Thema 2 - Bs 3 & 4

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1

Thema 2 - Voeding en vertering

BK - Basisstof 4                -     Het verteringsstelsel                   blz. 79

KB / GL - Basisstof 3       -     Het verteringsstelsel                   blz. 83

& Basisstof 4                      -     De organen voor vertering        blz. 90

Lesplan

Binnenkomst -> telefoons in de tas

Herhalen van vorige week

Uitleg middels Flip

Uitleg met demo practicum

Zelfstandig werken

Hoeveel soorten
voedingsmiddelen (!)
hebben we?

1. 5
2. 6
3. 50
4. meer dan 60

Hoeveel soorten
voedingsstoffen (!)
hebben we?

1. 3
2. 5
3. 6
4. 7

Schrijf de 6 voedingsstoffen op

Mond

Tanden in de mond zorgen voor kauwen, voedel wordt kleiner.
kleinere stukjes komen in contact met speeksel. 

Maag

Je maag is constant in beweging. Zo worden verschillende maagsappen constant gemengd met het voedsel. Dit maagsap is zo zuur, dat het vrijwel alle bacteriën dood die mee zijn gekomen in je voedsel. 

Slokdarm

In je slokdarm bevindt zich een bepaalde beweging waardoor voedsel altijd richting de maag gaat. Zo kun je dus ook gewoon eten als je op zijn kop hangt. 
Deze beweging wordt 'peristaltiek' genoemd. 

Lever

Je lever is een orgaan met veel functies. Voornaamste hiervan zijn het schoonmaken van je bloed en het maken van gal. Gal is nodig in de twaalfvingerige darm voor het afbreken van vetten. 

Mensen met een grote lever zijn vaak niet zo gezonde mensen. Met name alcoholisten hebben een grotere lever, omdat de lever wel schade oploopt van giftige stoffen, als alchohol. Hierdoor werken cellen slechter en heb je meer cellen nodig om hetzelfde werk voor elkaar te krijgen. 

Galblaas

Dit kleine balletje net onder de lever slaat het gal op. Het wordt hier dus niet gemaakt. Als het dan nodig is in de twaalfvingerige darm, haalt je lijf het hiervandaan. 

Twaalfvingerige darm

De naam komt (waarschijnlijk) van de korte lengte van de darm. Voor een gemiddeld persoon 12 cm (ongeveer 12 vingers). Hierin komt je voedsel als het klaar is in je maag, en door het maagportier is doorgelaten. 
Hier wordt voedsel gemengt met gal gemaakt door de lever, en alvleessappen van de alvleesklier.
Het gal emulgeerd vetten. Oftewel, maakt vetten kleiner zodat ze makkelijker kunnen worden opgenomen. 
Alvleessappen bevatten veel enzymen die veel ander voedsel klaar maken voor opname in het lichaam. 

Dunne darm

Voedsel komt gemengt met verschillende enzymen in de dunne darm. Hier worden meeste voedingsstoffen opgenomen. 

Blinde darm

Een klein stukje darm wat tegenwoordig niet meer zoveel doet. Vroeger (evolutionair duizende generaties terug) zou dit groter geweest zijn, en zou het als extra maag bij een koe hebben gediend. Oftewel, het zou onze darmen langer hebben gemaakt en ervoor hebben gezorgt dat we beter waren in het afbreken van plantaardig voedsel. 

Appendix

Een ander woord voor wormvormig aanhangsel. Ook weer zo'n extra maag geval voor betere vertering van voedsel. Mensen met een blinde darm ontsteking hebben vaker hier een ontsteking. En zonder veel moeite wordt deze verwijderd. Tegenwoordig doet hij toch eigenlijk niks meer. 

Dikke darm

In deze afbeelding groen, het laatste stukje dat voedsel in je lichaam bevindt. Voornamelijk reabsorbtie vindt heir plaats. Het proces waarbij je lichaam veel water weer terug het lichaam in trekt. Anders zou je via je darmen 7x je dagelijkse hoeveelheid vocht verliezen en zou je snel helemaal uitdrogen. 

Endeldarm

Eindstation. 
Hier wordt je drol gevormt. Het is wel fijn om hier een klein beetje ruimte te hebben voor opslag, anders zou het er meteen uitlopen als je voedsel aan het eind kwam. 

KORT - overige begrippen

Peristaltiek - bevindt zich in de slokdarm en darmen

Proces waarbij spieren voedsel constant in beweging houden.

Plooien - bevinden zich in de darmen

Verschillende plooien in de wand van de darmen zorgen voor een groter oppervlak, voor grotere kans op het opnemen van stoffen

Darmvlokken - Plooien op de plooien. 

Wederom voor contact oppervlak vergroting. 

Anus

Mond

Wat nooit met voedsel in contact komt

Maag

Dikke darm

Dunne darm

Blinde darm

Endel darm

Lever

Slokdarm

Twaalfvingerige darm

Alvleesklier

Waar in je lichaam vindt geen peristaltiek plaats?

1. Lever
2. Dikke darm
3. Slokdarm
4. Dunne darm

Huiswerk

Lees zelf nog even goed de tekst.

Ga daarna aan de slag met de opdrachten:

BB - basisstof 4 - opdr. 1 t/m 4 + 6 + 8t/m 10

KB & GL - basisstof 3 - opdr. 1 t/m 9

KB & GL - basisstof 4 - opdr. 1 t/m 9

klaar? In magister staat de opdracht voor een cijfer. Ga daarmee aan de slag.