Handig om te weten voor so schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

stappenplan schrijven

Stap 1: bepaal het leesdoel en je onderwerp

Stap 2: teken een mindmap

Stap 3: schrijf een inleiding

Stap 4: schrijf een middenstuk

Stap 5: schrijf een slot

Stap 6: schrijf een titel

Stap 7: controleer of iedere zin een persoonsvorm en onderwerp heeft

Stap 8: controleer of iedere zin actief is

stap 1: leesdoelen

1) informeren 

2) vermaken

3) overtuigen

4) overhalen

Stap 2: mindmap maken

• Bedenk wat je onderwerp is,
• maak een mindmap met het onderwerp in het midden,
• geef antwoord op wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe

Voorbeeld ingevulde mindmap

Stap 3: schrijf de inleiding

• maximaal 3 zinnen
  
• Schrijf een zin waardoor de lezer nieuwsgierig wordt naar
  
• jouw verhaal,
  
• geef in ieder geval antwoord op de vraag: wie of wat.

Voorbeeld inleiding

Vrijdag is het zover! Eindelijk is het weer tijd om het Suikerfeest te vieren. Dit jaar is dat heel bijzonder.

Check:

3 zinnen? JA

Maakt de laatste zin nieuwsgierig? JA

Wie of wat? JA (wat: we gaan Suikerfeest vieren)

Stap 4: schrijf het middenstuk

• voor ieder onderwerp in mijn mindmap een alinea
• drie zinnen of meer
• witruimte tussen de alinea's

Voorbeeld middenstuk

Mijn vader en moeder hebben besloten het dit jaar op 21 april te vieren. Dat is op een vrijdagavond. Vorig jaar was het op een andere dag. 

Dit jaar vieren we voor het eerst Suikerfeest thuis. We zijn dit jaar verhuisd en wonen nu in een huis dat groot genoeg is voor de familie. Daarom is dit Suikerfeest dit jaar heel speciaal.

We vieren ieder jaar het Suikerfeest. Dat doen we 30 dagen na het begin van de ramadan. Dat doen we, omdat het hoort bij de vijf pilaren van ons geloof.

Zoals ieder jaar vieren we het met heel de familie. We doen dat door allerlei lekkere hapjes te eten. Natuurlijk gaat het niet alleen om eten. Het belangrijkste is dat we dan stilstaan bij ons geloof.

Stap 4: schrijf het middenstuk - controle

• geef ik per alinea geef ik antwoord op een vraag uit de mindmap?
•  Alinea 1: ik leg uit WAAR we het vieren
• Alinea 2: ik leg uit WIE het vieren
•  Alinea 3: ik leg uit WAAROM we het vieren
• Alinea 4: ik leg uit WANNEER we het vieren
• Alinea 5: ik antwoord op HOE we het vieren
• tussen iedere alinea is een witruimte
• iedere alinea is drie zinnen of meer

Voorbeeld middenstuk

Het is bijna Suikerfeest! Dit jaar vieren we voor het eerst Suikerfeest thuis. We wonen in de Schilderswijk in een grote woning. 

Suikerfeest is echt een familiefeest. Dus vier ik het met mijn ouders, broertje en zusjes. Misschien komen mijn opa en oma ook nog langs.

We vieren ieder jaar het Suikerfeest. Dat doen we 30 dagen na het begin van de ramadan. Dat doen we, omdat het hoort bij de vijf pilaren van ons geloof, dus niet alleen om het eten.

Mijn vader en moeder hebben besloten het dit jaar op 21 april te vieren. Dat is op een vrijdagavond. Vorig jaar was het op een andere dag. 

Suikerfeest vier je met z'n allen. We doen dat door allerlei lekkere hapjes te eten.  Verder is het gewoon gezellig om elkaar weer te zien

Stap 5: slot

Het laatste deel van een tekst is het slot.

Afhankelijk van je leesdoel kies je:

• een conclusie
• een korte samenvatting
• een toekomstverwachting
• een terugblik op de inleiding

LET OP: In het slot schrijf je nooit nieuwe informatie

Voorbeeld slot

In deze tekst heb ik uitgelegd waarom we het Suikerfeest vieren, met wie we het vieren, hoe en waar we dat doen en waarom we dat doen.  Ik kan amper wachten tot vrijdag.

Stap 6: titel

In je titel komt het onderwerp terug

zorg je ervoor dat mensen nieuwsgierig worden naar je tekst

Voorbeeld:

Het beste Suikerfeest ooit

Suikerfeest uitgelegd voor beginners

Check

Staat het onderwerp erin? JA (Suikerfeest)

Maakt het nieuwsgierig? JA (waarom is dit het beste ooit?)

Stap 7: persoonsvorm 

Iedere zin moet een persoonsvorm en onderwerp hebben

persoonsvorm vinden:

1) maak de zin vragend; het woord waarmee de zin begint is de persoonsvorm

2) zet de zin in het meervoud of enkelvoud

de woorden die veranderen zijn de persoonsvorm en het onderwerp --> persoonsvorm is het werkwoord

Stap 8: onderwerp

Iedere zin moet een onderwerp hebben

onderwerp vinden:

stel de vraag: wie + pv? --> antwoord is onderwerp

zet de in in het meervoud of enkelvoud. Er veranderen nu twee woorden. Zoek het woord dat geen werkwoord is. Dit is het onderwerp

Voorbeelden persoonsvorm en onderwerp

Dit jaar vieren we voor het eerst Suikerfeest thuis. 

persoonsvorm vinden

persoonsvorm: vieren we dit jaar het Suikerfeest thuis? --> persoonsvorm = vieren

OF

vier ik dit jaar het Suikerfeest thuis? --> vieren en we veranderen --> vieren is een werkwoord --> vieren is de persoonsvorm

onderwerp vinden

wie + vieren? ---> we

OF

vier ik dit jaar het Suikerfeest thuis? --> vieren en we veranderen --> we is geen werkwoord --> we is onderwerp

Controleer of al je zinnen actief zijn

Stappenplan passief naar actief

Stap 1: stel de vraag 'door wie' 

Het antwoord is het onderwerp voor de actieve zin

Stap 2: begin de actieve zin met het antwoord van stap 1

Stap 3: controleer of het onderwerp iets doet

Ja? Je hebt een actieve zin

Nee? Ga terug naar stap 1.

Voorbeeld passief naar actief

Passief 

Het Suikerfeest wordt door mijn familie gevierd op 21 april.

Door wie wordt het Suikerfeest gevierd? door mijn familie

--->

Actief

Mijn familie viert het Suikerfeest op 21 april.

-