de werking en functie van vertering, verteringssappen en enzymen beschrijven

- Je kunt de delen van een gebit noemen met hun functie

- Je kunt de werking en functie van de darmperistaltiek beschrijven

Leg in eigen woorden uit wat de functie van enzymen is

Enzymen

• In verteringssappen
• Laten reacties sneller verlopen
• Helpen met vertering voedingsstoffen 
• Sleutel-slot principe

Indicatoren

• Voedingsstoffen aantonen
• Zetmeel - jodium
• Glucose - Teststrip

Welke voedingsstoffen moeten worden verteerd?

1. Vitaminen, eiwitten, koolhydraten
2. Vetten, koolhydraten, mineralen
3. Eiwitten, vetten, koolhydraten
4. Koolhydraten, vitamine, mineralen

Vertering

• Grotere voedingsstoffen worden afgebroken tot kleinere verteringsproducten
• Mechanische vertering: voedsel in kleine stukjes verdelen waardoor het oppervlakte groter wordt
• Chemische vertering: verteringssappen met enzymen zorgen ervoor dat voedingsstoffen in je voedsel worden afgebroken tot steeds kleinere verteringsproducten

Wat is de functie van speeksel?

1. Verteren van zetmeel
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Geeft smaak aan het eten
4. Verteren van eiwitten

Mondholte

• Tanden voor mechanische vertering
• Speeksel met enzym 
• enzym begint vertering zetmeel (koolhydraat) naar glucose

            Maltase

Wat is de functie van maagzuur?

1. Het speelt een rol bij de vertering
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Smaakmaker
4. Een zuurder 'smaakje' toevoegen aan voedsel

Wat is de functie van maagsap?

1. Verteren van eiwitten
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Verteren van koolhydraten
4. Het maagzuur helpen

Maag

• Zoutzuur doodt ziekteverwekkers en activeert maagsap
• maagsap begint vertering eiwitten naar aminozuren

Wat is de functie van alvleeskliersap?

1. Verteren van alleen eiwitten
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Verteren van alleen vetten
4. Verteren van eiwitten, koolhydraten en vetten

12-vingerige darm

• Alvleesklier maakt alvleessap
• Alvleessap bevat enzymen die eiwitten, koolhydraten en vetten afbreken

12-vingerige darm

• Lever maakt gal, opgeslagen in galblaas en via galbuis naar twaalfvingerige darm
• Gal emulgeert vetten: maakt vetdruppeltjes kleiner

Wat is een functie van de lever?

1. Hier wordt gal opgeslagen
2. Hier wordt gal gemaakt
3. Produceert leversap
4. Het leverzuur doodt bacteriën

Dunne darm

• Groot oppervlak door plooien
• Wand dunne darm maakt darmsap, bevat enzymen voor vertering
• Alle klein geknipte voedingsstoffen gaan door de wand naar het bloed.  

Dikke darm

• Opname water, uit de darm terug naar het lijf.
• Opname glucose afkomstig van cellulose (vezels)
• Appendix of wormvormig aanhangsel

Welke vertering vindt plaats? Sleep naar de juiste plek.

Speeksel

koolhydraten

eiwitten

koolhydraten

eiwitten vetten

koolhydraten

eiwitten

Darmperistaltiek

• Slokdarm, twaalfvingerige darm, dunne darm, dikke darm, endeldarm
• Spieren kneden voedsel en bewegen het door verteringsstelsel

De peristaltische bewegingen
vinden plaats in .......
kies het beste antwoord

1. de mond, de dikke darm
2. de darmen, de maag en de slokdarm
3. de maag en de slokdarm
4. de mond en de maag

Geeft de letter A in het plaatje kringspieren of lengtespieren aan

1. Kringspieren
2. Lengtespieren

Waar in je lichaam verteer je koolhydraten?

wel

niet

mond

maag

12- vingerige darm

dunne darm

Wat is de goede volgorde van je spijsvertering?

1. slokdarm, maag, dikke darm, dunne darm
2. mondholte, slokdarm, dunne darm, maag
3. mondholte, slokdarm, maag, dunne darm
4. dikke darm, dunne darm, mondholte, maag

Extra oefening: benoem de organen en enzymen

1. mond

2. speeksel / amylase

3. maag

4. zoutzuur

5. pepsine

6. 12-vingerige darm

7a. amylase

7b. peptidase

7c. lipase en gal

8. dunne darm

9. dikke darm

10. endeldarm

11. anus

12. lever

13. nieren 

1. Gal wordt gemaakt in de galblaas
2. Gal emulgeert vet, het maakt dat vet uit kleinere
bolletjes gaat bestaan

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

1. De dunne darm kan wel 6 meter lang zijn
2. Dunnedarm-sap helpt bij de vertering van alle
voedingsstoffen

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar